“Όπως και να έχει το πράγμα, πρέπει να χαράξετε το δικό σας δρόμο στη ζωή” (Ράινερ Μαρία Ρίλκε)

Όταν δίνουμε υπερβολική σημασία στην κρίση των άλλων για εμάς, δυσκολευόμαστε να αναπτυχθούμε και να γνωρίσουμε τον αληθινό εαυτό μας. Δεν αντιλαμβανόμαστε ποιες είναι οι πραγματικές επιθυμίες μας. Κανείς δεν γνωρίζει καλύτερα από εμάς τι είναι καλό για τη ζωή μας και τι χρειάζεται για να το διασφαλίσουμε. Ο άλλος μπορεί να μας μιλήσει για αυτό που είναι καλό για εκείνον, το οποίο όμως δεν ταιριάζει απαραίτητα σε εμάς. Αν επηρεαζόμαστε από τη γνώμη του άλλου, τότε του επιτρέπουμε να μας φέρεται σαν να είμαστε μικρά παιδιά.

Όταν αποδεχόμαστε το δικαίωμά μας στην ισοτιμία, απαρνούμαστε τα «προνόμια» του να μας θεωρούν μικρά παιδιά και να αναλαμβάνουν τις ευθύνες μας. Αξιοποιούμε την κριτική μας σκέψη, αναλαμβάνουμε τις ευθύνες μας και τις συνέπειες των πράξεών μας, και κάνουμε επιλογές που αφορούν τη ζωή μας. Αν εξαρτώμαστε από τον άλλον, η καθοδήγηση που λαμβάνουμε ενισχύει το αίσθημα αδυναμίας μας. Δεν νιώθουμε ότι μας ανήκουν οι θετικές συνέπειες των αποφάσεών μας και δεν μαθαίνουμε από αυτές.

Έχουμε μάθει να κρύβουμε τα συναισθήματα και τις σκέψεις μας. Ο φόβος μήπως διαφέρουμε, μήπως απορριφθούμε, μας αποτρέπει από το να ακούμε τη δική μας σκέψη και να σεβόμαστε την ανάγκη μας για έκφραση. Έχουμε μάθει να εξομαλύνουμε τις καταστάσεις στις σχέσεις μας αντί να εκφράζουμε την αλήθεια μας. Πιστεύουμε ότι οι άλλοι έχουν το δικαίωμα να μας επιβάλλουν αυτό που θεωρούν σωστό για εμάς και ότι εμείς πρέπει να το εκτελούμε προσαρμοστικά.

Όταν οι σκέψεις και οι συμπεριφορές μας καθορίζονται από τους άλλους και δεν είναι δικές μας, τότε ποιο είναι το πραγματικό μας νόημα; Όταν είμαστε σε επαφή με τα συναισθήματά μας και τις επιθυμίες μας, μπορούμε να τις ακούμε και να παίρνουμε αποφάσεις βάσει αυτών. Συνδεόμαστε με τα συναισθήματά μας, τα επικοινωνούμε και αποσυνδεόμαστε από αλληλεπιδράσεις που γίνονται αρνητικές για την ψυχή, το πνεύμα και το σώμα μας.

Έχουμε μάθει να κρατιόμαστε από πράγματα που θα έπρεπε να αφήνουμε πίσω. Αισθανόμαστε ενοχές και δεσμευόμαστε σε καταστάσεις που μας καταπιέζουν. Έτσι δεν δημιουργούμε χώρο για την αληθινή μας επιθυμία και δεν μπορούμε να συνδεθούμε ουσιαστικά ούτε με τον εαυτό μας ούτε με τους άλλους. Χάνουμε τελικά το πιο πολύτιμο πράγμα: τον ίδιο μας τον εαυτό.

Το να κάνεις αυτό που έχεις ανάγκη και επιθυμείς, και να επιλέγεις σχέσεις που είναι ωφέλιμες για εσένα, είναι το πιο υγιές και σωτήριο πράγμα που μπορείς να κάνεις. Αν δεν το κάνεις, η ανάγκη σου για ικανοποίηση μπορεί να σε οδηγήσει σε αυτοκαταστροφικές επιλογές. Πίνεις, τρως ή εξαρτάσαι από πράγματα που σε κάνουν να ξεχνάς για λίγο την αληθινή σου επιθυμία και ανάγκη να αποκαλύψεις τον εαυτό σου.

Μπορεί να πιστεύεις ότι η φροντίδα για τον εαυτό είναι εγωισμός. Ο εγωκεντρισμός όμως είναι φόβος για τον εαυτό και αναζητά την προβολή. Ο υγιής εγωισμός είναι αυτοεκτίμηση. Δεν χρειάζεται την προβολή, αλλά τις πράξεις. Ενδιαφέρεσαι για τον εαυτό σου, τον φροντίζεις, τον σέβεσαι και εκτιμάς την αξία του. Συνδέεσαι με ό,τι σεβαστά και εκτιμά τον εαυτό του με τον ίδιο τρόπο.

Όταν δίνεις τα πάντα στους άλλους, αδειάζεις εσωτερικά και φορτώνεις τους άλλους με ενοχές. Όταν θυσιάζεσαι για το παιδί σου, για παράδειγμα, το παιδί νιώθει βάρος ενοχής και θεωρεί ότι πρέπει να ανταποκριθεί ή να υπηρετήσει άλλους με τον ίδιο τρόπο. Μήπως το υπερβολικό δόσιμο γίνεται γιατί δυσκολεύεσαι να νιώσεις χαρά από τις πραγματικές σου επιλογές και συναισθήματα;

Το να είσαι ο εαυτός σου σημαίνει ότι τολμάς να σε γνωρίσεις. Οι συμπεριφορές που σε πλήγωσαν ή που θεωρείς αρνητικές μπορεί να έχουν γίνει δικές σου ή να τις ανέχεσαι από τους άλλους. Ελπίζεις ότι ο άλλος θα αλλάξει και γι’ αυτό τις ανέχεσαι. Όμως διαφοροποιείσαι όταν σέβεσαι τον εαυτό σου και βάζεις τα όριά σου. Επιλέγεις να δεσμεύεσαι μόνο με ό,τι σε ωφελεί. Δεν φαντασιώνεσαι, αλλά αξιολογείς το έδαφος όπου μπορείς να αναπτυχθείς.

Ο σεβασμός στις ανάγκες σου και η αυτοεκτίμηση δεν είναι εγωκεντρισμός, είναι υγεία. Το να είσαι ο εαυτός σου σημαίνει ότι αναλαμβάνεις την ευθύνη του ποιος είσαι. Επιλέγεις συνειδητά τις πράξεις σου, σέβεσαι τα όριά σου και τα όρια των άλλων, και δημιουργείς σχέσεις με σταθερότητα και συνέπεια. Αποσυνδέεσαι από καταστάσεις που σε βλάπτουν, χωρίς ενοχές. Δεν κάνεις εκπτώσεις στις αξίες σου και επιλέγεις ό,τι σε αναπτύσσει και σε στηρίζει. Αφήνεις πίσω σου τις αυταπάτες ότι μπορείς να αλλάξεις τους άλλους και επικεντρώνεσαι στις πραγματικές σου ανάγκες.

Το να είσαι ο εαυτός σου σημαίνει ότι δεν εγκλωβίζεσαι στο πώς βλέπουν οι άλλοι την πραγματικότητα. Κάθε άνθρωπος φέρει τη δική του ιστορία, αλλά εσύ έχεις το δικαίωμα και την ελευθερία να δεσμευτείς με την αλήθεια σου. Σημαίνει να ανακαλύπτεις την ουσία μέσα σου και στους άλλους, να βλέπεις κάτω από την επιφάνεια και να εξετάζεις την αλήθεια σε κάθε πράξη. Με αυτόν τον τρόπο, οι επιλογές σου θα σε δικαιώνουν.

Αγγελική Μπολουδάκη