Ο συναισθηματικός πόνος χρειάζεται αναγνώριση, φροντίδα και κατανόηση για να μπορέσει να επουλωθεί

Η πληγή θρέφει, τα χείλη της σμίγουν αργά σαν αυλαία βυσσινιά κι ύστερα από χρόνους στη θέση της μένει ένα σημάδι, μια ρόδινη ουλή που σκύβει και τη φιλάει.
Όλοι αγαπούν τα τραύματά τους.

Τα κρύβουν με ωραία ατσαλάκωτα υφάσματα, ξέρουν όμως σε ποια μεριά του κορμιού τους άνθισαν, μαράθηκαν, έφαγαν δέρμα και κρέας δικό τους.
Γι’ αυτό τ’ αγαπούν και, σε ώρες μοναξιάς που κανείς δεν τους βλέπει, σκύβουν και με λατρεία τα φιλούν τα βαθιά, σκοτεινά τραύματά τους.

Επαμεινώνδας Γονατάς

Είμαστε πολλά παραπάνω από τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τα πιστεύω μας. Κουβαλάμε επίσης τα τραύματά μας, ανεξίτηλα σημάδια από εμπειρίες που μας διαμόρφωσαν, τα οποία παραμένουν άλλοτε σιωπηλά και άλλοτε κραυγάζουν μέσα μας. Αυτά τα τραύματα, όταν δεν τα έχουμε αποδεχτεί και επουλώσει, πλέκονται αθόρυβα στη ματιά μας για τον εαυτό μας, διαστρεβλώνουν την αλήθεια μας και θολώνουν την ικανότητά μας να ζούμε ελεύθερα, να αποδεχόμαστε όσα πραγματικά είμαστε και όσα πραγματικά ποθούμε.

Όσο κι αν έχει περάσει ο χρόνος από τότε που το τραύμα χαράχτηκε μέσα μας, όσο κι αν νομίζουμε ότι το έχουμε αφήσει πίσω, αυτό επιμένει. Υπάρχει και μας χρωματίζει, σχεδόν αδιόρατα, στους τρόπους που αντιδρούμε, που ερμηνεύουμε τα συναισθήματά μας. Και όσο το αποφεύγουμε, τόσο πιο περίπλοκες γίνονται οι αντιδράσεις μας, καθώς ο θυμός μας μετατρέπεται σε ενοχή, μια ενοχή που μόνο μπερδεύει και βαθαίνει τη σύγχυση. Δεν αναγνωρίζουμε το τραύμα μας ούτε το αφήνουμε να γίνει μέρος της ιστορίας μας. Δεν τολμάμε να το πούμε δυνατά, να το ονοματίσουμε, να το δούμε κατάματα, γιατί αυτό σημαίνει να δούμε τον πόνο και την αδυναμία που νιώσαμε.

Κάπου μέσα μας, αυτό το παιδί που κάποτε υπέφερε, συνεχίζει να πιστεύει πως αν είχε πράξει διαφορετικά, αν είχε προσπαθήσει λίγο ακόμα, θα είχε προλάβει την πληγή. Πιστεύει πως θα μπορούσε να είχε αποφύγει τον πόνο και να μην είχε μείνει με αυτό το κενό, κι έτσι στρέφει την ενοχή προς τον εαυτό του. Κι έτσι προτιμά να αγνοεί την πραγματική αιτία, ελπίζοντας ότι με αυτό τον τρόπο ελέγχει το παρελθόν του και ό,τι αυτό του άφησε ως κληρονομιά.

Στην πραγματικότητα, όμως, αφήνοντας το τραύμα ανέγγιχτο, απλώς το φυλακίζουμε μέσα μας και ζούμε με αυτό ως μέρος κάθε απόφασης και αντίδρασής μας, σαν να βλέπουμε τη ζωή μέσα από ένα θολό παραπέτασμα. Αντιδρούμε μηχανικά, επαναλαμβάνοντας τις ίδιες σκέψεις, τα ίδια συναισθήματα και μοτίβα, τα οποία πηγάζουν από το τραύμα μας, όχι από την αληθινή μας επιθυμία. Αποφεύγουμε, με κάθε τρόπο, τη σύνδεση με την ουσία όσων ζούμε, γιατί φοβόμαστε τη σύγκρουση με τον πόνο του παρελθόντος.

Τι μπορεί να μας βοηθήσει να βγούμε από αυτό το αδιέξοδο; Το πρώτο βήμα είναι να δεχτούμε το τραύμα μας. Να το κοιτάξουμε όπως είναι, να το ονοματίσουμε, να του δώσουμε τη θέση του στην ιστορία μας. Μόνο όταν βρεθούμε αντιμέτωποι με την πηγή της θλίψης και της σύγχυσης, μπορούμε να προχωρήσουμε με καθαρότητα. Οι εμπειρίες που μας πονάνε μπορεί να μας γκρεμίσουν προσωρινά, όμως ταυτόχρονα μας ωθούν να χτίσουμε έναν εαυτό που στηρίζεται στην αλήθεια, όχι σε ψευδαισθήσεις. Ο πόνος της αλλαγής, αν και μεγάλος, φέρνει τη λύτρωση – γκρεμίζει τις αυταπάτες μας και ξεκαθαρίζει το θολό τοπίο.

 Αν η ενοχή αυτή δεν απελευθερωθεί και δεν μετατραπεί σε αποδοχή του παρελθόντος, θα μας ακολουθεί σαν σκιά, θα διαστρεβλώνει την πραγματικότητα και θα χρωματίζει τον τρόπο που ζούμε, αφήνοντάς μας με έναν θυμό ακατέργαστο και μια θλίψη που δεν λυτρώνεται. Θα παραμένουμε εγκλωβισμένοι σε σχέσεις συνεξάρτησης και περιορισμού, περιορίζοντας τον εαυτό μας στο ρόλο που ορίζει το τραύμα μας. Σε αυτές τις καταστάσεις δεν υπάρχει περιθώριο για ειλικρίνεια και αληθινή σύνδεση με τον εαυτό μας, μόνο ψυχική και συναισθηματική σύγχυση που δεν μας επιτρέπει να αναπνεύσουμε ελεύθερα.

Ο δρόμος για την ίαση ξεκινά από την αποδοχή του τραύματος. Με ειλικρίνεια, να το δούμε, να το αποδεχτούμε, να μοιραστούμε την αλήθεια μας και να δώσουμε στον εαυτό μας το δικαίωμα να πονέσει και να ανακουφιστεί. Αυτή η διαδικασία είναι ένας δρόμος προς την ελευθερία και την αληθινή σύνδεση με τον εαυτό μας, ώστε να ζούμε τη ζωή όπως την αξίζουμε: με καθαρότητα, χωρίς τις σκιές του παρελθόντος να μας καθοδηγούν, αλλά με δύναμη και εμπιστοσύνη σε όσα πραγματικά είμαστε.

Αγγελική Μπολουδάκη