Η Θεραπευτική Δύναμη της Σχέσης Μητέρας και Κόρης: Από την Αποδοχή στην Αυτοπραγμάτωση
13 Ιανουαρίου 2025
Η Ουσία της Αληθινής Σχέσης: Από την Ψευδαίσθηση στην Ειλικρίνεια
17 Ιανουαρίου 2025

Η αντίληψη της δέσμευσης και η εσωτερική σύγκρουση

Η δέσμευση είναι μια έννοια βαθιά συνυφασμένη με την εμπιστοσύνη, την ευθύνη και την αφοσίωση. Στον πυρήνα της, ενσαρκώνει την επιθυμία για σύνδεση και την πρόθεση να χτίσουμε κάτι με έναν άλλον άνθρωπο ή να αφοσιωθούμε σε έναν στόχο που έχει σημασία για εμάς. Ωστόσο, όταν κάποιος έχει βιώσει τη δέσμευση με τραυματικό τρόπο—όταν αυτή συνοδεύτηκε από προδοσία, καταναγκασμό ή απώλεια—η εμπειρία αυτή μπορεί να αλλάξει τη θετική της σημασία. Η δέσμευση, αντί να θεωρείται πηγή ασφάλειας και σύνδεσης, μπορεί να βιώνεται ως απειλή ή περιορισμός. Οπότε όταν συνδέεται σε μια ισότιμη σχέση είναι πιθανό να προβάλλει στον εαυτό του ή στον άλλον μια ανησυχία: «Αν η δέσμευση αυτή με περιορίζει, μήπως η ελευθερία της μη δέσμευσης περιέχει περισσότερη αυθεντικότητα;». Αυτή η ερώτηση δημιουργεί μια εσωτερική σύγκρουση που σχετίζεται με τις ανάγκες του ατόμου για ασφάλεια και ταυτόχρονα για ελευθερία.

Η έλξη προς το άτομο που δεν δεσμεύεται βασίζεται συχνά σε αυτό το άγχος της βεβαιότητας: “Θα μείνεις ή θα φύγεις;”. Η ασάφεια, η πιθανότητα της απόρριψης και η συνεχής προσπάθεια να κερδηθεί η παρουσία του άλλου προκαλεί βαθιά συναισθήματα πάθους. Όμως, αυτά τα συναισθήματα δεν βασίζονται σε πραγματική σύνδεση, αλλά σε μια δυναμική καταδίωξη και προσπάθεια για εκτίμηση, που θυμίζει την ανάγκη μας να επουλώσουμε παλιές συναισθηματικές πληγές.

Αντίθετα, η απόφαση να είναι δύο άνθρωποι μαζί, παρά τις διαφορές τους, απαιτείται ώριμη αγάπη. Είναι μια σχέση όπου δεν κυριαρχεί ο φόβος ότι ο άλλος θα φύγει, αλλά η ασφάλεια ότι ο άλλος είναι εκεί από επιλογή. Αυτή η μορφή δέσμευσης βασίζεται στην υποστήριξη και τη συναισθηματική αλληλοκατανόηση. Είναι μια καθημερινή πράξη φροντίδας και υπευθυνότητας, όπου οι δύο άνθρωποι «κρατούν» ο ένας τον άλλον όχι από ανάγκη, αλλά από αίσθημα σεβασμού και αγάπης.

Αυτή η δέσμευση είναι πιο ήσυχη, πιο σταθερή και λιγότερο θεαματική. Δεν προκαλεί τις ίδιες έντονες κορυφές άγχους ή ενθουσιασμού, αλλά δημιουργεί ένα βαθύ αίσθημα ασφάλειας και οικειότητας. Είναι εκεί που ανακαλύπτουμε την πραγματική έννοια του «ερωτικού»: την ικανότητα να βλέπουμε τον άλλον στην ολότητά του, να τον αποδεχόμαστε και να επιλέγουμε να είμαστε εκεί.

Η δέσμευση αυτή απαιτεί την καλλιέργεια ενός υψηλού αισθήματος αξίας. Το να παραμένει κάποιος σε μια σχέση όχι από φόβο ή ανασφάλεια, αλλά επειδή νιώθει ότι ανήκει εκεί, είναι μια πράξη αυτοσεβασμού. Και όταν η σχέση στηρίζεται στην ειλικρίνεια και την αυθεντικότητα, αυτό αντανακλάται στον τρόπο που τα δύο άτομα αντιμετωπίζουν τόσο τις χαρές όσο και τις προκλήσεις.

Αυτή η μορφή αγάπης δεν είναι άνευ όρων με την έννοια της παθητικής αποδοχής, αλλά βασίζεται στη συνειδητή επιλογή να αγκαλιάσουμε τον άλλον και να στηρίζουμε ο ένας τον άλλον, ακόμα και όταν οι διαφορές μας δοκιμάζουν. Έτσι, η ευθύνη της δέσμευσης δεν είναι βάρος, αλλά δώρο που ενδυναμώνει και τους δύο.

  1. Τι με κάνει να νιώθω “ερωτικά” με έναν άνθρωπο; Είναι το άγχος ότι μπορεί να τον χάσω, ή η ασφάλεια ότι μπορώ να τον εμπιστευτώ;

  2. Μήπως όταν συμμετέχω σε μια ισότιμη σχέση, δεν αφοσιώνομαι γιατί αναζητώ στον άλλον να επουλώσει πληγές που μόνο εγώ μπορώ να θεραπεύσω;

  3. Πώς μπορώ να δω τη δέσμευση όχι ως περιορισμό, αλλά ως ευκαιρία για βαθιά και ουσιαστική σύνδεση;

Όταν κοιτάμε τη δέσμευση μέσα από τον φακό της αγάπης, αρχίζουμε να κατανοούμε τη δύναμη που έχει να μας φέρει πιο κοντά στον εαυτό μας και στον άλλο.

Η δέσμευση, όταν βασίζεται στην αμοιβαιότητα, στην προτεραιότητα, στο σεβασμό και στην εκτίμηση,  μπορεί να αποτελέσει ένα ασφαλές λιμάνι, όπου η ελευθερία και η σύνδεση δεν είναι αντιθετικές, αλλά αλληλοσυμπληρούμενες. Μέσα από την ειλικρινή επικοινωνία και την προσωπική ενδοσκόπηση, το άτομο μπορεί να μάθει να εμπιστεύεται, τόσο τον εαυτό του όσο και ξανά τους άλλους, αναγνωρίζοντας ότι η αυθεντικότητα δεν βρίσκεται στην απόρριψη της δέσμευσης, αλλά στην ελεύθερη αποδοχή της.

Αγγελική Μπολουδάκη