Κάθε φορά που μια μητέρα λέει στην κόρη της ότι θυσιάστηκε για εκείνη, την κάνει να νιώθει ένοχη και υποχρεωμένη.
Κάθε φορά που την ακούει να λέει ότι χαράμισε τον χρόνο της για τον πατέρα της, την κάνει να την μιμείται. Να σχετίζεται σπαταλώντας ό,τι καλύτερο έχει για τη σχέση.
Όταν μια μητέρα θυματοποιείται, προσκολλάται, υπερπροστατεύει, η κόρη επαναλαμβάνει ό,τι έχει υποστεί, νομίζοντας ότι έτσι συνδέεται.
Σα γυναίκες έχουμε μάθει να δίνουμε. Αλλά δοτικότητα όμως και άλλο θυσία. Το να δίνεις, να αφήνεσαι και να μοιράζεσαι, σε αφήνει πιο γεμάτη όταν στην προσφορά σου εκτιμάς την αξία σου. Όπως και όταν αυτό που δέχεσαι είναι ισότιμο. Τσιτάτα «να δίνεις χωρίς να λαμβάνεις» είναι στα πλαίσια της θυματοποίησης γυναικών και αντρών ή ακόμα χειρότερα στα πλαίσια της αυταπάτης ότι αυτή η παντοδύναμη μητέρα θα σε αναλάβει, θα πάρει την ευθύνη σου από σένα, θα δει τα λάθη που κάνουν οι άλλοι προς εσένα , θα επέμβει και θα τα διορθώσει. Όσο το κάνεις, χάνεις τη δική σου φωνή, την δική ταυτότητα, την αξιοπρέπεια σου. Όταν δεν βάζεις τον αυτό σου στην άκρη, δεν επιτρέπεις να το κάνουν άλλοι για σένα. Διακρίνεις το μίζερο αίτημα από το αίτημα που ανταποκρίνεται σε ό,τι νιώθεις για τον εαυτό σου.
Όταν παραιτείσαι από τις ανάγκες σου, απομακρύνεσαι από τη σύνδεση με τον εαυτό σου. Ή αυτοφροντίδα, η αυτοεκτίμηση, η αυτοπεποίθηση σου δεν αποτελούν προτεραιότητά σου. Είναι άλλο να αφήνεσαι και άλλο να παραιτείσαι. Άλλο να μοιράζεσαι και άλλο να μοιράζεις ό,τι έχεις και δεν έχεις στους άλλους, νομίζοντας πως αυτό είναι αγάπη.
Όταν μια μητέρα θυματοποιείται, κάνει την κόρη της να νιώθει πως δεν αξίζει. Νιώθοντας ανάξια και μη επαρκής, αναζητά έναν άντρα να την συμπληρώσει, τρέμοντας μήπως την αφήσει. Εκείνο που πονά μια γυναίκα είναι όταν παραιτείται από το είναι της. Οι σχέσεις κάνουν τον κύκλο τους, όταν πρέπει. Μια γυναίκα θρηνεί όταν έχει δώσει όλο της τον εαυτό σε κάποιον άλλο και μετά τον χωρισμό καλείται να συνδεθεί με έναν άλλο τρόπο με τον εαυτό της που δεν γνωρίζει. Όταν σε σέβεσαι, ακόμα κι αν η σχέση ολοκληρώσει τον κύκλο της, ο αυτοσεβασμός σου παραμένει ακέραιος.
Το να νοιάζεσαι για τον εαυτό σου όπως νοιάζεσαι για τους άλλους, δεν είναι εγωισμός, είναι υγεία και ευημερία.
Σε ό,τι αφορά τον τρόπο που σχετιζόμαστε, πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε τις αξίες μας. Δοτικότητα και μοίρασμα ναι, σε ισότιμη βάση όμως. Μια γυναίκα έμαθε να έχει αξία όταν διατηρεί μια σχέση και όχι όταν παρατηρεί την ποιότητα που έχει μια συναισθηματική σύνδεση. Την αλήθεια που την διακρίνει. Έμαθε να βοηθάει τους άλλους να είναι ο εαυτός τους, δεν διερωτάται όμως αν στις σχέσεις της εκείνη μπορεί να είναι ο εαυτός της και όλη της η αλήθεια να αγκαλιάζεται. Έμαθε να συμμετέχει στην ανάπτυξη των άλλων και όχι να παρατηρεί αν ο άλλος έχει την ικανότητα να την βοηθά στην δική της ανάπτυξη, με τις πράξεις του να σέβεται τα αιτήματά της και να συμπορεύονται.
Πόσες γυναίκες δεν αποτελούν προτεραιότητα σε μια σχέση γιατί τα ενδιαφέροντα του άλλου ανθρώπου είναι πρώτα και μετά η σύντροφος; Βάζεις τον εαυτό σου σε προτεραιότητα; Παρατηρείς αν ο άλλος άνθρωπος ανταποκρίνεται έμπρακτα ώστε να του δώσεις τη σημασία που ενισχύει την αξία σου; Διακρίνεις την προσκόλληση και την εμμονή από την απογοήτευση και την απόγνωση του, από το ενδιαφέρον που αφιερώνει κάποιος σε σένα με το να είσαστε μαζί, δυο αυτόνομοι άνθρωποι σε συναισθηματική σύνδεση;
Πόσοι άνθρωποι μένουν μαζί, κακοποιώντας ο ένας τον άλλον, για να διατηρήσουν μια σχέση, επειδή έμαθαν ότι η διατήρηση μιας σχέσης είναι κάτι που τους κάνει να μετράνε στα μάτια των άλλων; Πόσοι άνθρωποι ανέχονται την τοξικότητα (κακές συμπεριφορές, υποτίμηση, έλλειψη σεβασμού, παράλληλες σχέσεις, αδιαφορία, έλλειψη επικοινωνίας, έλλειψη συναισθηματικής σύνδεσης, αδυναμία αυτοέκφρασης, κ.α) γιατί το τι θα πει ο κόσμος μετρά περισσότερο από την υγεία τους, ίσως και από τη ζωή τους ή από τα μηνύματα που μεταφέρουν στα παιδιά τους, όπως και στα εγγόνια τους για τη σχέση. Όταν εκείνο που σε ενδιαφέρει είναι η ευημερία σου, τότε απεξαρτάσαι από το αποτέλεσμα που πρέπει να έχει μια σχέση. Παρατηρείς τι γίνεται στο κάθε τώρα όταν δίνεσαι με αξία στον εαυτό σου. Αποδέχεσαι την αλήθεια που έχει η κάθε στιγμή, όποιο αντίκτυπο κι αν έχει στα συναισθήματά σου και παίρνεις αποφάσεις σύμφωνα με αυτά.
Όταν δεν περιμένουμε από τον άλλον να μας ολοκληρώσει, το κάνουμε μόνες μας, κάνοντας πράγματα που μας ικανοποιούν και μοιραζόμαστε αυτήν την ικανοποίηση με έναν άνθρωπο που και εκείνος νιώθει γεμάτος από αυτό που είναι και κάνει. Εαν περιμένεις από τον άλλον να σε ολοκληρώσει, ανέχεσαι και υπομένεις καταστάσεις που αλλοιώνουν την αξία σου ή περιμένεις να σου δοθεί μια άδεια, χωρίς να είσαι ειλικρινής με ό,τι θέλεις.
Για να γίνει αυτό, μια γυναίκα χρειάζεται να αποχωριστεί εκείνα που έμαθε για τη σχέση ότι είναι εξάρτηση και προσκόλληση. Η γυναίκα που πάντα φροντίζει, που πάντα αγρυπνεί για τους άλλους είναι ένας ρόλος που σε καθυστερεί από την δική σου ανάπτυξη. Η υπερποστατευτική μητέρα δεν επιτρέπει ούτε στον εαυτό της ούτε στην κόρη της να είναι ανοιχτή στις προκλήσεις της ζωής και να παρατηρεί την αρμονία ή την δυσαρμονία στο κάθε τώρα. Η κάθε μορφή προσκόλλησης δημιουργεί έλεγχο και χειραγώγηση, γιατί εξαρτάται από το αποτέλεσμα να μείνουμε αδιαχώριστοι και εξαρτημένοι, ώστε να μην αναπτυχθούμε χωριστά, περιμένοντας μια μητέρα για να της θυσιάσουμε κάτι…
Όσο η μητέρα επιτρέπει στην κόρη να παίρνει τον δικό της δρόμο, ένας δρόμος ελευθερίας ανοίγει και για τις δυο. Αν η μητέρα συνεχίζει να είναι υπερπροστατευτική και εξαρτάται από την κόρη της, η κόρη πρέπει να δημιουργήσει τον δικό της δρόμο ανεξάρτητη και ελεύθερη, αφήνοντας πίσω της προσκολλήσεις και εξαρτήσεις που την κρατούν δέσμια. Ό,τι δεν την τρέφει συναισθηματικά, δεν είναι δικό της και πρέπει να το αποχωριστεί. Μια γυναίκα εκείνο που έχει ανάγκη είναι να είναι στοργική στον εαυτό της, ενώ παράλληλα έχει απαιτήσεις από τον εαυτό της να προχωρά στην δική της ανάπτυξη και ό,τι την εμποδίζει να το αφήνει εκεί που πρέπει.
Η ασφάλεια της υπερπροστασίας, της ζεστής φωλιάς που κρατά νεοσσούς υπερήλικα βρέφη «εκεί έξω υπάρχουν κίνδυνοι», «δεν γνωρίζεις εσύ τι θέλεις, εγώ θα σου πω», «είσαι όμορφη, αν είσαι και έξυπνη και όμορφη, πολύ περισσότερο αν πετύχεις, κάποιο κακό θα σε βρει ή θα μας βρει» «πρώτα η σχέση και μετά ο εαυτός σου, δεν ακούς όλους αυτούς που μιλούν και ξέρουν, πόσο εγωίστρια είσαι, τελικά…» «εγώ θα σου προσφέρω όσα χρειάζεσαι, εσύ δεν ξέρεις τι θέλεις», « οι άλλοι θέλουν να εκμεταλλευτούν μια πλευρά του εαυτού σου, ίσως γιατί μόνο για αυτό αξίζεις» «να είσαι μόνο γλυκιά και τρυφερή, μην βάζεις όρια θα χάσεις τους άλλους, μην εκφράζεις την διαφορετική σου γνώμη, μην λες την αλήθεια σου, θα σε χαρακτηρίσουν αρνητικά, μην εκφράζεις την επιθυμία σου, θα σε χαρακτηρίσουν εγωίστρια».
Πόσους θανάτους πρέπει να βιώσει μια γυναίκα για να αναγεννηθεί…
Πόσους αποχωρισμούς… Κι όμως ο μόνος αποχωρισμός που πονά πραγματικά είναι η απομάκρυνση από τον εαυτό μας. Από τους άλλους όχι μόνο επιβιώνουμε, ζούμε καλύτερα αν χρειάζεται να επιτευχθεί.
Πρέπει να ξεκολλήσουμε από πεποιθήσεις που μας κρατούν δέσμιες και να ελευθερωθούμε. Μόνο τότε μπορούμε να συνδεθούμε πραγματικά με τον εαυτό μας και με τους άλλους, δίνοντας αξία στην ποιότητα της σύνδεσης, της ασφάλειας να είμαστε ο εαυτός μας, της υποστήριξης της αμοιβαίας ανάπτυξης, της δυνατότητας να εκφράζουμε από κοινού την αλήθεια μας και αυτή η αλήθεια να μας υγιαίνει.
Αγγελική Μπολουδάκη