Η Ανάταση και το βάρος

Τι είναι αυτό που πραγματικά μας βαραίνει; Είναι τα γεγονότα αυτά καθαυτά ή η δική μας ματιά πάνω σε αυτά; Οι ερμηνείες μας, οι φόβοι μας, οι παγιωμένες αντιλήψεις που κουβαλάμε, ίσως από παλιά, ίσως από εμπειρίες που μας σημάδεψαν;

Συχνά, η ψυχή μας φορτώνεται από σκέψεις και συναισθήματα που ξεκινούν από μια εσωτερική πάλη. Μια πάλη μεταξύ του παρελθόντος και του παρόντος. Κι όταν κάποιος μας απευθύνει έναν λόγο, μια συμβουλή, μια παρατήρηση με αγάπη, νιώθουμε άβολα, σχεδόν σαν να μας επιτίθενται. Γιατί όμως; Ίσως επειδή εκείνη τη στιγμή δεν ακούμε με την καρδιά του ενήλικα που είμαστε σήμερα, αλλά με την παιδική φωνή μέσα μας. Αυτή η παιδική φωνή, γεμάτη από ανάγκες και παράπονα, παραμορφώνει την πρόθεση του άλλου, κάνοντάς την να μοιάζει με απόρριψη.

Πόσες φορές δεν προσπαθήσαμε να γεμίσουμε αυτό το “κενό” με πράγματα που στην πραγματικότητα το βαθαίνουν; Υπερβολές στη διατροφή, υπερκατανάλωση, βιαστικές απολαύσεις που δεν μας ικανοποιούν πραγματικά. Όμως, όσο κι αν προσπαθούμε να σκεπάσουμε αυτό το κενό με υλικά ή προσωρινά μέσα, εκείνο παραμένει. Γιατί το κενό δεν γεμίζει από έξω προς τα μέσα. Γεμίζει από μέσα, με ειλικρίνεια και αγάπη.

Αυτό το μικρό παιδί που υπάρχει μέσα μας απαιτεί έναν τέλειο κόσμο. Έναν κόσμο όπου όλοι θα συμμορφώνονται στις δικές του προσδοκίες. Κι όταν αυτό δεν συμβαίνει, η απογοήτευση μας απομακρύνει από τους άλλους, μας οδηγεί στην απομόνωση μιας ουτοπίας. Μιας ουτοπίας όπου, τελικά, μένουμε μόνοι.

Αλλά αν σταθούμε για μια στιγμή και δούμε ξεκάθαρα τους ανθρώπους γύρω μας – αυτούς που μας αγαπούν πραγματικά – θα διακρίνουμε την αλήθεια. Θα δούμε ότι δεν υπάρχει απόρριψη, παρά μόνο ενδιαφέρον. Όταν κάποιος μας προσκαλεί να αλλάξουμε, να βελτιωθούμε, το κάνει γιατί μας σέβεται, γιατί βλέπει τις δυνατότητές μας και θέλει να μας φέρει πιο κοντά στην καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας.

Εάν έχεις τον σεβασμό των ανθρώπων γύρω σου, την εκτίμησή τους προς εσένα, αν σε υπολογίζουν και δεσμεύονται συναισθηματικά για σένα, τότε αυτό που βιώνεις είναι αληθινό. Και ακριβώς επειδή είναι αληθινό, έχει αξία.

Όταν όμως σου επισημαίνουν κάτι – κάτι που θα μπορούσε να σε οδηγήσει στην εξέλιξη και την ωρίμανση του εαυτού σου – κι εσύ αντιστέκεσαι, τότε δεν μιλά ο ενήλικος εαυτός σου, αλλά το παιδί μέσα σου. Αυτή η αντίσταση σημαίνει πως δεν δίνεις αξία σε όσα πραγματικά πρέπει να εκτιμήσεις. Αντίθετα, αξιολογείς λανθασμένα, και έτσι υπονομεύεις κάτι όμορφο.

Αυτό όμως συμβαίνει από σένα και εξαρτάται από εσένα να το αλλάξεις.

Μέσα μας ζει ένα παιδί. Ένα παιδί ευάλωτο, γεμάτο φόβους, αλλά και προσδοκίες. Είναι το κομμάτι μας που λαχταρά την αποδοχή, την ασφάλεια, την αγάπη χωρίς όρους. Όταν λοιπόν κάποιος μας προσφέρει έναν καθρέφτη για να δούμε κάτι που μπορεί να μας βελτιώσει, αυτό το παιδί συχνά νιώθει πως κινδυνεύει. Βλέπει αυτή την παρατήρηση όχι ως ευκαιρία να μεγαλώσει, αλλά σαν μια απόρριψη της ύπαρξής του, μια απόδειξη πως «δεν είμαι αρκετός».

Το μικρό παιδί μέσα μας θέλει να είναι πάντα αποδεκτό όπως είναι. Όταν, όμως, ακούμε λόγια που μας καλούν να αναλάβουμε ευθύνη, το παιδί ίσως τρομάζει, γιατί ευθύνη σημαίνει αλλαγή, και η αλλαγή μοιάζει να απειλεί την ασφάλειά του. Τότε είναι που αντιστεκόμαστε. Όχι γιατί δεν θέλουμε να βελτιωθούμε, αλλά γιατί ο φόβος της απόρριψης θολώνει την κρίση μας. Νιώθουμε πως κάθε υπόδειξη, κάθε παρατήρηση, μας ακυρώνει αντί να μας βοηθά.

Όμως, η πραγματική αγάπη δεν είναι μια αγάπη που μας αφήνει στάσιμους. Είναι μια αγάπη που μας καλεί να μεγαλώσουμε, να γίνουμε η καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας. Το δύσκολο, αλλά ζωτικό βήμα, είναι να ξεπεράσουμε την αρχική άμυνα και να δούμε την πρόθεση πίσω από αυτά που ακούμε. Είναι άραγε ένας δάκτυλος κατηγορίας ή μια προτροπή για ανάπτυξη;

Ας σκεφτούμε: τι θα συνέβαινε αν, αντί να μείνουμε στη θλίψη του παιδιού που αισθάνεται πως απορρίπτεται, ακούγαμε με τα αυτιά του ενήλικα που αναγνωρίζει την αγάπη ακόμη και μέσα από τα δύσκολα λόγια; Τι θα γινόταν αν, αντί να μείνουμε στο «με απορρίπτουν», αναρωτιόμασταν «μήπως αυτό είναι μια πρόσκληση να δω κάτι που δεν έβλεπα μέχρι τώρα»;

Η πραγματική πρόκληση είναι να μάθουμε να εκτιμάμε την αλήθεια όταν μας τη φέρνουν μπροστά μας, ακόμη κι αν αυτή η αλήθεια μας πονά. Να αποδεχθούμε ότι κάθε παρατήρηση δεν είναι μομφή, αλλά ίσως μια ευκαιρία για βαθύτερη σύνδεση με τον εαυτό μας και με τους άλλους.

Ναι, το μικρό παιδί μέσα μας θα πονέσει όταν ακούσει κάτι που δεν του αρέσει. Αλλά ο ενήλικας μέσα μας, ο ώριμος εαυτός μας, μπορεί να πάρει αυτόν τον πόνο και να τον μετατρέψει σε γέφυρα για να φτάσουμε στην αλήθεια μας. Γιατί μόνο όταν αγαπήσουμε τη βελτίωσή μας, θα αγαπήσουμε πραγματικά τον εαυτό μας και τους άλλους.

Αυτό που πονάει δεν είναι η παρατήρηση ή η πρόκληση. Είναι η αντίσταση του εσωτερικού παιδιού που αρνείται να αφήσει πίσω το παρελθόν. Είναι η προσκόλληση σε μια παλιά εικόνα του εαυτού μας που μας κρατά πίσω. Και αυτή η αντίσταση γεννά ενοχές, γεννά σύγχυση, γεννά το βάρος.

Ανάταση όμως δεν είναι η απουσία βάρους. Ανάταση είναι η απελευθέρωση από την ψευδαίσθηση ότι το παρελθόν μας καθορίζει. Είναι η αναγνώριση ότι έχουμε τη δύναμη να αλλάξουμε, να αναλάβουμε την ευθύνη της ζωής μας και να πορευτούμε με αλήθεια.

Όταν αποδεχτούμε ότι η αγάπη των άλλων δεν είναι έλεγχος αλλά δέσμευση, τότε το βάρος γίνεται ελαφρύτερο. Όταν κατανοήσουμε ότι η ωριμότητα είναι η ικανότητα να δούμε την πρόθεση πίσω από τα λόγια, τότε μπορούμε να αποδεχτούμε την κριτική ως ευκαιρία για ανάπτυξη, όχι ως απόρριψη.

Ανάταση νιώθουμε όταν μπορούμε να σηκωθούμε μόνοι μας και να περπατήσουμε προς τους άλλους, όχι για να μας γεμίσουν τα κενά, αλλά για να μοιραστούμε μαζί τους την πληρότητα που εμείς οι ίδιοι χτίσαμε μέσα μας. Είναι όμορφο να τα καταφέρνεις μόνος, όχι για να αποδείξεις κάτι, αλλά για να νιώσεις ελεύθερος. Είναι υπέροχο να κατανοείς και να εκτιμάς, γιατί τότε δεν παρανοείς, αλλά βλέπεις την αγάπη καθαρά.

Η ανάταση έρχεται όταν το παιδί μέσα μας σταματά να απαιτεί και αρχίζει να κατανοεί. Όταν δίνουμε αξία στο παρόν, στους ανθρώπους μας, στην προσπάθειά τους, και όταν η ευγνωμοσύνη αντικαθιστά την πικρία. Τότε, αντί να βαραίνουμε από το παρελθόν, ελαφρύνουμε από την αλήθεια του παρόντος. Και αυτή η αλήθεια είναι γεμάτη φως, αγάπη και ελευθερία.

Αγγελική Μπολουδάκη