Η αυτοεκτίμηση ξεκινά με τον σεβασμό προς τον εαυτό. Σημαίνει να αναγνωρίζεις την αξία σου, να αποδέχεσαι τις ανάγκες και τις επιθυμίες σου, και να επιτρέπεις στον εαυτό σου την ελευθερία να τις εκφράζει και να τις υλοποιεί. Δεν πρόκειται για μια εγωκεντρική διαδικασία, αλλά για την αναγνώριση των δικών σου εσωτερικών αναγκών με αγάπη και κατανόηση.
Αναπόσπαστο κομμάτι της αυτοεκτίμησης είναι η συμφιλίωση με την εξωτερική και εσωτερική σου εικόνα. Όταν εκτιμάς τον εαυτό σου, αποδέχεσαι τα χαρακτηριστικά σου και καλλιεργείς την αυτοβελτίωση. Παράλληλα, μια υγιής αυτοεκτίμηση περιλαμβάνει την ειρήνη με το παρελθόν. Κάθε επιλογή που έχεις κάνει συνέβαλε στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς σου και σε βοήθησε να ωριμάσεις.
Οι ανασφάλειες αποτελούν μέρος της ανθρώπινης φύσης, αλλά όταν σε εκτιμάς, μαθαίνεις να τις αναγνωρίζεις και να τις αντιμετωπίζεις. Το να χάνεσαι στις ανασφάλειες σου μπορεί να σε ακινητοποιήσει, αλλά η αυτοεκτίμηση σου δίνει τη δύναμη να διακρίνεις τι σε κρατά πίσω και να αναλάβεις την ευθύνη για να προχωρήσεις μπροστά.
Όταν καλλιεργείς την αυτοεκτίμηση, όλα τα χαρακτηριστικά σου εξελίσσονται και νιώθεις διαύγεια, υγεία και γαλήνη. Η αυτοεκτίμηση δεν σε κάνει να θέλεις να αλλάξεις για τους άλλους, αλλά να παραμένεις πιστός στην αλήθεια σου, ενώ συγχρόνως παρατηρείς και αποδέχεσαι τις αλήθειες των άλλων.
Ένα σημαντικό στάδιο της αυτοεκτίμησης είναι η συγχώρεση – κυρίως προς τους γονείς. Συγχωρώντας τους, αναγνωρίζεις ότι ήταν άνθρωποι με αδυναμίες και λάθη. Κατανοείς πως η προσπάθεια για τελειότητα και η εξαρτητική σχέση με τους γονείς αποτελεί στην πραγματικότητα μια φαντασίωση παιδικής παντοδυναμίας. Στην πορεία της ωρίμανσης, καταλαβαίνεις ότι η σχέση με τους γονείς δεν πρέπει να είναι ένα παιχνίδι ρόλων εξουσίας και υποταγής, αλλά μια ανθρώπινη σχέση αλληλοκατανόησης.
Όταν σε εκτιμάς, επιλέγεις να συνδέεσαι με ανθρώπους που εκτιμούν τον εαυτό τους και σεβασμό για τη ζωή τους. Δημιουργείς σχέσεις αλληλεπίδρασης και αλληλοβελτίωσης, όπου ο ένας ενισχύει τον άλλο. Αυτές οι σχέσεις βασίζονται στη γνησιότητα και την αμοιβαία ανταπόκριση, προσφέροντας ασφάλεια, σιγουριά και αυτοπεποίθηση.
Η αυτοεκτίμηση σημαίνει ότι εστιάζεις στη δική σου βελτίωση, όχι στο να αλλάξεις τους άλλους. Κατανοείς ότι κάποιοι άνθρωποι έχουν τη δυνατότητα να αλλάξουν, ενώ άλλοι όχι, και αυτό είναι κάτι που αποδέχεσαι χωρίς κριτική. Επιλέγεις πού θα δώσεις την ενέργειά σου και αναγνωρίζεις ότι δεν είναι δυνατό να ταιριάζεις με όλους.
Η αυτοεκτίμηση σε βοηθά να θέτεις στόχους και να τους υλοποιείς με τρόπο που σε κάνει να νιώθεις καλά με τη συνείδησή σου. Επιπλέον, η επίδραση των πράξεών σου στους άλλους είναι κάτι που σε ενδιαφέρει, καθώς αναζητάς η έγνοια για τον εαυτό σου να έρχεται σε ισορροπία με την έγνοια για τους άλλους.
Σε μια υγιή σχέση με τους άλλους, δεν υποδύεσαι ρόλους αλλά εκφράζεις την αλήθεια σου. Χαίρεσαι όταν οι άλλοι μοιράζονται τη δική τους αλήθεια και η αυθεντικότητά τους γίνεται για σένα αγαπητή, ακριβώς επειδή είναι αληθινή. Συγχωρείς και κατανοείς τους άλλους, ενώ παράλληλα αποδέχεσαι τη δική τους συγχώρεση και κατανόηση, κάτι που δημιουργεί ένα πλαίσιο αγάπης και συντροφικότητας.
Η αυτοεκτίμηση δεν αφορά μόνο εσένα, αλλά επηρεάζει και τους ανθρώπους που αγαπάς. Όταν υποτιμάς τον εαυτό σου, επηρεάζονται και οι άλλοι, καθώς οι σχέσεις είναι αλληλεπιδραστικές. Οι άνθρωποι που σε αγαπούν θέλουν να βλέπουν ότι στέκεσαι στο ύψος της αξίας σου, διότι αυτό ενισχύει και τη δική τους αυτοεκτίμηση. Η αμοιβαία εκτίμηση στις σχέσεις δεν είναι δεδομένη· πρέπει να τη χτίζουμε και να τη διατηρούμε με συνειδητές επιλογές και πράξεις.
Η αυτοεκτίμηση δεν είναι μόνο το κλειδί για την προσωπική σου ευημερία, αλλά και για τη δημιουργία υγιών, ειλικρινών σχέσεων με τους άλλους. Όταν αγαπάς τον εαυτό σου και εκτιμάς την αξία σου, τότε είσαι σε θέση να αγαπήσεις και να εκτιμήσεις πραγματικά τους άλλους, δημιουργώντας σχέσεις αλληλοσεβασμού και αγάπης.
Αγγελική Μπολουδάκη – Ειδικός Ψυχικής Υγείας