Διαφορά του υγιούς “πρέπει” από το νοσηρό “πρέπει”

Τα υγιή “πρέπει” αποτελούν κανόνες που θέτουμε στον εαυτό μας για να λειτουργούμε υποστηρικτικά προς την προσωπική μας αξία. Όταν λέμε: “Πρέπει να λειτουργώ με σεβασμό και εκτίμηση προς τον εαυτό μου”, προστατεύουμε τον εαυτό μας και ακολουθούμε μια πορεία που αντανακλά την αξία μας. Αυτά τα “πρέπει” λειτουργούν σαν μια πυξίδα που μας βοηθά να παραμένουμε ευθυγραμμισμένοι με το ποιοι είμαστε πραγματικά και με το τι είναι σημαντικό για εμάς.

Τα νοσηρά “πρέπει”, αντίθετα, είναι εκείνα που στηρίζονται σε στερεότυπα και επιβάλλονται από την κοινωνία ή τις προσδοκίες των άλλων. Αυτά μας κάνουν να λειτουργούμε με τρόπο που θεωρούμε ότι θα ευχαριστήσει τους άλλους, αλλά συχνά παραμελούν τις προσωπικές μας επιθυμίες και ανάγκες. Φοβόμαστε μήπως απογοητεύσουμε τους γύρω μας, χάσουμε σημαντικούς ανθρώπους ή έρθουμε αντιμέτωποι με την απόρριψη, και έτσι καταπιέζουμε τον εαυτό μας, εγκλωβισμένοι σε έναν τρόπο λειτουργίας που δεν αντικατοπτρίζει την αλήθεια μας. Αντί να στηριζόμαστε σε αυτό που πραγματικά είμαστε, εξαρτόμαστε από την εικόνα μας και τις εξωτερικές προσδοκίες.

Τα υγιή “πρέπει” είναι αναγκαία, γιατί μας βοηθούν να αντισταθούμε στις εσωτερικές αντιστάσεις που μπορεί να υποτιμούν την αξία μας. Λειτουργούν σαν οδηγός που μας επαναφέρει στην ευθύνη να σεβόμαστε τον εαυτό μας. Κάθε φορά που αναρωτιόμαστε αν αυτό που σκεφτόμαστε ή θέλουμε είναι σωστό, τα υγιή “πρέπει” μας βοηθούν να αναρωτηθούμε:

• Αν αυτό που θέλουμε ταιριάζει με τις αληθινές μας επιθυμίες και αξίες.
• Αν μας βοηθά να ενισχύσουμε την αυτοεκτίμησή μας ή αν, αντιθέτως, μας υποτιμά.
• Αν οι πράξεις μας βασίζονται σε γνήσιες επιθυμίες ή σε φόβους και αντιδράσεις προς τους άλλους.
• Αν επιλέγουμε αυτό που μας αξίζει ή αν εγκλωβιζόμαστε σε εύκολες λύσεις που εξυπηρετούν την ανευθυνότητά μας.

Σεβασμός στους Δικούς μας Κανόνες

Όταν κάνουμε τον διαχωρισμό μεταξύ υγιών και νοσηρών “πρέπει”, μαθαίνουμε να σεβόμαστε τους δικούς μας κανόνες. Αυτοί είναι οι κανόνες που προστατεύουν τις αληθινές μας επιθυμίες και μας καθοδηγούν σε μια ζωή γεμάτη αυτοσεβασμό, ελευθερία και γνησιότητα. Αποφεύγουμε να υποκύπτουμε σε νοσηρές κοινωνικές επιταγές και αντί αυτού επιλέγουμε συνειδητά ό,τι μας εξελίσσει και υποστηρίζει την αυθεντική μας αξία.

Αγγελική Μπολουδάκη – Ειδικός Ψυχικής Υγείας