Αυτόνομος είναι ο άνθρωπος που καθορίζει τα δικά του όρια
11 Φεβρουαρίου 2019
Kintsugi, η τέχνη της αγάπης
14 Φεβρουαρίου 2019

Γιατί νιώθεις ενοχή και όχι θυμό όταν αδικείσαι;

Πολλές φορές, όταν νιώθουμε αδικημένοι, αντί να προστατεύουμε τον εαυτό μας, σιωπούμε, νιώθοντας παράλογα ένοχοι, ακόμα και όταν η συμπεριφορά των άλλων μας πληγώνει.

Δικαιολογούμε τις πράξεις των άλλων, προσπαθούμε να τους καταλάβουμε και δεν παρατηρούμε τις επιπτώσεις των πράξεων του στα συναισθήματά μας.

Αυτή η ενοχή έχει ρίζες στα παιδικά μας χρόνια. Ίσως, όταν ήμασταν παιδιά, είχαμε την εντύπωση ότι οι δικές μας ανάγκες ή συναισθήματα δεν ήταν «σωστά» ή «δικαιολογημένα». Μπορεί να πιστεύαμε πως αν εκφραστούμε ή θυμώσουμε, θα χάσουμε την αποδοχή ή την αγάπη των άλλων. Νιώθαμε ότι φταίγαμε για τις συμπεριφορές των άλλων. Ο θυμός μας δεν ακούστηκε οπότε πιστέψαμε ότι είχαμε άδικο. Έτσι, μάθαμε να αμφιβάλλουμε για τον εαυτό μας, να αναρωτιόμαστε αν έχουμε δίκιο να νιώθουμε αυτό που νιώθουμε και, τελικά, να σιωπούμε.

Ενα παιδί μέσα σου λυπάται που δεν προστατεύεις αρκετά τον εαυτό σου, εξαιτίας της ενοχής όμως η λύπη γίνεται λύπηση για τον άλλον. Τον αναλαμβάνεις, νιώθεις υποχρεωμένος για τα δικά του συναισθήματα, ακόμα κι αν σε αδίκησε.

Ένα θλιμμένο παιδί μέσα σου νιώθει ένοχο που θα έπρεπε να αντιδράσεις και δεν το κάνεις. Αυτή η ενοχή προς εσένα κατά ένα παράδοξο τρόπο αντιστρέφεται σε ανοχή για τους άλλους. Τους δικαιολογείς και συγχωρείς κάθε πράξη τους, ιδιαίτερα εκείνες που φανερώνουν έλλειψη σεβασμού στις ανάγκες σου για ισοτιμία.

Ως ενήλικες, αυτό μεταφράζεται στο να ανεχόμαστε καταστάσεις και συμπεριφορές που μας πληγώνουν. Σαν να ξαναζούμε τον ίδιο φόβο εγκατάλειψης που νιώθαμε ως παιδιά. Αυτό μπορεί να μας κάνει να προσπαθούμε να «φτιάξουμε» τους άλλους, ελπίζοντας ότι θα δούμε κάποια αλλαγή. Όμως, αυτή η συνεχής ανοχή των δυσάρεστων συναισθημάτων μπορεί να μας εμποδίσει να αναγνωρίσουμε και να διεκδικήσουμε το δίκιο μας.

Όταν, λοιπόν, αναγνωρίζουμε τον θυμό μας και αρχίζουμε να βάζουμε όρια, συνδεόμαστε πιο βαθιά με τον εαυτό μας. Ο σεβασμός στις ανάγκες μας, η αλήθεια για το τι θέλουμε και τι μας πληγώνει, δεν είναι σημάδι σκληρότητας ή απόρριψης. Είναι σημάδι αυτοφροντίδας και ανάπτυξης.

Είναι χρήσιμο να θυμόμαστε ότι κάθε σχέση στηρίζεται στην ισοτιμία. Όταν εκφράζουμε τα συναισθήματά μας, δίνουμε στον άλλον την ευκαιρία να μας γνωρίσει αληθινά και να δημιουργήσουμε μαζί μια σχέση με σεβασμό. Αν δεν βρούμε ανταπόκριση, ίσως αυτός ο κύκλος της σχέσης να χρειάζεται να κλείσει.

Το «παιδί» μέσα μας, αυτό που κάποτε ένιωσε ότι δεν αξίζει να το καταλάβουν ή να το αποδεχτούν, χρειάζεται τη φροντίδα μας. Χρειάζεται να του δώσουμε φωνή και να του δείξουμε ότι οι ανάγκες του είναι σημαντικές. Έτσι, επιλέγουμε περιβάλλοντα και σχέσεις όπου μπορούμε να εξελιχθούμε με ειλικρίνεια και σεβασμό.

Όταν αφουγκραζόμαστε τα συναισθήματά μας, μπορούμε να δράσουμε με αυτοπεποίθηση και να εμπιστευόμαστε τις σκέψεις μας. Αυτό δεν είναι εγωισμός – είναι αναγνώριση της αξίας μας. Το ταξίδι προς τον σεβασμό του εαυτού μας μπορεί να μην είναι εύκολο, αλλά μας οδηγεί σε αληθινές, ισότιμες σχέσεις που αντανακλούν τη δική μας ανάπτυξη και το δικό μας αληθινό «εγώ».

Αγγελική Μπολουδάκη