Ένα παιδί χρειάζεται όρια

Ένα παιδί χρειάζεται αγάπη.

Αγάπη είναι και τα όρια που βάζει ο γονιός στις ανώριμες συμπεριφορές του παιδιού του.

Όρια στις συμπεριφορές του παιδιού του, χωρίς να επικρίνεται το ίδιο σαν προσωπικότητα, ώστε να γνωρίζει τι επιτρέπεται και τι όχι, τι είναι καλό για τον εαυτό του και τι όχι.

Όταν δεν οριοθετείται, υπακούει στις παρορμήσεις του, στο θυμό και στην επιθετικότητά του.

Γίνεται ένας παντοδύναμος ενήλικας, που νομίζει πως μπορεί να τα έχει όλα, να τα κάνει όλα, χωρίς όρια, χωρίς σεβασμό στον εαυτό του, χωρίς σεβασμό στον άλλους ανθρώπους. Ένας ενήλικας που δεν εκτιμά την αξία του, την αξία των άλλων ανθρώπων.

Όταν ο γονιός δεν βάζει όρια από άγνοια, από αδυναμία ή από φόβο, κάνει ένα παιδί που είναι συνεχώς θυμωμένο. Ένα παιδί που απαιτεί, ένα παιδί άπληστο, ένα παιδί που νομίζει πως έχει το δικαίωμα να επιβάλλεται, να εξουσιάζει τους άλλους. Νιώθει οργή για τον γονιό του που δεν τον προστατεύει με τα όρια που θα μπορούσε να του βάλει και αυτός ο θυμός εξωτερικεύεται σε επιθετικότητα κατά των άλλων, νομίζοντας πως έχει το δικαίωμα να κάνει τα πάντα εις βάρος τους.

Δεν μπορεί να διαχειριστεί τα επιθετικά του συναισθήματα και δεν μπορεί να προστατεύσει ό,τι καλό έχει μέσα του.

Ένας γονιός που προστατεύει το παιδί του βάζοντάς του όρια, εκτιμά το παιδί του και το παιδί σέβεται τον εαυτό του, εκτιμά την αξία του. Όταν οι απαιτήσεις του δεν οριοθετούνται, εκτίθεται σε κίνδυνο. Νιώθει ένταση από την έλλειψη προστασίας και ελκύεται από ό,τι τον κάνει να νιώθει ένταση. Το μυαλό του προγραμματίζεται στην παρόρμηση, στην αγωνία, σε μια εξαντλητική επαγρύπνηση.

Όταν ο γονιός δεν βάζει όρια από φόβο να μη δυσαρεστήσει το παιδί του και υποτάσσεται στην όποια απαίτησή του, κάνει ένα ένα παιδί που φοβάται να εκφράσει το “όχι”. Ένα προγραμματισμένα καλό παιδί που φοβάται να βάλει όρια. Γίνεται ένα υποταγμένο παιδί που νομίζει πως σέβεται, ενώ στην πραγματικότητα ανέχεται, που νομίζει πως εκτιμά τον εαυτό του, ενώ στην πραγματικότητα κάνει παραχωρήσεις που τον βλάπτουν.  Αισθάνεται ενοχές και ντροπή για τον εαυτό του, που τολμά να αισθανθεί αρνητικά συναισθήματα για συμπεριφορές παραβιαστικές, υποτιμητικές, παράλογες. Προσπαθεί να αλλάξει τους άλλους από λύπηση για εκείνους, αντί  να σεβαστεί τον εαυτό του και να αποφύγει ό,τι χρειάζεται να το αποφύγει, για να προστατέψει την αυτοεκτίμησή του. Κάποιος που λυπάται εμμένει σε ό,τι τον κάνει να νιώθει λύπηση για τον εαυτό του, κάποιος που συμπονά και συναισθάνεται σέβεται τον άλλον άνθρωπο, γνωρίζοντας πως καθένας χρειάζεται μόνος του να αναζητήσει τη λύση που θα τον θεραπεύσει.

Όταν ο γονιός βάζει όρια χωρίς να σκέπτεται αν είναι αρεστός ή όχι στο παιδί του, το παιδί του τον εκτιμά. Μαθαίνει  να προστατεύεται από τη δική του βία, μαθαίνει να διακρίνει τη βία των άλλων. Μαθαίνει ποιες συμπεριφορές είναι συμπεριφορές αξίας και ποιες όχι. Διαχωρίζει το σωστό από το λάθος. Όταν ο γονιός δέχεται να ματαιωθεί ο ναρκισσισμός του, μαθαίνει και το παιδί του να μην είναι ανάγκη του να τα έχει με όλους καλά, αλλά να επιλέγει ό,τι του κάνει καλό. Μαθαίνει να σέβεται τα όρια του, να αναγνωρίζει τι είναι δικό του και τι όχι. Μαθαίνει να κάνει πέρα ό,τι τον εμποδίζει στην αλήθεια του, χωρίς να το διαπραγματεύεται.

Ένα παιδί χρειάζεται όρια, όρια με σεβασμό σε εκείνον, με εκτίμηση στην αξία του. Χρειάζεται να γνωρίζει τι επιτρέπεται και τι όχι. Χρειάζεται να γνωρίζει τα όρια του για να μπορεί να εστιάζεται μοναχά σε ό,τι είναι καλό για εκείνον, ώστε να είναι καλά σε αυτό.

Αγγελική Μπολουδάκη – Ειδικός Ψυχικής Υγείας