Διαφορές συναισθηματικής νοημοσύνης και ενσυναίσθησης

Η συναισθηματική νοημοσύνη και η ενσυναίσθηση είναι δύο έννοιες που συχνά σχετίζονται, αλλά δεν είναι ταυτόσημες. Ας δούμε τις διαφορές τους:

Συναισθηματική Νοημοσύνη 

Η συναισθηματική νοημοσύνη αναφέρεται στην ικανότητα ενός ανθρώπου να κατανοεί, να διαχειρίζεται και να αξιοποιεί τα συναισθήματά του. Αναγνωρίζει και κατανοεί τα δικά του συναισθήματα. Διαχειρίζεται τις συναισθηματικές του αντιδράσεις. Αξιοποιεί τα συναισθήματά του ώστε να πετυχαίνει τους στόχους του. Έχει ενσυναίσθηση, κατανοεί τα συναισθήματα των άλλων. Διαχειρίζεται με αρμονία τις σχέσεις του και συνεργάζεται αποτελεσματικά

Με άλλα λόγια, η συναισθηματική νοημοσύνη είναι μια ομπρέλα δεξιοτήτων που εμπεριέχει την ενσυναίσθηση.

Η συναισθηματική νοημοσύνη  είναι σαν ένας εσωτερικός οδηγός, μια πυξίδα που μας βοηθά να πλοηγηθούμε στον κόσμο των συναισθημάτων — τόσο των δικών μας όσο και των άλλων. Είναι η δύναμή μας να αντιλαμβανόμαστε τι νιώθουμε, να διαχειριζόμαστε τις αντιδράσεις μας, να βρίσκουμε κίνητρα στις πιο δύσκολες στιγμές, να δημιουργούμε σχέσεις γεμάτες νόημα. Είναι αυτή η εσωτερική ευλυγισία που μας επιτρέπει να ανθίζουμε σε κάθε συνθήκη.

Ενσυναίσθηση 

Η ενσυναίσθηση είναι μια συγκεκριμένη πτυχή της συναισθηματικής νοημοσύνης και αναφέρεται στην ικανότητα ενός ατόμου να αντιλαμβάνεται, να κατανοεί και να μοιράζεται τα συναισθήματα ενός άλλου ατόμου. Υπάρχουν τρεις βασικές μορφές ενσυναίσθησης:

Τρεις πτυχές της ενσυναίσθησης

1. Γνωστική ενσυναίσθηση: Η προσπάθεια να δεις τον κόσμο μέσα από τα μάτια του άλλου. Είναι σαν να μπαίνεις στη θέση του και να λες: «Καταλαβαίνω γιατί σκέφτεσαι έτσι.»

2. Συναισθηματική ενσυναίσθηση: Εδώ δεν αρκεί η κατανόηση. Είναι η στιγμή που νιώθεις τη λύπη ή τη χαρά του άλλου, σαν να ήταν δική σου.

3. Συμπαθητική ενσυναίσθηση: Και μετά, έρχεται η δράση. Να δεις μια ανάγκη και να απλώσεις το χέρι σου, γιατί δεν μπορείς να μείνεις αμέτοχος.Είναι αυτή η ικανότητα να αφήνουμε για λίγο τον δικό μας κόσμο και να μπαίνουμε στις παπούτσια του άλλου. Να νιώθουμε τον πόνο του, τη χαρά του, τις ανησυχίες του. Είναι μια γέφυρα που ενώνει ψυχές, χωρίς λόγια. Ενσυναίσθηση σημαίνει να είμαστε εκεί — όχι μόνο με την παρουσία μας, αλλά με όλη μας την ύπαρξη.

Ποια είναι η διαφορά;

• Η συναισθηματική νοημοσύνη είναι μια ευρύτερη έννοια που περιλαμβάνει την ενσυναίσθηση ως ένα από τα βασικά της στοιχεία, ενώ παράλληλα ασχολείται και με την αυτογνωσία, την αυτορρύθμιση και την κοινωνική αλληλεπίδραση.

• Η ενσυναίσθηση εστιάζει αποκλειστικά στην κατανόηση και το μοίρασμα των συναισθημάτων των άλλων. Δεν περιλαμβάνει τη διαχείριση των δικών σου συναισθημάτων ή την ικανότητα να τα αξιοποιείς κατάλληλα.

Με λίγα λόγια, μπορεί κάποιος να έχει ενσυναίσθηση, αλλά να μην είναι πλήρως συναισθηματικά νοήμων, αν δεν διαθέτει τις υπόλοιπες δεξιότητες που απαιτεί η συναισθηματική νοημοσύνη.

Όταν αυτά τα δύο ενώνονται, δημιουργούν κάτι μοναδικό. Ένας άνθρωπος που έχει υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη μπορεί να χειρίζεται με σοφία τα συναισθήματα, να επιλύει συγκρούσεις, να εμπνέει. Αλλά όταν προσθέτει και την ενσυναίσθηση, γίνεται πραγματικά «ανθρώπινος». Γίνεται αυτός που οι άλλοι εμπιστεύονται, που τους δίνει ελπίδα, που τους κάνει να αισθάνονται πως δεν είναι μόνοι.

Ας καλλιεργήσουμε και τις δύο αυτές δεξιότητες. Ας μάθουμε να ακούμε τα συναισθήματά μας και να τα οδηγούμε εκεί που θέλουμε. Αλλά ας μην ξεχάσουμε να ακούμε και τους άλλους, με ανοιχτή καρδιά και χωρίς κριτική διάθεση. Διότι, τελικά, τι είναι ο άνθρωπος αν όχι οι σχέσεις που χτίζει;

Αγγελική Μπολουδάκη