Μόνο όταν σέβεσαι και υποστηρίζεις το συναίσθημά σου, εκτιμάς πραγματικά τον εαυτό σου

Το συναίσθημα του θυμού είναι από τα πιο παρεξηγημένα. Από μικροί, συχνά μας μαθαίνουν να το αποφεύγουμε, να το καταπνίγουμε, να το μεταμφιέζουμε σε κάτι «καλύτερο» ή πιο αποδεκτό. Αντί να το αναγνωρίσουμε και να το εκφράσουμε, το στρέφουμε μέσα μας, το μετατρέπουμε σε κάτι που μοιάζει πιο ανώδυνο – οίκτο, λύπη. Όμως, αυτό το μονοπάτι, παρότι μοιάζει πιο ασφαλές, τελικά οδηγεί σε μεγαλύτερη εσωτερική σύγχυση και αποξένωση από την αλήθεια μας.

Ας αναλογιστούμε εκείνες τις στιγμές που αισθανθήκαμε αδικημένοι. Αντί να μιλήσουμε, να διεκδικήσουμε, να θέσουμε όρια, προτιμήσαμε να σιωπήσουμε. Γιατί; Ίσως επειδή φοβηθήκαμε τη σύγκρουση. Ίσως επειδή διδαχτήκαμε ότι ο θυμός είναι κάτι «κακό», «εγωιστικό». Έτσι, τον μετατρέψαμε σε λύπη, ένα συναίσθημα που φαινομενικά μας φέρνει πιο κοντά στους άλλους. Αντί να θυμώσουμε, λυπηθήκαμε για εμάς ή για εκείνους που μας πλήγωσαν. Κι όμως, αυτή η λύπη δεν είναι ειλικρινής· είναι ένας τρόπος να αποφύγουμε τον πόνο του να είμαστε ευάλωτοι, να παραδεχτούμε ότι κάτι δεν πάει καλά, ότι αξίζουμε κάτι καλύτερο.

Όταν καταπιέζουμε το θυμό μας, χάνουμε την ευκαιρία να τον χρησιμοποιήσουμε ως εργαλείο αλλαγής. Ο θυμός είναι ένα σήμα. Μας λέει ότι κάτι μέσα μας ή γύρω μας παραβιάζεται, ότι κάτι χρειάζεται προσοχή. Αν τον ακούσουμε, μπορούμε να καταλάβουμε βαθύτερα τι χρειαζόμαστε. Αν τον εκφράσουμε με σεβασμό και σαφήνεια, ανοίγουμε το δρόμο για ειλικρινή επικοινωνία. Αν, αντίθετα, τον μετατρέψουμε σε λύπη, υποτιμούμε τόσο τον εαυτό μας όσο και τη σχέση μας με τους άλλους.

Σκεφτείτε μια στιγμή που κάποιος σας πλήγωσε και, αντί να μιλήσετε, νιώσατε ενοχές ή ντροπή. Αυτά τα συναισθήματα δεν είναι δικά σας· είναι αυτά που ίσως θα έπρεπε να νιώθει ο άλλος για τη συμπεριφορά του. Εσείς, όμως, πήρατε το βάρος πάνω σας. Κι έτσι, το δικό σας συναίσθημα – ο θυμός, η αίσθηση αδικίας – έμεινε ανείπωτο, κρυμμένο. Το αποτέλεσμα; Ένας φαύλος κύκλος αμφιβολίας για την αξία σας, μια εσωτερική σύγκρουση που σας απομακρύνει από τον αληθινό σας εαυτό.

Το να έρθουμε σε επαφή με το πραγματικό μας συναίσθημα δεν είναι εύκολο, ειδικά αν έχουμε μάθει να το καταπιέζουμε. Όμως, αξίζει να κάνουμε αυτή την προσπάθεια. Γιατί μόνο τότε μπορούμε να χτίσουμε υγιείς σχέσεις. Μόνο τότε μπορούμε να δούμε αν ο άλλος είναι διατεθειμένος να μας ακούσει, να μας καταλάβει, να αλλάξει αν χρειαστεί για να υπάρχει αμοιβαίος σεβασμός. Και μόνο τότε μπορούμε να εκτιμήσουμε πραγματικά τον εαυτό μας.

Η επαφή με το συναίσθημά μας απαιτεί θάρρος. Αλλά είναι ένα θάρρος που μας οδηγεί στην ελευθερία. Όταν εκφράζουμε το θυμό μας, δεν είμαστε «κακοί»· είμαστε αληθινοί. Όταν διεκδικούμε το δικαίωμα να νιώθουμε και να μιλάμε για αυτό που μας πονά, δίνουμε στον εαυτό μας την αξία που του αρμόζει. Και τότε, μπορούμε να δούμε καθαρά. Να δούμε ποιοι άνθρωποι είναι ικανοί να σεβαστούν τα όριά μας, να μας αγαπήσουν για αυτό που είμαστε. Και ποιοι όχι.

Ο δρόμος προς την αλήθεια του συναισθήματος δεν είναι εύκολος, αλλά είναι βαθιά θεραπευτικός. Γιατί μας φέρνει σε επαφή με την ουσία μας. Και μας επιτρέπει να ζούμε σχέσεις που είναι αληθινές, ουσιαστικές, γεμάτες αμοιβαίο σεβασμό και αγάπη. Σχέσεις που δεν μας πνίγουν, αλλά μας απελευθερώνουν.

Αγγελική Μπολουδάκη – Ειδικός Ψυχικής Υγείας