Ο πραγματικός μας εαυτός

Μέσα μας, βαθιά, γνωρίζουμε ποιοι πραγματικά είμαστε. Γνωρίζουμε τη δύναμή μας, τους φόβους μας, τις επιθυμίες και τις αδυναμίες μας. Όμως, η σκέψη να συμφιλιωθούμε με αυτές τις πλευρές μας — με τη δύναμή μας και τις αδυναμίες μας, με τις ικανότητες και τις ανεπάρκειές μας — μας προκαλεί συχνά προβληματισμό.

Η αποδοχή της αυθεντικότητάς μας σημαίνει να αποδεχτούμε την αλήθεια μας. Δεν είμαστε τέλειοι. Έχουμε πλευρές που μας αρέσουν, αλλά και άλλες που δεν είναι τόσο γοητευτικές. Όταν αρνούμαστε τις αρνητικές μας πλευρές, δεν νιώθουμε ελεύθεροι ούτε γνήσιοι. Όλοι αναπτύσσουμε αμυντικούς μηχανισμούς για να επιβιώσουμε: απόσυρση, στροφή κατά του εαυτού, εκδραμάτιση, εξιδανίκευση, παλινδρόμηση, φαντασίωση και άλλους. Όταν τους αναγνωρίζουμε συνειδητοποιούμε πως δεν βρισκόμασταν στο δικό μας μονοπάτι, και πως οι επιλογές μας συχνά ενίσχυαν αυτές τις άμυνες. Αποδεχόμασταν ρόλους, που μας απομάκρυναν από την αλήθειά μας.

Στην αρχή επικρίνουμε τον εαυτό μας; Πως το κάναμε αυτό στον εαυτό μας, σκεπτόμαστε. Μπορούσαμε να κάνουμε αλλιώς; Προφανώς, όχι.  Αυτές οι πράξεις ήταν πράξεις επιβίωσης, ίσως ναι να μας έσωσαν από κάτι άλλο χειρότερο.

Όταν επικρίνουμε τον εαυτό μας προσπαθούμε να αποδείξουμε την τελειότητά μας για να μην δουν οι άλλοι την ευαλωτότητά μας. Νιώθουμε φόβο μήπως οι άλλοι δουν τις αδυναμίες μας και μας απορρίψουν, μήπως δεν μας αποδεχτούν ή δεν κατανοήσουν τις πλευρές του εαυτού μας που ακόμη και εμείς δυσκολευόμαστε να κατανοήσουμε και να αντέξουμε.

Να έχουμε τη δύναμη να βλέπουμε στην πραγματικότητά μας όπως είναι και να την αντιμετωπίζουμε μέσα από την ανθρώπινη οπτική, όχι από την απατηλή επιδίωξη της τελειότητας. Οι σκέψεις ότι μόνο αν είμαστε τέλειοι θα μας αποδεχτούν, υπονομεύουν την αυθεντικότητά μας και υποσκάπτουν την αίσθηση της αξίας μας. Αυτή η προσέγγιση δεν μας βοηθά να νιώσουμε ενωμένοι με τον εαυτό μας ή να βιώσουμε την ακεραιότητα. Αν νιώθουμε κατακερματισμένοι, πώς θα εμπιστευτούμε τον εαυτό μας; Πώς θα καλλιεργήσουμε την αίσθηση της αξίας μας και πώς θα συνδεθούμε με τους άλλους;

Όσο πιστεύουμε ότι πρέπει να γίνουμε κάτι άλλο για να γίνουμε αποδεκτοί, φοβόμαστε. Αυτός ο φόβος οδηγεί σε ανάγκη ελέγχου, και ο έλεγχος μας κάνει να αμφιβάλλουμε για την κρίση μας. Είναι σαν να είμαστε κλεισμένοι σε έναν καθρέφτη, στον οποίο συνεχώς ζητάμε να μας επιβεβαιώσει την αξία μας. Η απάντηση που λαμβάνουμε όμως δεν μας δικαιώνει ποτέ, ίσως επειδή το ερώτημα που θέτουμε δεν έχει πραγματική απάντηση ή επειδή η απάντηση που παίρνουμε ενισχύει την αμφιβολία μας.

«Σχεδίασε όχι με κιμωλία, αλλά με αγάπη, εκείνο που θα είναι το σχέδιο», είχε πει ο Βελιμίρ Χλέμπνικοφ. Όταν αποδεχόμαστε τον ατελή εαυτό μας, νιώθουμε ενότητα με αυτόν και, κατά συνέπεια, δεν αισθανόμαστε μόνοι. Δεν φοβόμαστε να δείξουμε ποιοι είμαστε. Κάποιοι θα μας κατανοήσουν και θα μας αποδεχτούν, άλλοι όχι, και αυτό δεν πειράζει. Ο στόχος δεν είναι η ανάγκη αποδοχής, αλλά η αυθεντικότητα μας.

Όταν επικρίνουμε τον εαυτό μας, αισθανόμαστε ανικανοποίητοι. Γεμίζουμε με προσδοκίες ότι κάτι άλλο, κάτι εξωτερικό, θα μας φέρει την πληρότητα, αντί να τη βρούμε μέσα από τη σύνδεση με τον εαυτό μας. Όταν σεβόμαστε κάθε πλευρά του εαυτού μας και αναγνωρίζουμε τα γεγονότα που μας διαμόρφωσαν, γεμίζουμε με ευγνωμοσύνη. Συνδεόμαστε με αυτήν την ευγνωμοσύνη και βρίσκουμε πληρότητα.

Ο πραγματικός μας εαυτός βιώνει τη δύναμη, αλλά και την αδυναμία. Είναι επαρκής, αλλά και ανεπαρκής. Είναι ευάλωτος και λυγίζει. Είναι ατελής, αλλά τόσο μοναδικός μέσα στις ατέλειές του.

Όταν συγχωρούμε τον εαυτό μας, νιώθουμε συμπόνια και αποδοχή για όσα είμαστε και όσα έχουμε ζήσει. Συνειδητοποιούμε ότι σε κάθε στιγμή της ζωής μας, δρούσαμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, βάσει των αναγκών και των επιθυμιών μας. Κάθε εμπειρία αποτελεί ένα πολύτιμο δώρο, και όταν ανακαλύψουμε το νόημά της, διαπιστώνουμε πόσο ευλογημένοι είμαστε για όσα μας προσέφερε. Μέσα από την αναζήτηση των μαθημάτων που κρύβονται πίσω από κάθε εμπειρία, νιώθουμε μια βαθιά αίσθηση πληρότητας.

Ωστόσο, αυτή η διαδικασία δεν είναι πάντα εύκολη. Η αλήθεια αναδύεται μόνο μέσα από τη συνειδητοποίηση και την ειλικρινή αναγνώριση των εσωτερικών μας κινήτρων. Πολλές φορές, οι πράξεις μας ήταν απόρροια βαθύτερων αναγκών: την ανάγκη να είμαστε αρεστοί, ή τον φόβο της απόρριψης και της μη αποδοχής από τους άλλους.

Μέσα από αυτή τη διαδικασία, κατανοούμε ότι είμαστε απλοί άνθρωποι, με αδυναμίες και ελλείψεις, και όχι υπεράνθρωποι. Αυτό μας επιτρέπει να δώσουμε και στους άλλους την ελευθερία να είναι ο εαυτός τους, να κάνουν τα δικά τους λάθη, να ακολουθήσουν τη δική τους πορεία και να αναπτυχθούν με τον δικό τους τρόπο.

Η αυτοσυγχώρεση συχνά περιλαμβάνει το πένθος για όλα όσα δεν θα καταφέρουμε ποτέ να γίνουμε, για όλα όσα χάσαμε και για όλα όσα δεν θα αποκτήσουμε ποτέ. Είναι ένας απολογισμός των ρωγμών που υπάρχουν στην ψυχή μας. Κάποιες από αυτές τις ρωγμές αφήνουν το φως να εισχωρήσει, ενώ άλλες ζητούν την παρηγοριά και τη φροντίδα μας.

Πολλοί άνθρωποι επιλέγουν να μην ανακαλύψουν ή να μην αποκαλύψουν την αλήθεια τους, γιατί γνωρίζουν ότι από τη στιγμή που θα το κάνουν, θα αναλάβουν την ευθύνη για αυτήν. Και συχνά, όσα ανακαλύπτουμε για τον εαυτό μας δεν είναι ευχάριστα. Η φράση «Πώς μπόρεσα να το κάνω αυτό στον εαυτό μου;» γυρίζει συχνά στο μυαλό μας. Όμως, αυτό που σώζει σε τέτοιες στιγμές είναι η συμπόνια, η κατανόηση και η παρηγοριά. Το αίσθημα του «μαζί» παραμένει ισχυρό όταν υπάρξει συγχώρεση, εμπιστοσύνη στη δικαιοσύνη της ζωής και αποδοχή των μαθημάτων που φέρνει ο δρόμος μας.

Ο εαυτός μας είναι σαν ένα παιδί που περιμένει να το πάρουμε από το χέρι και να το οδηγήσουμε στον δικό του δρόμο. Κάποιες φορές παρεκκλίνουμε, άλλες φορές παραμένουμε πιστοί στην πορεία μας. Το σημαντικό είναι να κάνουμε τις συνειδητοποιήσεις μας, να συγχωρούμε τον εαυτό μας και να εκτιμάμε κάθε μας προσπάθεια.

 Αγγελική Μπολουδάκη