Συνεξάρτηση και αυτοεκτίμηση

Η συνεξάρτηση στις σχέσεις δεν είναι απλά μια δυσκολία επικοινωνίας ή έλλειψη αυτοεκτίμησης. Είναι κάτι βαθύτερο, ένα κενό που ξεκινά από παλιά, από την παιδική ηλικία και ριζώνει στη διαρκή ανάγκη μας να νιώσουμε αποδεκτοί και πολύτιμοι. Η συνεξάρτηση αναδύεται όταν ένας άνθρωπος, μη έχοντας μάθει να αντλεί από τον ίδιο του τον εαυτό επιβεβαίωση και αποδοχή, στρέφεται στους άλλους για να αντλήσει αυτό το αίσθημα ταυτότητας και αξίας. Αυτή η ανάγκη να βρει έξω από τον εαυτό του αυτό που δεν μπορεί να ανακαλύψει μέσα του τον καθιστά ευάλωτο, γιατί εξαρτάται από τους άλλους για την ίδια του την ύπαρξη.

Σκεφτείτε το ως ένα παιχνίδι προσφοράς και αντάλλαγματος όπου όμως ο άνθρωπος που βιώνει τη συνεξάρτηση ξεχνάει ή δεν γνωρίζει πώς να γεμίσει τη δική του «δεξαμενή». Αντί να στραφεί στον εσωτερικό του κόσμο για να αναγνωρίσει τις ανάγκες και τα συναισθήματά του, αφήνεται να επηρεαστεί και να οριστεί από τις ανάγκες των άλλων, περιμένοντας την αποδοχή, την αγάπη, και τελικά την αναγνώριση που χρειάζεται για να νιώσει ακεραιότητα. Στην ουσία, εξαρτάται από την αποδοχή των άλλων για να του επιβεβαιώσουν πως είναι άξιος/α.

Και αυτό είναι κουραστικό. Η αδιάκοπη προσπάθεια να καλύψει ανάγκες και συναισθήματα των άλλων για να νιώσει ότι αξίζει, να δείξει αγάπη και αφοσίωση προσπερνώντας τα δικά του όρια, συχνά οδηγεί σε εξάντληση. Χάνει ενέργεια, χάνει τον ίδιο του τον εαυτό στην πορεία, ξεχνά τι πραγματικά χρειάζεται ή επιθυμεί, γιατί έχει συνηθίσει να ζει για να καλύψει τις ανάγκες των άλλων.

Η αλλαγή δεν είναι εύκολη και δεν συμβαίνει σε μια στιγμή. Η πρώτη δυσκολία είναι η ίδια η αναγνώριση αυτής της εξάρτησης. Χρειάζεται να κοιτάξουμε τον εαυτό μας με ειλικρίνεια, να αναγνωρίσουμε τα τραύματα και τα κενά που ίσως μας διαμόρφωσαν και να δεχτούμε το γεγονός ότι οι ανεκπλήρωτες ανάγκες μας δεν χρειάζεται να γεμίσουν από τους άλλους.

Η ίαση ξεκινά από την αυτοαποδοχή. Όσο περισσότερο αποδεχόμαστε τις αδυναμίες μας, τις ανάγκες μας και τις ευαισθησίες μας, τόσο πιο εύκολα μπορούμε να ενδυναμώσουμε τον εαυτό μας. Μπορούμε να συνδεθούμε με τον ατελή εαυτό μας. Μπορούμε να σταθούμε στα πόδια μας, όχι για να γίνουμε ανεξάρτητοι και αποκομμένοι, αλλά για να αναπτύξουμε υγιείς, αληθινές σχέσεις. Σχέσεις όπου η αγάπη και η αφοσίωση ρέουν και από τους δύο, όπου ο ένας στηρίζει τον άλλον χωρίς εξαρτήσεις, όπου οι ανάγκες και οι επιθυμίες εκφράζονται και γίνονται αποδεκτές.

Είναι όμορφο όταν δύο άνθρωποι – είτε είναι ζευγάρι, φίλοι, συνεργάτες ή κάτι άλλο – μπορούν να συνυπάρχουν με σεβασμό στα όριά τους, στις εσωτερικές τους αλήθειες και στην ταυτότητά τους. Αυτή η σύνδεση, όπου η επικοινωνία είναι αυθεντική, δίνει στον καθένα τη δυνατότητα να εξελίσσεται δίπλα στον άλλον χωρίς να χάνει τον εαυτό του. Σε μια τέτοια σχέση υπάρχουν ελευθερία, σεβασμός και αληθινή αγάπη.

Αγγελική Μπολουδάκη