Ο ενωμένος εαυτός

Η αποδοχή κάθε πλευράς του εαυτού μας, ακόμη και των “σκοτεινών” πτυχών που συχνά αποφεύγουμε να αντιμετωπίσουμε, είναι κεντρικό στοιχείο της ψυχολογικής και συναισθηματικής μας ελευθερίας. Όταν αναγνωρίζουμε μόνο τις θετικές μας πλευρές και αγνοούμε ή απορρίπτουμε τις αρνητικές, δημιουργούμε έναν διχασμό που μπορεί να οδηγήσει σε εσωτερική ανισορροπία. Οι “σκιερές” πλευρές μας, που συνήθως απορρίπτονται ή καταπιέζονται, συχνά αναδύονται με διαφορετικές μορφές στη ζωή μας, όπως μέσω προβαλλόμενων συναισθημάτων στους άλλους ή μέσα από ανεξέλεγκτες αντιδράσεις.

Αυτή η εσωτερική καταπίεση οδηγεί στο να βιώνουμε φόβο, θυμό ή και φθόνο, προβάλλοντας τις μη αποδεκτές πλευρές μας στους άλλους, αντί να τις αποδεχτούμε και να τις ενσωματώσουμε. Για παράδειγμα, η αρνητικότητα ή η επιθετικότητα που βλέπουμε σε κάποιον άλλον μπορεί να είναι μια αντανάκλαση της δικής μας εσωτερικής πάλης με αυτά τα χαρακτηριστικά.

Η αυτοεκτίμηση χτίζεται πάνω στην αυτογνωσία και την αποδοχή κάθε πτυχής του εαυτού μας, ακόμη και αυτών που θεωρούμε αδυναμίες ή ατέλειες. Αυτές οι αδυναμίες δεν χρειάζεται να καταπιεστούν ή να κρυφτούν, αλλά να αναγνωριστούν ως μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας. Όταν είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας και αποδεχόμαστε αυτές τις πλευρές, μπορούμε να δούμε πως αποτελούν ευκαιρίες για μάθηση και προσωπική ανάπτυξη. Αυτή η διαδικασία μας απελευθερώνει από το άγχος να προσποιούμαστε και να κρατάμε ζωντανή μια πλασματική εικόνα.

Παράλληλα, το να επιτρέψουμε στον εαυτό μας να αναγνωρίσει τα αρνητικά συναισθήματα —όπως ο θυμός, η ζήλεια, ή η απογοήτευση—, χωρίς να τα κρίνουμε, είναι απαραίτητο βήμα προς τη συναισθηματική ωριμότητα. Όταν παρατηρούμε αυτά τα συναισθήματα χωρίς κριτική, μπορούμε να καταλάβουμε την πηγή τους και να τα μετασχηματίσουμε σε θετικά εργαλεία αυτογνωσίας.

Όταν απορρίπτουμε ένα κομμάτι του εαυτού μας, αυτό δεν εξαφανίζεται. Αντίθετα, μπορεί να πάρει μια διαστρεβλωμένη μορφή, με αρνητικές συνέπειες. Αυτή η διαστρέβλωση μπορεί να οδηγήσει σε επιζήμιες συμπεριφορές προς τον εαυτό μας ή τους άλλους. Ένα κλασικό παράδειγμα είναι όταν ένα χαρακτηριστικό όπως η δύναμη ή η αποφασιστικότητα, που μπορεί να θεωρείται “αρνητικό” σε κάποια κοινωνικά πλαίσια, καταπιέζεται και αναδύεται αργότερα με καταστροφικό τρόπο — για παράδειγμα, ως έλλειψη ορίων ή υπερβολική επιθετικότητα.

Το να αποδεχτούμε τα χαρακτηριστικά μας χωρίς την κριτική της κοινωνίας ή του εσωτερικού μας δικαστή είναι ουσιαστικό για την πραγματική αυτοέκφραση. Όταν αποδεχόμαστε την αλήθεια μας, μπορούμε να επιτρέψουμε στους άλλους να είναι και αυτοί αυθεντικοί, χωρίς κριτική ή ανάγκη για έλεγχο.

Η ικανότητά μας να βάζουμε υγιή όρια στις σχέσεις εξαρτάται από την σαφή εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας. Όταν έχουμε μια μπερδεμένη και μη ολοκληρωμένη εικόνα, είναι δύσκολο να θέσουμε σαφή και σταθερά όρια, είτε για τον εαυτό μας είτε στις σχέσεις μας με τους άλλους. Η αποδοχή και ενσωμάτωση όλων των πτυχών μας, θετικών και αρνητικών, μας επιτρέπει να δούμε τον εαυτό μας με μεγαλύτερη διαύγεια και να αναγνωρίσουμε τα όριά μας.

Χωρίς αυτή τη σαφήνεια, μπορεί να προβάλλουμε την εσωτερική μας σύγχυση στις σχέσεις μας, δημιουργώντας επιφανειακές ή ανισόρροπες συνδέσεις. Οι αλληλεπιδράσεις μας γίνονται μια αντανάκλαση της εσωτερικής μας μάχης με τον εαυτό μας, και αναζητούμε σε άλλους τις πτυχές που δεν έχουμε αποδεχτεί σε εμάς. Αυτή η διαδικασία μπορεί να οδηγήσει σε τοξικές σχέσεις ή σε συνεχείς απογοητεύσεις.

Όταν αρχίσουμε να κατανοούμε και να αποδεχόμαστε κάθε πτυχή του εαυτού μας, καλλιεργούμε μια εσωτερική τρυφερότητα και αυτοσυμπόνια. Αυτή η τρυφερότητα μας επιτρέπει να είμαστε πιο συμπονετικοί και με τους άλλους, να κατανοούμε βαθύτερα τις δικές τους δυσκολίες και να δημιουργούμε σχέσεις πιο αυθεντικές και ουσιαστικές. Η κατανόηση αυτή είναι το κλειδί για μια ζωή γεμάτη νόημα και ψυχική ισορροπία.

Χωρίς αυτήν την τρυφερότητα, κάθε σχέση ή αλληλεπίδραση κινδυνεύει να είναι ρηχή, καθώς στηρίζεται σε μια επιφανειακή αντίληψη του εαυτού μας και του κόσμου γύρω μας. Όσο περισσότερο συμφιλιωνόμαστε με τον εσωτερικό μας κόσμο, τόσο πιο βαθιά μπορούμε να συνδεθούμε με τους άλλους και να βιώσουμε μια αληθινή ψυχική επένδυση στις σχέσεις μας.

Η πλήρης αποδοχή του εαυτού μας μας οδηγεί σε μια αίσθηση πληρότητας και αρμονίας. Αντί να αναζητούμε στους άλλους τις πλευρές που δεν έχουμε αποδεχτεί σε εμάς, μαθαίνουμε να αγαπάμε και να κατανοούμε όλες τις πτυχές μας. Αυτή η αυτογνωσία μας επιτρέπει να ζούμε με περισσότερη αυθεντικότητα και να επιλέγουμε συνειδητά τις σχέσεις και τις εμπειρίες που πραγματικά μας ταιριάζουν και μας εμπλουτίζουν.

Με αυτόν τον τρόπο, η αποδοχή του εαυτού δεν είναι απλώς μια πράξη αυτοεκτίμησης, αλλά και μια πράξη ψυχικής ελευθερίας που μας επιτρέπει να ζούμε πιο ουσιαστικά και αυθεντικά.

Αγγελική Μπολουδάκη