Η παρουσία έχει νόημα, η απουσία επίσης. Ό,τι υπάρχει κι ό,τι λείπει, ό,τι μένει κι ό,τι φεύγει, όλα είναι κομμάτια μιας αόρατης ισορροπίας που κινείται διαρκώς, σαν τον αέρα που αλλάζει κατεύθυνση. Η παρουσία φέρνει το φως, τη ζεστασιά της επαφής, το άγγιγμα των αισθήσεων. Η απουσία, όμως, μας καλεί να ανακαλύψουμε τον εαυτό μας, να αφουγκραστούμε τον κρυφό μας κόσμο, να νιώσουμε το βάθος του κενού που συχνά μας απελευθερώνει. Είναι στην απουσία που μαθαίνουμε να εκτιμάμε την παρουσία. Είναι στο κενό που γεννιέται ο πόθος για σύνδεση.
Ο λόγος αγγίζει την καρδιά μας, όπως την αγγίζει και η σιωπή. Οι λέξεις μπορούν να τυλίξουν τις σκέψεις μας, να δώσουν φωνή στα συναισθήματά μας, να φέρουν κοντά καρδιές που αλλιώς θα έμεναν μακριά. Μα είναι και οι στιγμές που η σιωπή μιλάει πιο δυνατά από οποιαδήποτε λέξη. Στιγμές όπου η σιωπή δεν είναι απουσία, αλλά ένα βαθύ άκουσμα, ένα άδειασμα που γεμίζει με όλα εκείνα που δεν τολμούμε να πούμε. Η σιωπή είναι το πλαίσιο του λόγου, το δώρο της υπομονής, το χάδι του χρόνου που περνά χωρίς να τον μετράμε.
Το “μαζί” μιλάει στην καρδιά μας, όπως μιλάει κι η μοναχικότητα. Το “μαζί” είναι η δύναμη της συντροφικότητας, το μοίρασμα της στιγμής, το να μοιραστείς μια ματιά, ένα χαμόγελο, μια σιωπή ακόμα. Η μοναχικότητα, από την άλλη, μας μαθαίνει την αξία του εαυτού μας, την εσωτερική μας φωνή, την ανάγκη να είμαστε μόνοι για να καταλάβουμε ποιοι πραγματικά είμαστε. Το “μαζί” είναι το άνοιγμα της καρδιάς στον άλλον, ενώ η μοναχικότητα είναι το άνοιγμα στον ίδιο μας τον εαυτό. Και οι δύο καταστάσεις είναι πολύτιμες, καθώς η μία τρέφει την άλλη, σαν δυο πόλοι που μας κρατούν σε ισορροπία.
Καθετί έχει τη δική του αξία. Η σύνδεση έχει αξία, ο χωρισμός επίσης. Ό,τι μας ενώνει είναι σημαντικό, όμως και το να αφήνουμε πίσω κάτι που τελείωσε έχει την δική του αλήθεια. Ο χωρισμός δεν είναι πάντα απώλεια· πολλές φορές είναι η πόρτα που μας οδηγεί σε νέες αρχές. Η απελευθέρωση από ό,τι δεν μας εξυπηρετεί πια, μας ανοίγει τον δρόμο προς την εξέλιξη, προς το νέο. Το να αφήνεις κάτι με αγάπη είναι εξίσου σημαντικό με το να το κρατάς.
Το να μένεις σε ένα μέρος και να το αγαπάς έχει αξία, όπως και το να φεύγεις. Η σταθερότητα μας δίνει ρίζες, μας επιτρέπει να αντλήσουμε δύναμη από το έδαφος κάτω από τα πόδια μας, να χτίσουμε πάνω σε αυτό. Όμως το να φεύγεις, το να αναζητάς νέα μονοπάτια, να ανακαλύπτεις το άγνωστο, είναι εξίσου ευγενής πράξη. Το να τολμάς να αποχαιρετάς το γνωστό για να ανακαλύψεις κάτι καινούριο, είναι ο τρόπος με τον οποίο η ζωή ανανεώνεται και εξελίσσεται.
Η σταθερότητα, καθετί που διαρκεί στο χρόνο, είναι πολύτιμο. Όπως και το “για πάντα” που εμπεριέχεται σε μια στιγμή. Μπορεί μια στιγμή να κρατήσει για πάντα στην καρδιά μας· να είναι τόσο γεμάτη, τόσο ζωντανή, που να την κουβαλάμε μέσα μας σαν αιώνια ανάμνηση. Η ένταση της στιγμής, το να ζούμε το “τώρα” με όλη την ύπαρξή μας, είναι αυτό που δίνει στο παροδικό την αίσθηση του αιώνιου.
Η ένταση έχει αξία, όπως και η ηρεμία. Υπάρχουν στιγμές που η ένταση μάς ξυπνά, μας ταρακουνά και μας αναγκάζει να δούμε τον κόσμο με νέα μάτια. Άλλοτε, όμως, η ηρεμία είναι αυτή που μας επιστρέφει στον εαυτό μας, που μας γεμίζει με γαλήνη και μας επιτρέπει να ανασάνουμε. Χωρίς την ένταση, δεν θα μπορούσαμε να νιώσουμε τη δύναμη της ζωής· χωρίς την ηρεμία, δεν θα μπορούσαμε να βρούμε τον χώρο για να αφομοιώσουμε την εμπειρία.
Η ζωή έχει αξία, η απώλεια κι ο θάνατος επίσης. Ζούμε με την αγάπη για τη ζωή, την επιθυμία να δημιουργούμε, να αγαπάμε, να προχωράμε. Μα η απώλεια μάς διδάσκει πόσο εύθραυστη είναι η ζωή. Μας θυμίζει να εκτιμούμε κάθε στιγμή, να μην παίρνουμε τίποτα ως δεδομένο. Ο θάνατος είναι το τέλος μιας διαδρομής, αλλά και το σημείο εκκίνησης μιας άλλης. Η απώλεια, αν τη ζήσουμε με καρδιά ανοιχτή, μπορεί να μας φέρει πιο κοντά στην αλήθεια της ζωής.
Καθετί έχει το νόημά του, την ιδιαίτερη αξία του, αν νιώθουμε ελεύθεροι να το ζήσουμε με αγάπη. Να το καλωσορίσουμε, να το απολαύσουμε, να το αποχαιρετίσουμε αν χρειαστεί με ευγνωμοσύνη. Η αγάπη είναι το κλειδί που ανοίγει κάθε πόρτα. Είναι η δύναμη που δίνει αξία και νόημα σε κάθε στιγμή, σε κάθε εμπειρία, σε κάθε άνθρωπο. Αγάπη για τη στιγμή που ζούμε, αγάπη για τη διαδρομή που ακολουθούμε, αγάπη και για το τέλος που αναπόφευκτα έρχεται.
Το πώς βλέπουμε το καθετί έχει την ιδιαίτερη του σημασία. Το πώς το νιώθουμε επίσης. Το πώς επιτρέπουμε στις στιγμές να μας διαπεράσουν, να γίνουν μέρος μας, να γίνουμε και εμείς μέρος τους. Να μας αλλάξουν, όπως κι εμείς αλλάζουμε μαζί τους, να ζυμωθούμε με τη ροή τους. Κάθε στιγμή έχει τη δική της μαγεία, αν της δώσουμε τον χώρο να αναπτυχθεί. Αν την καλωσορίσουμε, αν την αφήσουμε να μας μυήσει στα δικά της μυστικά. Αν τη δούμε όπως είναι, με ανοιχτή καρδιά, και τη χρωματίσουμε με τα χρώματα που κουβαλάμε μέσα μας, τότε η ζωή αποκτά μια βαθύτερη, σχεδόν ιερή διάσταση.
Αγγελική Μπολουδάκη