Υγιής δημιουργικότητα

Η δημιουργικότητα είναι μια από τις πιο πηγαίες και βαθιές εκφράσεις της ανθρώπινης φύσης. Όταν όμως νιώθουμε ότι αυτή περιορίζεται, είναι χρήσιμο να εξετάσουμε τι μπορεί να φταίει. Ένας από τους βασικούς λόγους που η δημιουργικότητα μπορεί να μπλοκάρεται είναι η προσκόλληση σε εξιδανικευμένους στόχους, που φαντάζουν ανέφικτοι ή υπερβολικά τέλειοι. Όταν κυνηγάμε ένα τέλειο αποτέλεσμα, χάνουμε τη σύνδεση με τη διαδικασία της δημιουργίας, με το “ταξίδι” της προσπάθειας. Έτσι, η δημιουργικότητα γίνεται ένα μέσο για την επίτευξη ενός στόχου, και όχι μια απόλαυση από μόνη της.

Σε αυτό το πλαίσιο, η επιδίωξη της τελειότητας μπορεί να λειτουργεί ως ένας ψυχολογικός μηχανισμός που μας απομακρύνει από την εμπειρία του παρόντος. Όταν προσπαθούμε συνεχώς να πετύχουμε κάτι εξαιρετικό, δεν αφήνουμε τον εαυτό μας να απολαύσει την ίδια τη δημιουργική διαδικασία. Σαν να κοιτάμε συνέχεια πάνω από αυτό που φτιάχνουμε, χωρίς να συνδεόμαστε πραγματικά με αυτό. Αυτό οδηγεί συχνά σε συναισθήματα ανικανοποίητου και ανελευθερίας, καθώς η δημιουργία δεν γίνεται για την ίδια την εμπειρία, αλλά για την απόκτηση κάποιου εξωτερικού επιτεύγματος, όπως η επιβεβαίωση από τους άλλους ή η προσωπική δικαίωση.

Όταν η ανάγκη για επιβεβαίωση ή αποδοχή γίνεται η κινητήριος δύναμη της δημιουργικότητας, χάνουμε την επαφή με το ίδιο το έργο. Η δημιουργία μετατρέπεται σε ένα μέσο για την απόκτηση αναγνώρισης ή σε ένα εργαλείο για την επίτευξη κάποιου εξωτερικού στόχου, είτε αυτός είναι η επιτυχία, η αυτονομία, η αγάπη ή ο θαυμασμός. Σε αυτό το σημείο, η δημιουργικότητα περιορίζεται, επειδή δεν προέρχεται πλέον από εσωτερική ανάγκη για έκφραση, αλλά από εξωτερικούς παράγοντες. Ο δημιουργός χάνει την ελευθερία του, και μαζί με αυτήν χάνει και τη χαρά που απορρέει από την ίδια τη διαδικασία της δημιουργίας.

Για να απελευθερωθεί η δημιουργικότητα, είναι απαραίτητο να ξαναβρούμε τη σύνδεση με το έργο μας. Να ξαναγίνουμε ένα με αυτό που δημιουργούμε, χωρίς να σκεφτόμαστε διαρκώς τον στόχο ή το αποτέλεσμα. Όταν κάποιος απολαμβάνει το ταξίδι της δημιουργίας, δίνει τον καλύτερο εαυτό του και αφοσιώνεται στη διαδικασία, νιώθοντας ικανοποίηση και πληρότητα που προέρχονται από το ίδιο το δόσιμο. Σε αυτές τις στιγμές, η επιτυχία δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά ένα φυσικό επακόλουθο της αφοσίωσης και της αγάπης για αυτό που κάνει κανείς.

Η ελευθερία στην έκφραση έρχεται όταν δεν επιζητούμε διαρκώς να κατακτήσουμε κάτι εξωτερικό, όταν η δημιουργία δεν είναι ένα μέσο για την επίτευξη κάποιου αποτελέσματος, αλλά μια έκφραση της εσωτερικής μας αλήθειας. Αυτή η στάση μας απελευθερώνει από την πίεση της επίτευξης και μας δίνει τη δυνατότητα να απολαμβάνουμε την κάθε στιγμή της δημιουργικής διαδικασίας. Τότε, η ίδια η διαδικασία γίνεται η πηγή ικανοποίησης, και όχι η επιτυχία ή η αναγνώριση που μπορεί να έρθει στο τέλος.

Και όταν η επιτυχία δεν είναι πια αυτοσκοπός, η ανάγκη για εξωτερική επιβεβαίωση εξαφανίζεται. Τότε, η δημιουργία γίνεται καθαρή, αυθεντική, και η επιτυχία έρχεται σαν από μόνη της. Ο δημιουργός δεν τη χρησιμοποιεί για να προβάλλει τον εαυτό του, αλλά την αγκαλιάζει με ταπεινότητα, νιώθοντας ότι είναι δικαιωμένος μέσα από την ίδια τη διαδικασία της δημιουργίας. Έτσι, η δημιουργικότητα ανθεί, απελευθερωμένη από το βάρος της τελειότητας, και γίνεται μια αυθεντική έκφραση του εαυτού.

Αγγελική Μπολουδάκη