Γιατί νιώθεις ενοχή και όχι θυμό όταν αδικείσαι;

Όταν αδικείσαι, νιώθεις θυμό και επομένως προστατεύεις τον εαυτό σου, αντιμετωπίζοντας την κατάσταση που σε επηρεάζει με υγιή τρόπο.

Γιατί, όμως, αντί για να νιώσεις θυμό, νιώθεις ενοχή;

Γιατί δεν εκφράζεις το συναίσθημά σου, προστατεύοντάς σε, ακόμα κι αν χρειαστεί να έρθεις σε αντιπαράθεση;

Γιατί δικαιολογείς πράξεις  ανειλικρίνειας, κοροϊδίας, εκμετάλλευσης;

Γιατί ανέχεσαι ανθρώπους που προβάλουν σε σένα το εγώ τους, κατηγορώντας σε για όλα εκείνα που κάνουν οι ίδιοι;

Γιατί ασχολείσαι με τις ανασφάλειές τους, νομίζοντας πως θα τους αλλάξεις και δεν εκτιμάς τον εαυτό σου, πράττοντας ανάλογα;

Γιατί υπομένεις συμπεριφορές από λύπηση για τους άλλους, ενώ θα έπρεπε να αντιδράσεις για να προστατεύσεις τον εαυτό σου;

Γιατί αναρωτιέσαι συνεχώς για το δικό σου λάθος, ενώ δεν βλέπεις τα δικά τους λάθη;

Αντί για να νιώσεις θυμό και να εκφραστείς με ειλικρίνεια και επιχειρήματα, δικαιολογείς τις πράξεις των άλλων, όπως και τους ίδιους.

Αναρωτιέσαι για τα αίτια των πράξεών τους και δεν παρατηρείς τις επιπτώσεις που έχουν οι πράξεις τους στα συναισθήματά σου.

Φαίνεται παράδοξο να λειτουργείς με αυτόν τον τρόπο, να νιώθεις θυμό από τις συμπεριφορές των άλλων και αντί να συμβουλεύεσαι τον θυμό σου και να πράττεις με τρόπο που να σε σέβεσαι, βάζοντας όρια ή φεύγοντας από καταστάσεις που σε μειώνουν, εσύ όχι μόνο υπομένεις, αλλά  δικαιολογείς και υποφέρεις.

Ένα θλιμμένο παιδί μέσα σου νιώθει ένοχο, επειδή ως παιδί νόμιζες ότι έφταιγες για τις συμπεριφορές των άλλων. Ένιωθες θυμό αλλά το συναίσθημά σου δεν ακούστηκε. Πίστεψες πως είχες άδικο να αισθάνεσαι έτσι. Αμφέβαλες για τον εαυτό σου και τις σκέψεις σου, ενώ αθώωνες και δικαιολογούσες τους άλλους, ελπίζοντας πως θα αλλάξουν. Αν επέμενες στο συναίσθημά σου, υπήρχε ο κίνδυνος απόρριψης ή εγκατάλειψης. Κάθε φορά που θυμώνεις, αμφιβάλλεις για τα συναισθήματά σου, φοβάσαι πως θα σε απορρίψουν και το αίσθημα της μοναξιάς που ένιωθες ως παιδί σε κάνει να μην υπερασπίζεσαι το δίκιο σου.

Ενα παιδί μέσα σου λυπάται που δεν προστατεύεις αρκετά τον εαυτό σου και αυτή  η ενοχή γίνεται λύπηση για τους άλλους. Η λύπηση δεν είναι συμπόνια ούτε λύπη, γιατί όταν συμπονάς και λυπάσαι έχεις όρια, σέβεσαι τον εαυτό σου. Στη λύπηση αναλαμβάνεις τον άλλον, γιατί νιώθεις ένοχος και υποχρεωμένος  για τα δικά του συναισθήματα.

Ένα θλιμμένο παιδί μέσα σου νιώθει ένοχο που θα έπρεπε να αντιδράσεις και δεν το κάνεις. Αυτή η ενοχή προς εσένα κατά ένα παράδοξο τρόπο αντιστρέφεται σε ενοχή για τους άλλους. Τους δικαιολογείς και συγχωρείς κάθε πράξη τους, ιδιαίτερα εκείνες που φανερώνουν έλλειψη σεβασμού στις ανάγκες σου για ισοτιμία.

Εκείνο που σε βοηθάει είναι να σέβεσαι το συναίσθημά σου. Να αναγνωρίζεις τις ανάγκες σου. Να βάζεις όρια. Εκείνο που σε βοηθάει είναι να κάνεις παρέα στο τραυματισμένο παιδί μέσα σου, ώστε να μην φοβάται πως αν θα μιλήσει θα μείνει μόνο του.

Σύνδεση σημαίνει ισοτιμία. Όταν θυμώνεις και δεν το εκφράζεις, σημαίνει ότι κάτι φοβάσαι. Εκφράζοντας τις αλήθειές σου για αυτά που χρειάζεσαι, μπορείς να δεις και να νιώσεις την ανταπόκριση. Αν δεν την νιώσεις, σημαίνει ότι κάποιος κύκλος πρέπει να κλείσει.

Όταν νιώθεις ενοχή, τα συναισθήματά σου αποπροσανατολίζονται. Το ίδιο και οι σκέψεις σου. Νιώθεις το ίδιο πνιγηρό συναίσθημα που ένιωθες όταν ήσουν παιδί. Μόνο που το μεταφράζεις σε οικειότητα. Και παραμένεις.

Όταν αντιστρέφεις το θυμό σε ενοχή, ακούς την ενοχή, δεν ακούς το θυμό σου και αυτή υπαγορεύει τις πράξεις σου.

Πως μπορείς να βοηθήσεις τον εαυτό σου;

 Κάποιο συναίσθημα απο το παρελθόν σε εμποδίζει να νιώσεις ενωμένος με σένα. Το τραύμα σου σε καλεί να το αναλάβεις και μέχρι να το κάνεις, δεν μπορείς να εκτιμήσεις τον εαυτό σου όπως σου αξίζει.

 Δεν έχεις εκφράσει τα συναισθήματα του πόνου που έχεις νιώσει από παιδί και προσπαθείς μέσα από καταστάσεις να τον επικυρώνεις συνεχώς, νομίζοντας ότι μόνο αυτό σου αξίζει. Νιώθεις οικείο ένα  συναίσθημα που σε περιορίζει (πόνος, φόβος, θυμός) και άθελά σου θυματοποιείσαι, αδυνατώντας να αντιδράσεις.

 Όταν εκείνο που έχεις ανάγκη σε κάθε σχέση είναι η ισοτιμία, παρατηρείς σε κάθε επιλογή σου αν τα θέλω σου που αφορούν στην προσωπική σου ανάπτυξη και στη σύνδεση στη σχέση μπορούν να υποστηριχθούν και να αξιοποιηθούν.  Παρατηρείς αν αυτό που λαμβάνεις είναι αυτό που θέλεις και χρειάζεται η σχέση. Σε μια σχέση εξάρτησης κάνεις συνεχώς εκπτώσεις όσον αφορά αυτά που χρειάζεται μια σχέση συμπόρευσης και συντροφικότητας. Στις σχέσεις όπου προτεραιότητα είναι η σύνδεση, αυτό που δίνεις συναισθηματικά έρχεσαι σε σένα, γιατί και ο άλλος άνθρωπος αντιλαμβάνεται με τον ίδιο τρόπο τη σχέση. Οι επιλογές σου απαντούν σε αυτό που είσαι, σε αυτά που θέλεις στη σχέση για να ωριμάζετε μαζί.

Αν είσαι σε σχέσεις όπου δεν σέβονται το συναίσθημά σου, την επιθυμία σου να δημιουργείς όπως και την επιθυμία σου για συντροφικότητα, όταν αδιαφορούν για τις ανάγκες σου να εκφράζεις αυτό που θέλεις και να βρίσκετε μια λύση μαζί, όταν κάθε αίτημά σου αντιμετωπίζεται απορριπτικά, τότε δεν υπερασπίζεσαι το δικαίωμά σου να υπάρχεις σε κάθε σχέση σύμφωνα με αυτό που είσαι και θέλεις.

Όταν εκφράζεις την αλήθεια σου για αυτά που θέλεις και χρειάζεσαι σε μια σχέση, έρχεσαι κοντά με τον άλλον άνθρωπο γιατί εκτιμά την αλήθειά σου. Κάνει αλλαγές ώστε να έρθει σε επαφή με τα συναισθήματα του μικρού παιδιού μέσα του και να μην αντιδρά στα αιτήματα της σχέσης. Δεν υπάρχει σύγχυση αλλά δυο άνθρωποι (σύντροφοι, φίλοι, συνεργάτες) που επιμένουν σε μια ζύμωση ανάμεσα τους, κάτι που ωριμάζει και τους δυο. Ακόμα και η αντιπαράθεση ή και η σύγκρουση ακόμα καταλήγει σε ένα κοινό τρόπο αντίληψης, γιατί προτεραιότητα είναι η λύση του κάθε προβλήματος, ώστε να νιώθουν και οι δυο με ώριμο τρόπο καλά.

Για να γίνει όμως αυτό, πρέπει να αφουγκραστείς  το παράπονο του μικρού παιδιού μέσα σου, που με το δίκιο του έλεγε τότε “γιατί δεν με καταλαβαίνετε;”, γιατί όσο περιμένεις από τους άλλους, μοιραία  επιλέγεις ανθρώπους που η οικειότητα που νιώθετε είναι γιατί και εκείνοι αναζητούν ένα γονιό να δικαιολογήσει το συναίσθημά τους, εναλλάσσοντας μεταξύ σας το ρόλο του γονιού – παιδιού. Όταν το αίτημά σου είναι: “αναπτύσσομαι σε αυτό που είμαι, κατανοώ τον εαυτό μου σε ό,τι κάνω και επιλέγω συνθήκες όπου αυτό που είμαι μπορεί να αναπτυχθεί, γιατί το περιβάλλον διακρίνεται από αυτονομία, συνέπεια, σταθερότητα, δέσμευση, ακεραιότητα”, τότε κάθε δρόμος επικοινωνίας είναι ανοιχτός γιατί στις επιλογές σου το επιτρέπεις. Το αίτημα του μικρού παιδιού μέσα σου σε κάνει να αναζητάς να σε καταλάβουν εκεί όπου η προσκόλληση καλύπτει την ψευδαίσθηση της μοναξιάς και η σιωπή ή το ψέμα το φόβο να εκφραστείς. Δεν αναπτύσσεσαι γιατί οι δεύτερες σκέψεις που κάνεις σε αποπροσανατολίζουν πνευματικά και συναισθηματικά. Η οικειότητα που σας ενώνει είναι ότι και οι δυο φλερτάρετε με την παιδικότητά σας με τρόπο που η σχέση υποτιμάται. Σε αυτές τις περιπτώσεις όταν αδικείσαι, δεν θα εκφράζεσαι υποστηρίζοντας το συναίσθημά σου αλλά θα δικαιολογείς και θα σιωπάς από ενοχή και φόβο.

 Κατανοώντας τα συναισθήματά μας, δικαιωνόμαστε, υπερασπιζόμαστε τις σκέψεις μας και πράττουμε με εμπιστοσύνη στον εαυτό μας.

Αγγελική Μπολουδάκη