Μάθαμε να συνδεόμαστε μέσα από την κρίση και την απόρριψη. Γιατί; Ίσως γιατί είναι πιο εύκολο να βρούμε ελαττώματα στον άλλον παρά να αντιμετωπίσουμε τις δικές μας ατέλειες. Πιο εύκολο να δείξουμε το δάχτυλο παρά να κοιτάξουμε τον καθρέφτη. Έχουμε εκπαιδευτεί να βλέπουμε την αδυναμία στον άλλον σαν μια νίκη, αντί να την αντικρίζουμε σαν πρόσκληση για κατανόηση. Και κάπως έτσι, δημιουργούμε αποστάσεις εκεί που θα μπορούσαμε να οικοδομήσουμε γέφυρες.
Μάθαμε να μην εμπιστευόμαστε. Όταν κάποιος μας δίνει κάτι, δεν το παίρνουμε ως δώρο, αλλά ως παγίδα. Διαστρεβλώνουμε την καλοσύνη, υποβιβάζουμε την αξία της προσφοράς, και μέσα από αυτή την δυσπιστία χάνουμε την ευκαιρία να νιώσουμε το αληθινό βάθος της ανθρώπινης σύνδεσης. Γιατί άραγε; Ίσως επειδή έχουμε μάθει να αμφισβητούμε τη δική μας αξία, και προβάλλουμε αυτή την αμφιβολία και στους άλλους.
Μάθαμε να χειροκροτούμε στη θυσία, να ενωνόμαστε στον διχασμό. Είναι σαν να βρίσκουμε καταφύγιο στην κοινή μας αντίδραση. Αλλά δεν μάθαμε να εκτιμάμε τη δύναμη της ένωσης που έρχεται μέσα από την αποδοχή και τον σεβασμό. Δεν έχουμε μάθει να ακούμε, να νιώθουμε, να αγκαλιάζουμε ο ένας τον άλλον ακριβώς όπως είναι, χωρίς να προσπαθούμε να τον αλλάξουμε ή να τον καθοδηγήσουμε.
Μάθαμε να βλέπουμε τον άλλον σαν καθρέφτη του εαυτού μας, γεμάτο όμως με τις σκιές που αρνούμαστε να δούμε μέσα μας. Όταν νιώθουμε θυμό ή απογοήτευση με τον άλλον, συχνά είναι γιατί βλέπουμε σε αυτόν κομμάτια του εαυτού μας που απορρίπτουμε. Έτσι δημιουργούμε έναν φαύλο κύκλο όπου το ένα πλήγμα γεννά το επόμενο, και κανείς δεν παίρνει την ευθύνη να διακόψει τον κύκλο αυτόν.
Μάθαμε να ζητάμε από τους άλλους να γεμίσουν το κενό μας. Τους θέλουμε κοντά μας όχι γιατί τους αγαπάμε όπως είναι, αλλά γιατί έχουμε ανάγκη να καλύψουν τη δική μας ανεπάρκεια. Και όταν δεν το κάνουν, θυμώνουμε, κατηγορούμε, απομακρυνόμαστε. Δεν μάθαμε όμως να εκτιμάμε την παρουσία τους, τη στιγμή τους, τη μοναδικότητα της ύπαρξής τους δίπλα μας.
Μάθαμε να νιώθουμε ενοχές όταν δεν μπορούμε άλλο. Δεν μας επιτρέπουμε να ξεκουραστούμε, να πούμε «φτάνει», να αποδεχτούμε ότι κάποιες φορές χρειάζεται να αποχωρήσουμε. Και όταν βλέπουμε άλλους να το κάνουν, συχνά τους κρίνουμε, αντί να θαυμάσουμε το θάρρος τους να θέτουν όρια και να διεκδικούν την ελευθερία τους.
Οι δικές μας ελλείψεις, φόβοι και ανασφάλειες καθορίζουν τη συμπεριφορά μας και προβάλλουμε στον κόσμο όσα δεν έχουμε καταφέρει να κατανοήσουμε ή να αποδεχτούμε μέσα μας.
Ας αποφασίσουμε να κοιτάξουμε βαθιά μέσα μας. Να παραδεχτούμε τις πληγές μας, τις αδυναμίες μας, τη βία που φέρουμε, όχι για να νιώσουμε ενοχή ή ντροπή, αλλά για να αρχίσουμε να γιατρεύουμε. Μας θυμίζει ότι η αλλαγή δεν ξεκινά με το να αλλάξουμε τους άλλους, αλλά με το να αλλάξουμε τη σχέση μας με τον εαυτό μας. Μόνο τότε μπορούμε να δούμε τον άλλον όχι σαν μέσο ή σαν απειλή, αλλά σαν σύντροφο στη ζωή, με σεβασμό, εκτίμηση και αγάπη.
Ίσως η πρόκληση είναι να μάθουμε ξανά. Να μάθουμε να βλέπουμε την ανθρωπιά στους άλλους, να την αποδεχόμαστε, να τη γιορτάζουμε. Να μάθουμε να ενώνουμε και όχι να διχάζουμε, να δίνουμε χωρίς φόβο, να δεχόμαστε χωρίς καχυποψία. Να μάθουμε να είμαστε, επιτέλους, άνθρωποι.