Στην εξαρτητική σχέση κάνεις για να είσαι με τον άλλον, στην σχέση που νιώθεις ελεύθερος είσαι απλά ο εαυτός σου, ένας εαυτός με ευθύνη στην αλήθεια σου

Σε μια υγιή σχέση, ερωτική, φιλική, συγγενική, οι άνθρωποι γίνονται καλύτεροι, νιώθουν αληθινοί, προσγειωμένοι στην πραγματικότητα. Δεσμεύονται με τα συναισθήματά τους, με τις ανάγκες και τις επιθυμίες τους, νιώθουν καλά με τον εαυτό τους.

Σε μια εξαρτητική σχέση οι άνθρωποι δεν είναι ο εαυτός τους, γιατί η μόνιμη ενασχόλησή τους είναι η προσκόλληση με τον άλλο άνθρωπο. Πασχίζουν να κάνουν τα πάντα ο ένας για τον άλλον, από φόβο ότι η σχέση διαφορετικά θα χαθεί. Εξαρτώνται γιατί προσδοκούν να καλύψει ο ένας τις ανάγκες του άλλου, να ανταποκριθεί ο ένας στις προσδοκίες του άλλου.

Σε μια υγιή σχέση οι άνθρωποι αλλάζουν επειδή το θέλουν, προσπαθώντας να προσεγγίσουν το καλύτερο κομμάτι του εαυτού τους, το πιο αληθινό. Αλλάζουν για να συναντήσουν τον εαυτό τους, έναν εαυτό με ευθύνη στην αλήθεια τους, με σεβασμό και εκτίμηση στον εαυτό τους. Οι αλλαγές που κάνουν και οι δυο τους φέρνουν πιο κοντά συναισθηματικά, ενώ η ανταπόκριση τους χαρίζει τη διαύγεια που χρειάζονται για να κάνουν αυτό που αληθινά θέλουν.

Στην εξαρτητική σχέση αλλάζουν για να ικανοποιήσουν αυτό που νομίζουν πως θέλει ο άλλος από εκείνους. Κάνουν συνεχώς πράγματα με μια αμφιβολία αν έκαναν αρκετά. Νιώθουν μια μόνιμη σύγχυση γιατί η ανταπόκριση δεν είναι γνήσια αλλά διαρκεί μόνο όσο υπάρχει εξάρτηση, κάτι που δεν τους επιτρέπει να ασχοληθούν με υγιή τρόπο με τη δημιουργικότητά τους, με τις επιθυμίες τους, με το να είναι ο γνήσιος εαυτός τους.

Σε μια εξαρτητική σχέση νιώθεις ματαίωση αν ο άλλος δεν είναι άμεσα διαθέσιμος και αναλώνεις την ενέργεια σου στο να τον φέρεις κοντά, επειδή εξαρτάσαι από εκείνον. Στην πραγματικότητα όμως δεν αφοσιώνεσαι γιατί δεν αποτελεί προτεραιότητα σου ο σεβασμός και η εκτίμηση προς εκείνον. Το ενδιαφέρον να νοιαστείς για τις ανάγκες του άλλου, για τις δικές του επιθυμίες, για τη δική σου δέσμευση στη σχέση, εκμηδενίζεται. Διαρκεί μόνο όσο καλύπτονται οι ανάγκες εξάρτησης. Ο άλλος άνθρωπος δεν είναι σημαντικός για σένα ώστε να αναρωτηθείς τι χρειάζεται πραγματικά για να δεσμευτείς μαζί του ουσιαστικά, να κατανοήσεις τις διαφορετικές του ανάγκες για να τον συναντήσεις σε αυτό που είναι και χρειάζεται ο ίδιος. Πιέζετε ο ένας τον άλλον προσπαθώντας να ικανοποιήσετε τα παιδιάστικα σας αιτήματα, με σκοπό να παραμείνετε δυο παιδιά που δεν θα ωριμάσετε ποτέ. Δεν υπάρχει κοινό όραμα εξέλιξης της σχέσης, αλλά σκοπός να γίνει ο ένας για τον άλλο το μέσο να εγγράψετε ένα νέο παρελθόν με τρόπο μαγικά ανώδυνο. Χρησιμοποιείτε ο ένας τον άλλον σαν βαρίδι για να μην αναλάβετε την προσωπική σας ωρίμαση, την ευθύνη σας στο προσωπικό θαύμα που διαθέτει ο καθένας σας. Περιορίζετε  ο ένας την ελευθερία του άλλου από φόβο, από ζήλια,  από ανάγκη να είναι ο άλλος συνεχώς δίπλα σας για να επιβεβαιώνει τις αυταπάτες σας, ώστε να μην έρθετε σε επαφή με την πραγματικότητα της αξίας σας. Εξιδανικεύετε ο ένας τον άλλον γιατί θέλετε να πάρετε από αυτόν αυτό που ο άλλος διαθέτει, νομίζοντας πως αυτό που είστε εσείς, αυτό που διαθέτετε δεν είναι αρκετό. Όταν δεν σας δίνεται αυτό που νομίζετε πως θέλετε, το υποτιμάτε και οργίζεστε, γιατί χάνετε την ευκαιρία να σας δώσει κάποιος άλλος αυτό που χρειάζεται να κοπιάσετε για να αποκτήσετε.  Αποφεύγετε την ιδέα να δημιουργήσετε εσείς αυτό που θέλετε χάρη σε μια ώριμη προσπάθεια που χρειάζεται να κάνετε, γιατί αυτό σημαίνει ευθύνη και δέσμευση. Είστε ερωτευμένοι με τον έρωτα κι όχι με τον άνθρωπο. Βλέπετε ο ένας στον άλλον την ανάγκη σας να παραμείνετε παιδιά, για να ζήσετε ένα νέο παρελθόν και όχι να δεσμευτείτε στο σήμερα μαζί. Για να δείτε  αυτό που είναι ο άλλος χρειάζεται πρώτα από όλα να αναγνωρίσετε τις προσωπικές σας επιθυμίες και να τις αναλάβετε. Όταν αναλάβετε τις επιθυμίες σας και νιώθετε αυτόνομος και δυνατός άνθρωπος, έρχεστε σε επαφή με τα συναισθήματά σας. Νιώθετε αυτά που νιώθει ο άλλος άνθρωπος για σας. Αναγνωρίζετε τις ομοιότητες στον τρόπο που συνδέεστε. Αν οι επιθυμίες σας για σχέση είναι κοινές, σέβεστε τις διαφορετικότητες σας, υποστηρίζετε τη μοναδικότητά σας.

Όταν νιώθεις ώριμος, νιώθεις ελεύθερος. Σέβεσαι τον εαυτό σου, εκτιμάς την αξία σου, κάνεις τα όνειρά σου πραγματικότητα. Επιλέγεις ανθρώπους που σέβονται τον εαυτό τους, που εκτιμούν την αξία τους, που δεσμεύονται με υπευθυνότητα. Δεν τους επιλέγεις για να παραμείνεις παιδί ούτε για να μεγαλώσεις μέσα από αυτούς. Νιώθεις ώριμος και ελκύεσαι από ώριμους ανθρώπους. Τους θαυμάζεις γιατί αναλαμβάνουν τη ζωή τους με αξιοπρέπεια όπως το κάνεις κι εσύ.

Για να δεχτείς μια υγιή σχέση, χρειάζεται να συμφιλιωθείς με τη μοναχικότητά σου. Όταν νιώσεις καλά με την αυτονομία σου, είναι πιο εύκολο να σεβαστείς την ελευθερία του άλλου ανθρώπου σαν κάτι που σε εξελίσσει και σένα, συνειδητοποιώντας ότι όσο πιο ελεύθερος νιώθεις τόσο πιο ουσιαστικά δεσμεύεσαι. Ανοίγεσαι, μοιράζεσαι, δίνεις και δίνεσαι χωρίς το φόβο της απόρριψης και της εγκατάλειψης, γιατί δεν εστιάζεις στην έκβαση αλλά στη χαρά που νιώθεις όταν δίνεις, στη χαρά που νιώθεις όταν δεσμεύεσαι με τον άνθρωπο που δεσμεύεται και εκείνος με τα συναισθήματά του για σένα.

Αγγελική Μπολουδάκη – Ειδικός Ψυχικής Υγείας