Ο ελεύθερος και ανεξάρτητος αυθεντικός εαυτός

Όταν είμαστε παιδιά, η εξάρτηση από την οικογένεια μας παρέχει ασφάλεια, χωρίς να έχουμε κατανοήσει την αλήθεια ή τις δυνατότητές μας. Αυτή η εξάρτηση μάς προσφέρει την αίσθηση ότι κάποιος άλλος αναλαμβάνει την ευθύνη για εμάς, γεγονός που μας επιτρέπει να αναζητήσουμε την αυθεντικότητά μας μέσα από ταύτιση και μίμηση.

Καθώς μεγαλώνουμε και ωριμάζουμε, συνειδητοποιούμε ότι είμαστε μόνοι απέναντι στις προκλήσεις της ζωής, κάτι που μπορεί να προκαλεί άγχος και ανασφάλεια. Η μοναξιά αυτή μας ωθεί συχνά να επιζητούμε συγχώνευση με τους άλλους, προσπαθώντας να αναβιώσουμε τα συναισθήματα ασφάλειας της παιδικής ηλικίας. Ωστόσο, αυτή η τάση οδηγεί σε απώλεια της ατομικότητας και της αυθεντικότητας.

Όσο και αν κάποιος προσπαθεί να εξαρτηθεί από άλλους, δεν μπορεί να αναβιώσει τα συναισθήματα της οικογένειας, ούτε να επιστρέψει σε εκείνη τη βαθιά αίσθηση προστασίας. Αντίθετα, οι εξαρτητικές σχέσεις περιορίζουν την ελευθερία και την ακεραιότητα του ατόμου, δημιουργώντας ένα αίσθημα υποταγής. Αρχικά, αυτές οι σχέσεις μπορεί να προσφέρουν επιφανειακή ασφάλεια και ικανοποίηση, αλλά στην πορεία γίνεται εμφανές ότι περιορίζουν την ελευθερία του ατόμου να εκφράσει τον αυθεντικό του εαυτό. Το άτομο αισθάνεται ένοχο όταν προσπαθεί να ζήσει με βάση την αλήθεια του και αναλώνεται προσπαθώντας να δικαιολογήσει το δικαίωμά του στην ελευθερία.

Ο πραγματικά ελεύθερος άνθρωπος δεν εμποδίζεται ούτε από τον εαυτό του ούτε από τις σχέσεις του. Αντίθετα, αναπτύσσει τον εαυτό του και δημιουργεί σχέσεις που τον βοηθούν να εξελιχθεί, καθώς και να συνδεθεί με τον κόσμο γύρω του. Οι αυθεντικές σχέσεις δεν βασίζονται σε εξάρτηση, αλλά στην αμοιβαία ανάπτυξη και εξέλιξη, ενισχύοντας τόσο το άτομο όσο και τη σχέση.

Για να πετύχει την εξατομίκευσή του, το άτομο πρέπει να έρθει σε επαφή με την αλήθεια του και να διακρίνει τις αληθινές δυνατότητές του από τις εγωκεντρικές ή ναρκισσιστικές τάσεις. Η επαφή με τον αυθεντικό εαυτό φέρνει στην επιφάνεια φόβους και αμφιβολίες, αλλά η κατανόηση αυτών των συναισθημάτων βοηθά να αποφευχθεί η υποταγή και η καταφυγή σε εξαρτητικές καταστάσεις, που εμποδίζουν την αυθεντική δημιουργικότητα.

Η επαφή με την ελευθερία του ατόμου προϋποθέτει την αντιμετώπιση της ενοχής που αισθάνεται από την παιδική του ηλικία. Η ενοχή αυτή, που συνδέεται με την υπέρβαση των προσδοκιών των γονέων, πρέπει να μετασχηματιστεί σε φροντίδα για τον εαυτό. Διαφορετικά, το άτομο θα νιώθει αβέβαιο και θα φοβάται την ελευθερία και την αυθεντικότητα. Κάθε προσωπική υπέρβαση θα συνοδεύεται από ενοχές, οδηγώντας σε μια διαρκή πάλη μεταξύ της εξάρτησης και της ανάγκης για αυτονομία.

Ο άνθρωπος είναι γεννημένος για να ζει ελεύθερος και να εκτιμά τα αυθεντικά του συναισθήματα, τα οποία ενισχύουν την ακεραιότητα και την αλήθεια του. Η ελευθερία αυτή είναι αναγκαία για την προσωπική του εξέλιξη και τη δημιουργία σχέσεων που βασίζονται στην αμοιβαία ενδυνάμωση και ανάπτυξη.

Αγγελική Μπολουδάκη – Ειδικός Ψυχικής Υγείας