Ο τρόπος που βλέπουμε τον εαυτό μας και τους άλλους, όπως και ο τρόπος που αντιδρούμε στις προκλήσεις της ζωής, είναι συχνά βαθιά επηρεασμένος από τις εμπειρίες μας και τα τραύματα που κουβαλάμε. Τα σημάδια αυτά της ψυχής εμφανίζονται στις στιγμές που αισθανόμαστε να χάνουμε τη σύνδεση με τον εαυτό μας και τον κόσμο γύρω μας.
Όταν βρίσκεσαι σε κατάσταση απόσπασης, δυσκολεύεσαι να συγκεντρωθείς, απομονώνεσαι, αναβάλλεις τις υποχρεώσεις σου και αισθάνεσαι ότι δεν μπορείς να προχωρήσεις, το σώμα σου και η ψυχή σου σου μιλούν μέσα από τον πόνο. Είναι σαν να προσπαθούν να σου πουν: “Στάσου, κοίταξε μέσα σου, χρειάζεσαι φροντίδα.” Σε αυτές τις στιγμές, δεν χρειάζεται να κρίνεις τον εαυτό σου ή να τον πιέσεις. Χρειάζεται να τον αγκαλιάσεις με τρυφερότητα, όπως θα έκανες με έναν αγαπημένο σου άνθρωπο που πονάει. Χρειάζεσαι κατανόηση, αποδοχή και στοργή – πρώτα και κύρια από εσένα.
Όταν αποφεύγεις τα επώδυνα συναισθήματα, τα καλύπτεις με ενοχή ή τα θεωρείς ανεπιθύμητα, είναι σαν να διώχνεις μακριά την αλήθεια σου. Αν αισθάνεσαι ανεπαρκής και επιδιώκεις την τελειότητα για να νιώσεις ότι αξίζεις, αν οι σκέψεις σου σε βασανίζουν ή αν υπεραναλύεις τις συμπεριφορές των άλλων προσπαθώντας να τις δικαιολογήσεις, τότε το τραύμα σου μιλάει δυνατά. Αυτή η αίσθηση ότι αιωρείσαι χωρίς σταθερό έδαφος είναι μια κραυγή της ψυχής για βοήθεια. Και αυτό που χρειάζεσαι είναι μια σταθερά: η δική σου αποδοχή και αγάπη για τον εαυτό σου. Αυτή η σταθερά δεν μπορεί να βρεθεί έξω από σένα, αλλά μέσα σου.
Όταν προσπαθείς να καλύψεις τις ανάγκες των άλλων παραμελώντας τις δικές σου, όταν δυσκολεύεσαι να θέσεις όρια και αλλάζεις την ταυτότητά σου για να νιώσεις ότι ανήκεις, όταν αποφεύγεις τις συγκρούσεις και δικαιολογείς συμπεριφορές που σε πληγώνουν, τότε λειτουργείς με έναν τρόπο που δεν τιμά τις δικές σου ανάγκες και την αξία σου. Το τραύμα σε καθιστά λειτουργικό ως θύμα. Αυτή η δυναμική σε απομακρύνει από την εσωτερική σου δύναμη και σε αποδυναμώνει. Όμως, υπάρχει μια λύση: να στραφείς προς την ενσυναίσθηση που διαθέτεις, όχι μόνο για τους άλλους, αλλά πρώτα για τον εαυτό σου. Να σε ακούσεις, να σε φροντίσεις, να σε σεβαστείς.
Αντίστοιχα, αν διαπιστώνεις ότι κακοποιείς τους άλλους, τους χρησιμοποιείς για να καλύψεις τις δικές σου ανάγκες ή συμπεριφέρεσαι ναρκισσιστικά, χειριστικά ή επιθετικά, τότε το τραύμα σου σε ωθεί να λειτουργείς ως θύτης. Αυτή η στάση, όσο κι αν φαίνεται εξωτερικά δυναμική, είναι στην πραγματικότητα μια κραυγή για σύνδεση και θεραπεία. Χρειάζεται να στραφείς με θάρρος προς τον εαυτό σου, να δεις τις πληγές σου και να κάνεις βαθιές αλλαγές στη συμπεριφορά και στον χαρακτήρα σου. Η διαδικασία αυτή δεν είναι εύκολη, αλλά είναι η μόνη που μπορεί να σε οδηγήσει στην πραγματική σου ελευθερία και ισορροπία.
Όταν λειτουργούμε σαν θύματα, η αγάπη είναι το φως που μας δείχνει τον δρόμο. Όταν επιλέγουμε να δούμε την αξία μας, να αποδεχθούμε τον εαυτό μας και να τον αγαπήσουμε για αυτό που είναι, αρχίζουμε να σπάμε τα δεσμά των τραυμάτων μας. Μαθαίνουμε να εκτιμούμε τον εαυτό μας και τους άλλους χωρίς όρους και να αποδεχόμαστε την εκτίμηση που μας προσφέρεται.
Όταν λειτουργούμε ως θύτες, η αλλαγή είναι απαραίτητη. Χρειάζεται να σταματήσουμε να πονάμε τους άλλους για να καλύψουμε τις δικές μας εσωτερικές ελλείψεις. Η ευθύνη να θεραπεύσουμε τις πληγές μας δεν ανήκει σε κανέναν άλλον, παρά μόνο σε εμάς.
Η συνείδηση των συναισθημάτων μας και η ενεργή προσπάθεια να αναγνωρίσουμε και να αλλάξουμε τα αρνητικά μοτίβα συμπεριφοράς είναι βαθιά πράξεις αγάπης προς τον εαυτό μας. Κάθε βήμα προς την αυτογνωσία και την προσωπική ανάπτυξη μάς φέρνει πιο κοντά στην ευημερία και τη γαλήνη. Το ταξίδι αυτό δεν χρειάζεται να το κάνουμε μόνοι. Η υποστήριξη από ανθρώπους που μας αγαπούν και ειδικούς που κατανοούν τη διαδικασία της θεραπείας μπορεί να είναι πολύτιμη. Αρκεί να κάνουμε το πρώτο βήμα: να στραφούμε προς τον εαυτό μας με αγάπη.