Οι πεποιθήσεις μας προκαλούν γνωστικές στρεβλώσεις. Αλλάζοντάς τις, αλλάζουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε και αισθανόμαστε

Αυτό που προκαλεί σύγχυση στους ανθρώπους δεν είναι τα πράγματα, αλλά η γνώμη που έχουν για αυτά.

Επίκτητος

Οι πεποιθήσεις μας προκαλούν γνωστικές στρεβλώσεις.

Το κοινωνικό άγχος απορρέει από ένα διπλό φόβο: το φόβο των άλλων και το φόβο του εαυτού μας.

Οι κυριότερες πεποιθήσεις που συναντάμε στους ανθρώπους που πάσχουν από κοινωνικό άγχος είναι:

1. Υποταγή στους άλλους: Δεν πρέπει να δυσαρεστήσω, να ενοχλήσω ή να προβληθώ διότι θα με απορρίψουν. Έτσι, αποφεύγω να πω τη γνώμη μου, να ζητήσω κάτι, να αρνηθώ, να κάνω κριτική…

2. Κοινωνική επίδοση: “Όταν βρίσκομαι με άλλους, δεν πρέπει να κάνω λάθος ή να νιώσω άσχημα, διότι κάτι τέτοιο θα έχει άμεσες και σοβαρές συνέπειες για μένα. Έτσι, επιδιώκω πάντα την τελειότητα σε ό,τι κάνω μπροστά σε άλλον. Αλλά, καθώς αυτό είναι αδύνατο, αποφεύγω πολλές καταστάσεις ή, αν δεν μπορώ να τις αποφύγω, δεν είμαι ικανοποιημένος με τον ατελή τρόπο που τις αντιμετώπισα, κι έπειτα υποτιμώ υπερβολικά τον εαυτό μου.

3. Υπερεγρήγορση έναντι των άλλων: Πρέπει να προσέχω πολύ τις συμπεριφορές των άλλων, αλλιώς θα μου διαφύγουν πράγματα σημαντικά και σοβαρά. Έτσι, ψάχνω πάντα στα μάτια ή στις συμπεριφορές των συνομιλητών μου ενδείξεις αρνητικής κρίσης για εμένα ή πρόθεσης να μου αντιταχτούν.

4. Υπεραυτοέλεγχος: Δεν πρέπει να αφήσω να φανούν τα συναισθήματά μου ή η ενόχλησή μου. Έτσι, θέλω να κρύψω πάση θυσία τα συναισθήματά μου, από φόβο ότι μπορούν να τα δουν οι άλλοι, πράγμα που θα με έφερνε αναπόφευκτα σε θέση απόλυτης κατωτερότητας απέναντί τους.

5. Ορατότητα των προσωπικών αδυναμιών ή συγκινησιακών εκδηλώσεων: Οι άλλοι μπορούν να δουν εύκολα τις συγκινησιακές εκδηλώσεις μου. Μπορούν να διαπιστώσουν την ελλειμματική μου μόρφωση και εξυπνάδα μου. Είμαι διάφανος -η και άοπλος -η. Έτσι, έχω πάντα ύφος ενόχου ή εύθραυστου.

6. Εγρήγορση και απειλή από μέρους των άλλων: Οι άνθρωποι παρακολουθούν τις συμπεριφορές των άλλων και κρίνουν αρνητικά τους αδύναμους απορρίπτοντας τους ή βλάπτοντάς τους. Έτσι, οι άνθρωποι είναι ανελέητοι για τα άτομα σαν κι εμένα και αργά ή γρήγορα θα μου επιβληθούν ή θα με παραμερίσουν.

Christophe Andre, Patrick Legeron, Ο φόβος για τους άλλους, Κέδρος