Η ενσυναίσθηση καλλιεργείται

Φαντάσου έναν κόσμο όπου οι άνθρωποι ακούν ο ένας τον άλλον όχι μόνο με τα αυτιά, αλλά με την καρδιά τους. Έναν κόσμο όπου δεν δίνεται απλώς προσοχή στα λόγια, αλλά σε αυτά που κρύβονται πίσω από τις λέξεις: στα συναισθήματα, τις ανάγκες, τις αλήθειες που κάποτε ίσως δεν ειπώθηκαν. Σε αυτόν τον κόσμο, η ενσυναίσθηση δεν είναι απλώς μια δεξιότητα, αλλά μια γέφυρα που μας ενώνει με τους άλλους, φέρνοντάς μας πιο κοντά και δημιουργώντας σχέσεις γεμάτες σεβασμό, κατανόηση και αυθεντικότητα.

Η ενσυναίσθηση αρχίζει από εμάς. Από τη στιγμή που γινόμαστε δεκτικοί στα δικά μας συναισθήματα, στις δικές μας αλήθειες, και μαθαίνουμε να τις ακούμε χωρίς κριτική, χωρίς ντροπή, αλλά με τρυφερότητα και σεβασμό. Όταν μπορούμε να είμαστε αυθεντικοί με τον εαυτό μας, μπορούμε να δούμε και τον άλλο ως αυθεντικό πρόσωπο, πέρα από ρόλους, πέρα από προσδοκίες.

Πόσο συχνά, όμως, χανόμαστε σε ρόλους; Πόσο εύκολα γινόμαστε σωτήρες ή θύματα, καθοδηγητές ή παρηγορητές, χωρίς να αντιλαμβανόμαστε ότι έτσι χάνουμε την ουσία της σχέσης; Νομίζουμε πως βοηθάμε, όμως αντί να ακούσουμε, μιλάμε. Αντί να καταλάβουμε, συμβουλεύουμε. Αντί να δώσουμε χώρο στον άλλο να βρει τη δική του λύση, του δείχνουμε το δρόμο που εμείς θεωρούμε σωστό. Και έτσι, άθελά μας, δεν συνδεόμαστε πραγματικά. Απλώς επαναλαμβάνουμε μοτίβα που μας κρατούν μακριά από τον βαθύτερο εαυτό μας και από την αλήθεια του άλλου.

Όταν ακούς κάποιον με ενσυναίσθηση, τον βοηθάς να ακούσει και εκείνος τον εαυτό του. Δίνεις χώρο, φέρνεις ηρεμία. Δεν χρειάζεται να έχεις απαντήσεις, ούτε να προσπαθείς να διορθώσεις τα πράγματα. Μερικές φορές, η μεγαλύτερη βοήθεια είναι να μείνεις δίπλα του σιωπηλά, με σταθερότητα και ανοιχτή καρδιά. Να του δείξεις ότι τον εμπιστεύεσαι, ότι πιστεύεις στη δύναμή του να βρει τη λύση που χρειάζεται. Όταν το κάνεις αυτό, δίνεις στο άλλο πρόσωπο το δώρο της εμπιστοσύνης. Και μέσα από αυτό, του θυμίζεις να εμπιστευτεί τον εαυτό του.

Η ενσυναίσθηση απαιτεί όρια. Όρια που δεν περιορίζουν, αλλά απελευθερώνουν. Γιατί όταν είσαι σε επαφή με τα όριά σου, μπορείς να δεις καθαρά και τα όρια του άλλου. Δεν παίρνεις πάνω σου τις ευθύνες του. Δεν γίνεσαι ο γονιός που θα του πει τι να κάνει. Στέκεσαι δίπλα του ως ίσος. Και όταν εκείνος προσπαθεί να σου μεταβιβάσει τους δικούς του ρόλους ή τις δικές του δυσκολίες, δεν παρασύρεσαι. Αντίθετα, του δείχνεις ότι μπορεί να σταθεί στα πόδια του, ότι μπορεί να αναλάβει την ευθύνη για τη ζωή του, χωρίς να χάνει τη σύνδεση μαζί σου.

Η ενσυναίσθηση δεν είναι θυσία. Δεν σημαίνει να εγκαταλείπεις τον εαυτό σου για να νοιαστείς για τον άλλον. Είναι ισορροπία. Να νοιάζεσαι για τους άλλους τόσο όσο νοιάζεσαι για σένα. Να ακούς τον άλλον τόσο όσο ακούς τον δικό σου εσωτερικό κόσμο. Μόνο τότε μπορείς να δεις πραγματικά τι χρειάζεται. Χρειάζεται στήριξη; Κατανόηση; Ή απλώς κάποιον να τον ακούσει χωρίς κριτική; Χρειάζεται κάποιον που θα του δώσει ασφάλεια να εκφράσει τον θυμό, τη λύπη ή την αβεβαιότητά του, χωρίς όμως να αναλάβει τη λύση για εκείνον.

Και όταν ακούς πραγματικά, κάτι μαγικό συμβαίνει. Δεν συνδέονται οι ρόλοι σας, αλλά οι ψυχές σας. Δεν συναντιέστε μέσα από ανάγκες ή φόβους, αλλά μέσα από μια αυθεντική ανθρώπινη σύνδεση. Και μέσα από αυτή τη σύνδεση, νιώθεις την πληρότητα που φέρνει το να είσαι δίπλα σε κάποιον χωρίς να τον αλλάζεις, χωρίς να τον σώζεις. Τον βλέπεις όπως είναι. Και εκείνος, με τη σειρά του, σε βλέπει όπως είσαι.

Αυτή η σύνδεση μας ανοίγει. Μας κάνει πιο ανθρώπινους. Μας βοηθά να αγαπήσουμε όχι μόνο τον άλλο, αλλά και τον εαυτό μας. Και μέσα από αυτή την αγάπη, δημιουργούμε έναν κόσμο όπου η κατανόηση και η συμπόνια είναι η βάση όλων μας των σχέσεων. Έναν κόσμο όπου δεν φοβόμαστε να είμαστε αυθεντικοί, γιατί ξέρουμε ότι στην αυθεντικότητα υπάρχει η πραγματική δύναμη, η πραγματική σύνδεση, η πραγματική ζωή.

Αγγελική Μπολουδάκη