Η αποδοχή της αλήθειας μας μοιάζει με ένα ταξίδι

Οι πεποιθήσεις μας είναι σαν θεμέλια που διαμορφώνονται αθόρυβα και αδιάκοπα από τα πρώτα μας βήματα στη ζωή. Κάθε εμπειρία, κάθε βλέμμα που δε λάβαμε, κάθε λέξη που ειπώθηκε ή σιωπούσε, συνθέτει την εσωτερική μας αφήγηση για τον εαυτό μας και τον κόσμο γύρω μας. Όταν ένα παιδί ακούγεται, κατανοείται και γίνεται αποδεκτό για αυτό που είναι, δημιουργείται μέσα του ένα σταθερό αίσθημα αξίας. Αυτή η αξία δεν είναι κάτι που χρειάζεται να αποδείξει· είναι απλώς εκεί, όπως είναι η καρδιά που χτυπά.

Αντίθετα, όταν οι ανάγκες του παιδιού αγνοούνται, όταν η φωνή του δεν βρίσκει ανταπόκριση, όταν νιώθει έλεγχο ή απόρριψη, γεννιέται μέσα του μια κρυφή αμφιβολία: «Μήπως δεν αξίζω; Μήπως δεν είμαι αρκετός;». Αυτή η σκέψη γίνεται το υπόβαθρο της αντίληψής του για τη ζωή. Το παιδί μεγαλώνει και μαζί του μεγαλώνει και αυτή η αμφιβολία. Επικρατεί μια εσωτερική σύγχυση, καθώς η αυτοεκτίμησή του παραμένει εύθραυστη και εξαρτημένη από εσωτερικούς παράγοντες. Αναρωτιέται συνεχώς πώς να αγαπήσει τον εαυτό του, πώς να πιστέψει στις δυνατότητές του, όταν ποτέ δεν του δόθηκε ο χώρος να τις εξερευνήσει και να τις εκφράσει.

– Αγαπήθηκα, αλλά όχι όπως είχα ανάγκη. Οι άνθρωποι γύρω μου προσπάθησαν, ίσως με τον τρόπο που γνώριζαν ή μπορούσαν, αλλά αυτό που ήμουν βαθιά μέσα μου έμεινε αθέατο. Όχι από κακή πρόθεση, αλλά γιατί δεν καταφεραν να με δουν όπως πραγματικά είμαι. Δεν αναγνώρισαν τις πιο βαθιές μου ανάγκες, δεν έσκυψαν με προσοχή στα σιωπηλά μου αιτήματα. Και έτσι, ένιωσα ότι δεν υπήρξα πλήρως ορατός.

Αυτό αφήνει ένα κοινό. Πώς να εμπιστευτώ τον εαυτό μου, αν κανείς δεν με βοήθησε να τον δω με στοργή και ασφάλεια; Πώς να νιώσω ασφάλεια για αυτό που είμαι, όταν η αποδοχή που εισέπραξα συνοδευόταν από όρους ή παρανοήσεις; Η αγάπη που έλαβα ήταν ίσως ειλικρινής, αλλά συχνά δεν ανταποκρινόταν στις δικές μου αληθινές ανάγκες.

Και έτσι, γεννιέται το ερώτημα: Αν δεν αγάπησαν αυτό που ήμουν πραγματικά, τότε αγαπήθηκα; Μια αγάπη που δεν συνδέεται με την ουσία μας, αφήνει την αίσθηση της μοναξιάς, ακόμη και όταν περιτριγυρίζεται από ανθρώπους. Γιατί χωρίς συναισθηματική σύνδεση, η αγάπη μοιάζει να χάνει το νόημά της

Ένας τέτοιος άνθρωπος μπορεί να προσπαθήσει με κάθε τρόπο να γεμίσει αυτό το κενό. Να κυνηγήσει την τελειότητα, να δημιουργήσει σχέσεις που εξαρτώνται από την έγκριση των άλλων, να στραφεί σε κάθε λογική «γρηγορων λύσεων» που ανακουφίζουν προσωρινά. Όμως αυτές οι προσπάθειες συχνά αποτυγχάνουν, γιατί απομακρύνουν τον άνθρωπο ακόμη περισσότερο από την αλήθεια του.

Η αλήθεια είναι σκληρή, μα απελευθερωτική. Η αποδοχή ότι ίσως δεν αγαπηθήκαμε όπως χρειαζόμασταν, δεν είναι μια κατηγορία ούτε ένας τρόπος να αποδώσουμε ευθύνες. Είναι η αναγνώριση της πραγματικότητας. Οι άνθρωποι που μας μεγάλωσαν πιθανόν έκαναν ό,τι καλύτερο μπορούσαν. Αυτό όμως δεν αναιρεί το ότι οι πράξεις ή οι παραλείψεις τους πλήγωσαν. Το να αναγνωρίσουμε δεν σημαίνει ότι τους απορρίπτουμε, ούτε ότι μειώνουμε την αξία τους. Σημαίνει ότι αποδεχόμαστε τα γεγονότα όπως είναι.

Αυτή η αποδοχή φέρνει μαζί της τον πόνο, αλλά και τη θεραπεία. Φέρνει θλίψη για το παιδί που δεν αγαπήθηκε όπως είχε ανάγκη. Φέρνει θυμό που τόσο καιρό θάβαμε ή μεταθέτουμε σε άλλους ανθρώπους. Αλλά μέσα από αυτά τα συναισθήματα ξεπροβάλλει ο χώρος για να καλλιεργήσουμε τη συμπόνια προς τον εαυτό μας. Όχι μέσα από άρνηση ή ωραιοποίηση, αλλά μέσα από την αποδοχή της αλήθειας.

Η διαδικασία αυτή μοιάζει με ένα μακρύ ταξίδι. Στην αρχή, συναντάμε τις δυσκολίες: τον πόνο, την απογοήτευση, τη θλίψη. Μα όσο προχωράμε, αρχίζουμε να διακρίνουμε στιγμές χαράς, στιγμές όπου η σύνδεση με τον εαυτό μας γίνεται πιο βαθιά. Κάθε στιγμή αυτής της πορείας μας φέρνει πιο κοντά στην αυθεντικότητά μας. Αρχίζουμε να βλέπουμε τον κόσμο όχι μέσα από το παραμορφωμένο φίλτρο των πληγών μας, αλλά όπως είναι πραγματικά. Και βλέπουμε και τον εαυτό μας, όχι μέσα από τις προσδοκίες των άλλων, αλλά μέσα από την αληθινή του αξία.

Η αποδοχή της αλήθειας μας μας ελευθερώνει. Δεν σημαίνει ότι παραιτούμαστε από τον πόνο ή τον αφήνουμε να μας καθορίσει. Σημαίνει ότι τον κοιτάμε κατάματα, τον αγκαλιάζουμε και τον μεταμορφώνουμε σε δύναμη. Σημαίνει ότι χτίζουμε έναν ψυχικό χώρο όπου μπορούμε να σταθούμε γερά, να αγαπήσουμε τον εαυτό μας για αυτό που είναι και να συνδεθούμε ουσιαστικά με τη ζωή.

Γιατί η ζωή, τελικά, δεν μας ζητά να είμαστε τέλειοι· μας ζητάμε μόνο να είμαστε αληθινοί. Και σε αυτή την αλήθεια κρύβεται όλη η αξία μας.

Αγγελική Μπολουδάκη