Δοτικότητα σημαίνει μοίρασμα, εμπιστοσύνη, ισοτιμία. Είναι η επιλογή να αφήνεσαι εκεί που νιώθεις ασφάλεια, να δίνεις και να δέχεσαι με ανοιχτή καρδιά. Σημαίνει να νιώθεις ευγνωμοσύνη όταν λαμβάνεις και να προσφέρεις με πληρότητα εκεί που εκτιμάς και αναγνωρίζεις.
Όμως, τι γίνεται όταν βρίσκεσαι μέσα σε ένα μοτίβο που σου ζητά να δίνεις χωρίς να λαμβάνεις; Όταν δίνεις εκεί που η αξία σου δεν αναγνωρίζεται; Όταν χρειάζεται συνεχώς να αποδεικνύεις αυτό που είσαι, μόνο και μόνο για να λάβεις την ελάχιστη αναγνώριση; Αυτό δεν είναι δοτικότητα. Είναι ψυχοφθόρο. Είναι μια αόρατη πληγή που σε απομακρύνει από τον εαυτό σου, από την αξία σου, από τη χαρά σου.
Μήπως φταίω εγώ; Αναρωτιέσαι. Μα όχι, δεν είναι ζήτημα “φταίχτη”. Υπάρχουν σχέσεις που είναι προορισμένες να έχουν αρχή, μέση και τέλος. Υπάρχουν σχέσεις που δεν έχουν περιθώρια ανάπτυξης, όχι επειδή κάποιος είναι “κακός”, αλλά γιατί οι ανάγκες, οι προσδοκίες ή ο τρόπος επικοινωνίας δεν εναρμονίζονται. Αυτές οι σχέσεις δεν ανοίγουν δρόμους προς την αλήθεια σου. Αντίθετα, σε κρατούν σε έναν φαύλο κύκλο ματαίωσης. Όσο περισσότερο προσπαθείς, τόσο πιο έντονα νιώθεις την απογοήτευση. Είναι σαν να επαναλαμβάνεις ένα μοτίβο που το εσωτερικό σου παιδί επιμένει να σου δείχνει ξανά και ξανά.
Αυτό το παιδί μέσα σου πεισματικά αναζητά αναγνώριση, ίσως εκεί που δεν μπορεί να τη βρει. Ίσως προσπαθεί να αλλάξει τους άλλους, να τους “πείσει” να δουν την αξία του. Όμως, κάποιοι άνθρωποι, όσο κι αν το επιθυμείς, δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν. Και αυτό είναι εντάξει. Δεν σημαίνει ότι εσύ είσαι λιγότερος. Δεν σημαίνει ότι εκείνοι είναι λιγότεροι. Αλλά σημαίνει ότι ήρθε η στιγμή να αναγνωρίσεις την αλήθεια: Δεν έχουν όλοι οι δεσμοί τη δυνατότητα ανάπτυξης.
Αυτό που πληγώνει περισσότερο είναι η εσωτερική σύγκρουση. Η επιμονή σου να μείνεις, να παλέψεις, να “σώσεις” κάτι που δεν μπορεί να σωθεί. Το παιδί μέσα σου φοβάται την απώλεια, αλλά αυτό που πραγματικά βιώνει είναι η απώλεια του ίδιου του εαυτού του, η απομάκρυνση από την αυθεντικότητα και την αξία του.
Γιατί επιμένεις; Ίσως επειδή φοβάσαι να δεσμευτείς με την ίδια σου την αξία. Ίσως φοβάσαι να αναλάβεις την ευθύνη που αυτή συνεπάγεται – να δεις καθαρά την αλήθεια σου και να την υπερασπιστείς. Είναι δύσκολο να πενθήσεις τις αυταπάτες σου. Είναι δύσκολο να πεις αντίο σε ό,τι έδινες χωρίς ανταπόκριση. Μα είναι και απελευθερωτικό. Γιατί όταν το κάνεις, ανοίγεις χώρο για ό,τι πραγματικά σου αξίζει.
Υπάρχει ένα παιδί μέσα μας που πενθεί για όλα όσα έχασε προσπαθώντας να δώσει εκεί που δεν υπήρχε δυνατότητα να λάβει. Που ένιωσε πως έπρεπε να αποδεικνύει συνεχώς την αξία του. Αυτό το παιδί χρειάζεται τη δική σου αγάπη, τη δική σου αποδοχή. Χρειάζεται να του δώσεις χώρο να θρηνήσει, να νιώσει, να αποδεχθεί. Και μετά, να προχωρήσει.
Το παιδί αυτό έμαθε να λέει: “Μην κάνεις ποτέ στους άλλους αυτό που δεν θέλεις να σου κάνουν”. Τώρα, όμως, είναι καιρός να μάθει να λέει: “Μην κάνεις ποτέ στον εαυτό σου αυτό που δεν θα ήθελες να σου κάνουν οι άλλοι”. Να μην τον εγκαταλείπεις, να μην τον αδικείς, να μην τον μειώνεις. Να τον βλέπεις ολόκληρο – τις αδυναμίες του, τις δυνάμεις του, τα λάθη του – και να τον αγκαλιάζεις ως πολύτιμο.
Όταν αναγνωρίσεις αυτό το παιδί, θα μάθεις να δίνεις στον εαυτό σου όσα πραγματικά χρειάζεται. Θα μάθεις να επιλέγεις σχέσεις που σε στηρίζουν, που σου επιτρέπουν να είσαι εσύ. Θα πάψεις να κάνεις συμβιβασμούς που σε μειώνουν, που σε απομακρύνουν από την αλήθεια σου. Θα μάθεις να εμπιστεύεσαι τις επιλογές σου και να αναλαμβάνεις την ευθύνη γι’ αυτές, χωρίς φόβο ή ενοχές.
Αντί να ψάχνεις την επιβεβαίωση έξω, θα τη βρεις μέσα σου. Και μαζί της, θα βρεις την ελευθερία. Την ελευθερία να είσαι ο εαυτός σου, να σε τιμάς και να σε εκτιμάς. Γιατί, όταν είσαι μαζί σου, μαζί σου θα είναι και εκείνοι που σε βλέπουν, που σε αγαπούν και σε εκτιμούν πραγματικά για ό,τι είσαι.
Μην ξεχνάς να λες στον εαυτό σου: “Κάνε για εσένα αυτό που θέλεις να σου κάνουν οι άλλοι.” Να σε στηρίζεις, να σε φροντίζεις, να σε εμπιστεύεσαι. Και το κυριότερο: να σε αγαπάς με όλη τη δύναμη που σου αξίζει.