Ζούμε βουβά. Σιωπηλά απέναντι στην ευθύνη
27 Μαΐου 2021Να κοιτάξω κατάματα, χωρίς αντικαθρεφτίσματα απ’ ομορφιά, καλοσύνη ή φόβο, την τρομακτική και υπέροχη πραγματικότητα… (Νίκος Καζαντζάκης)
1 Ιουνίου 2021
Τώρα τελευταία νιώθω ένα μούδιασμα. Ίσως το νιώθετε κι εσείς. Σε πολλά γεγονότα που ακούμε, δεν υπάρχει λογική. Δεν δένουν μεταξύ τους. Ψάχνει κανείς να βρει ένα νόημα και δεν μπορεί.
Προσπαθώ να καταλάβω τι ήρθε να μου μάθει κάθε γεγονός που ακούω. Για να το ακούω κάτι σημαίνει. Κάτι θέλει να μου πει. Να με συνδέσει, να με κινητοποιήσει, να με φέρει πιο κοντά στην προσωπική και κοινωνική ευθύνη μου. Να μου δείξει ότι αυτή είναι η πραγματικότητα στην οποία ζω και ότι εγώ είμαι μέρος της.
Όταν άκουσα για αυτό που υπέστησαν οι ηλικιωμένοι, αναρωτήθηκα αν νοιάζομαι για τους δικούς μου ανθρώπους, όπως χρειάζονται οι ίδιοι. Πόσες φορές δεν φροντίζουμε αρκετά, χωρίς να το συνειδητοποιούμε. Παρατηρώ τις συμπεριφορές των άλλων, όπως και τις δικές μου, είμαι ακόμα πιο παρούσα σε αυτές. Η έλλειψη δέσμευσης, αφοσίωσης, εκτίμησης και αυτές κακοποιητικές συμπεριφορές είναι. Όταν λειτουργώ εγώ έτσι, όταν ανέχομαι συμπεριφορές οι οποίες έχουν αντίκτυπο στα συναισθήματα και στη σκέψη μου και άρα και στον τρόπο που αλληλεπιδρώ με τους άλλους ανθρώπους, κακοποιητικά λειτουργώ κι εγώ.
Επικρατεί η κακή μας πλευρά όταν δεν φροντίζουμε αρκετά την καλή μας πλευρά, την ανθρώπινη πλευρά. Η κακή μας πλευρά υπερισχύει όταν ενοχοποιούμε και κατηγορούμε, ενώ δεν κάνουμε τίποτα για να αλλάξουμε και να εξανθρωπίσουμε τις τοξικές πλευρές του εαυτού μας.
Ακούγοντας για το θάνατο του κοριτσιού, ένιωσα τη μοναξιά του. Δεν συνδεόμαστε αρκετά. Με τους δικούς μας ανθρώπους, με τους συνανθρώπους μας. Υπάρχει μια εικονική πραγματικότητα που μας θέλει τέλειους, αποσυνδεδεμένους ο ένας από τον άλλον ή με ένα συγκεκριμένο τρόπο ή σε μια φαντασίωση να δημιουργούμε εκεί ό,τι έχουμε ανάγκη. Μόνο αν συνδεθούμε όμως, θα μπορέσουμε να ζήσουμε σε αυτήν την πραγματικότητα. Αν αυτό το κορίτσι ένιωθε ότι υπήρχε χώρος για εκείνη, θα ήταν μαζί μας.
Είναι εύκολο να αποποιούμαστε την ευθύνη. Να κατηγορούμε, να μεταθέτουμε, να μην προσπαθούμε να δούμε τον εαυτό μας σε αυτό. Το θέμα είναι να προσπαθήσουμε να δούμε πως μπορούμε να συμβάλλουμε με τρόπο που οι άνθρωποι να νιώθουμε λιγότερο μόνοι. Καθετί που συμβαίνει σε μια κοινωνία, σε μια γειτονιά, σε μια χώρα κ.α. μας αφορά όλους. Όχι με την έννοια της ενοχής, αλλά με την έννοια της ευθύνης. Να δούμε πως μπορούμε να συμβάλλουμε ο καθένας ώστε να νιώθουμε περισσότερο μαζί και λιγότερο διχασμένοι. Το καθετί που γίνεται έξω από μας καθρεφτίζει μια αλήθεια μέσα μας. Αντανακλά μια ατομική, οικογενειακή, κοινωνική πραγματικότητα μας.
Ο φόνος της νεαρής μητέρας με έκανε να προβληματιστώ αρκετά. Όταν θέλει κάποιος να δει την αλήθεια, την αναγνωρίζει. Όταν δεν θέλει, παρασύρεται από την όποια πλάνη φτιάχνει το μυαλό. Με έκανε να προβληματιστώ για τη δική μου αλήθεια.
Ίσως ο τρόπος να ξεπεράσουμε το μούδιασμα είναι να κινητοποιηθούμε, να δούμε την πραγματικότητα μας όπως είναι και να δράσουμε με υπεύθυνο τρόπο σε αυτήν. Αναγνωρίζοντας την πραγματικότητα όπως είναι κι όχι όπως θα θέλαμε να είναι, παρατηρούμε τις λεπτομέρειες, τις αισθανόμαστε, λειτουργούμε σύμφωνα με αυτές.
Ο θάνατος μετακινεί. Από τη σφαίρα της εξιδανίκευσης, στην πραγματικότητα. Σε αυτό που είμαστε, σε αυτό που ζούμε. Όταν βλέπουμε τα πράγματα όπως θα θέλαμε, βλέπουμε κάτι άλλο από αυτό που είναι. Όταν τολμάμε να βγούμε από τη φούσκα μας και βλέπουμε την πραγματικότητα όπως είναι, μαθαίνουμε να ζούμε σε αυτήν, όπως είναι, να βλέπουμε το καλό όπου υπάρχει, το κακό επίσης, να τα βλέπουμε και μέσα μας, να τα εξυγιαίνουμε.
Η μετάθεση της ευθύνης είναι η παντοδύναμη σκέψη ότι αυτό δεν θα συμβεί ποτέ σε μας, ότι εμείς δεν προξενούμε κακό σε άλλους. Η ωραιοποίηση της πραγματικότητας και η αίσθηση ότι μπορούμε να παίζουμε σαν παιδιά σε ένα κουκλόσπιτο, νομίζοντας πως θα ζήσουμε αιώνια, μας αποσπά από την πραγματικότητα, από την ευθύνη μας σε αυτήν, από τον τρόπο που λειτουργούμε σε αυτήν, από το πώς αποδεικνύουμε ότι δεν μοιάζουμε με κάποιο τρόπο σε αυτούς που κατηγορούμε.
Η ανάληψη της ευθύνης είναι να συνειδητοποιήσουμε στο καθετί που προσλαμβάνουμε πόσο μας αφορά, ώστε να νιώθουμε και να λειτουργούμε ενωτικά στον κόσμο που ζούμε, χωρίς να πέφτουμε από τα σύννεφα κάθε φορά, χωρίς να δυσπιστούμε στο καλό που υπάρχει μέσα μας και γύρω μας. Μόνο με εμπιστοσύνη, έχοντας επίγνωση της πραγματικότητας μέσα μας και της πραγματικότητας που μας περιβάλλει, μπορούμε να κρατηθούμε και να κρατήσουμε.
Αγγελική Μπολουδάκη