Τι μπορεί να σε δυσκολεύει με τους ανθρώπους που νιώθεις να είσαι ο εαυτός σου, με τους ανθρώπους που αισθάνεσαι ότι μπορείς να ασχοληθείς με την αυτοπραγμάτωσή σου;

Συχνά, αυτό που μας δυσκολεύει στις σχέσεις με τους ανθρώπους με τους οποίους νιώθουμε να είμαστε ο εαυτός μας είναι η δική μας εσωτερική σύγκρουση. Ένα μέρος μας ακόμα ωριμάσει αρκετά ώστε να αναλάβει πλήρως την ευθύνη της σχέσης, να δεσμευτεί με συνέπεια και να μην αντιμετωπίσει τις δύσκολες στιγμές που είναι αναπόφευκτες σε κάθε σύνδεση. Είναι ένα κομμάτι μας που πιθανόν να φοβάται την απόρριψη ή να έχει προσδοκίες που, αν δεν εκπληρώνονται, οδηγούν σε απογοήτευση. Ωστόσο, αυτό δεν είναι κάτι που πρέπει να μας κάνει να κρίνουμε τον εαυτό μας. Είναι μια ευκαιρία να γνωρίσουμε καλύτερα, να κατανοήσουμε τα τραύματα ή τις ανεκπλήρωτες ανάγκες μας και να προχωρήσουμε προς την ωριμότητα.

Η διαδικασία της αποδοχής του εαυτού μας, τόσο των φωτεινών όσο και των σκοτεινών πτυχών μας, είναι καθοριστική. Μόλις μπορέσουμε να αποδεχτούμε τον εαυτό μας όπως ακριβώς είναι, τότε μπορούμε να αποδεχτούμε και τους άλλους στην πληρότητά τους. Δεν πρόκειται για μια επιφανειακή αποδοχή που αρνείται τις αδυναμίες, αλλά για μια βαθιά κατανόηση ότι όλοι μας φέρουμε ατέλειες. Όταν μάθουμε να σεβόμαστε και να αγαπάμε τον εαυτό μας, έλκουμε ανθρώπους που κάνουν το ίδιο. Οι σχέσεις μας αποκτούν τότε μια ουσία που δεν βασίζεται στην επιβεβαίωση ή την αναζήτηση τελειότητας, αλλά σε μια αμοιβαία κατανόηση και σεβασμό.

Η αυστηρή κριτική προς τον εαυτό μας εγκλωβίζει σε έναν φαύλο κύκλο, όπου προσπαθούμε να ανταποκριθούμε σε προσδοκίες που δεν είναι συχνά απαραίτητες. Όταν κατανοήσουμε ότι δεν χρειάζεται να είμαστε τέλειοι, μπορούμε να αφήσουμε πίσω την ανάγκη για επιβεβαίωση. Στη θέση της, αναπτύσσουμε μια εσωτερική δύναμη που μας επιτρέπει να συγχωρούμε τον εαυτό μας, να τον αγαπάμε και να τον εκτιμάμε. Αυτή η νέα στάση προς τον εαυτό του μεταφέρεται στις σχέσεις μας, όπου πλέον μπορούμε να συγχωρούμε και να κατανοήσουμε τους άλλους, ακόμα και στις στιγμές που κάνουν λάθη ή μας πληγώνουν. Η ουσία αυτών που μοιραζόμαστε γίνεται πιο ισχυρή από τις προκλήσεις ή τις αδυναμίες.

Όταν αποδεχτούμε την αξία μας, δεν αναζητούμε πλέον στους άλλους τη λύτρωση από τις δικές μας ελλείψεις. Νιώθουμε ολοκληρωμένοι μέσα μας και έτσι οι σχέσεις μας γίνονται χώροι αμοιβαίας εξέλιξης και υποστήριξης. Δεν περιμένουμε από τον άλλον να καλύψει κενά ή να μας τελειώσει. Αντίθετα, συνδεόμαστε με τους ανθρώπους για να μοιραστούμε την πληρότητα που έχουμε ήδη κατακτήσει μέσα μας. Αυτή η πληρότητα μας επιτρέπει να επιλέγουμε συντρόφους που εκτιμούμε για αυτό που είμαστε, χωρίς να ζητάμε από εμάς να κάνουμε κάτι άλλο.

Όταν μια σχέση είναι ουσιαστική, οι δυσκολίες που προκύπτουν δεν είναι λόγος για να κλονιστεί. Στην πραγματικότητα, οι δυσκολίες γίνονται για βαθύτερη κατανόηση και εξέλιξη. Όταν οι άνθρωποι μοιράζονται κοινές αξίες και στόχους για το «μαζί», η διαφορετικότητα στις προσωπικότητες δεν αποτελεί εμπόδιο. Αντίθετα, μπορεί να γίνει πηγή έμπνευσης και ανάπτυξη, καθώς η επικοινωνία και ο αλληλοσεβασμός σμιλεύουν τη σχέση.

Σε μια υγιή σχέση, οι παρατηρήσεις και οι επισημάνσεις που κάνουμε ο ένας στον άλλον δεν πρέπει να εκλαμβάνονται ως επίκριση. Αντίθετα, είναι ενδείξεις φροντίδας και αγάπης, καθώς μας ενδιαφέρει να προστατεύσουμε αυτό που έχουμε χτίσει μαζί. Όταν ο άλλος μας δείχνει ότι κάτι στη συμπεριφορά μας δεν βοηθά ούτε εμάς ούτε τη σχέση, το βλέπουμε ως πρόκληση να βελτιωθούμε, όχι ως μια απόρριψη. Αυτό απαιτεί υπευθυνότητα, τόσο προς τον εαυτό μας όσο και προς τον άλλον, και η υπευθυνότητα είναι το θεμέλιο κάθε ουσιαστικής σχέσης.

Παράλληλα, όταν επισημαίνουμε εμείς στους συντρόφους μας ότι οι πράξεις τους απομακρύνονται από τον πραγματικό τους εαυτό ή μας πληγώνουν, το κάνουμε με αγάπη και κατανόηση. Επιδιώκουμε τη σύνδεση, όχι τη διαμάχη. Και όταν υπάρχει πραγματική αγάπη και σεβασμός, ο άλλος θα δεχτεί την παρατήρηση με την πρόταση να εξελιχθεί, όχι για να μας ευχαριστήσει, αλλά γιατί τον ενδιαφέρει να είναι καλύτερα μαζί μας και με τον εαυτό του.

Η απελευθέρωση από τις αυταπάτες ότι θα βρούμε τη λύτρωση ή την ολοκλήρωση μέσω άλλων ανθρώπων είναι μια βαθιά διαδικασία ωρίμανσης. Όταν σταματήσουμε να ψάξουμε εξωτερικές επιβεβαιώσεις και αντιληφθούμε ότι η ευτυχία και η πληρότητα ξεκινούν από μέσα μας, τότε οι σχέσεις δεν μας φοβίζουν. Οι δυσκολίες είναι φυσιολογικές, αλλά δεν μας καταβάλλουν. Αντίθετα, τις αντιμετωπίζουμε ως κομμάτι της διαδικασίας εξέλιξης τόσο του εαυτού μας όσο και της σχέσης μας.

Αγγελική Μπολουδάκη – Ειδικός Ψυχικής Υγείας