Όσο πιο εναρμονισμένοι είμαστε με τα συναισθήματά μας, όσο, δηλαδή, συνομιλούμε με τις ανασφάλειές μας και καθησυχάζουμε τις ενοχές μας, τόσο εκείνα μας οδηγούν στις καρδιές των ανθρώπων, έναν τόπο γόνιμο και δημιουργικό, βαθιά ζωογόνο και πολύτιμο

Συχνά, οι άνθρωποι, αντιλαμβάνονται την πραγματικότητά τους, τους άλλους ανθρώπους, τις καταστάσεις, σύμφωνα με τη χρηστικότητα που έχουν για εκείνους. Ανάλογα με την χρήση που εξυπηρετεί ο καθένας παίρνει και μια συγκεκριμένη θέση.

Η χρηστικότητα αφορά στο πως χρησιμοποιεί κάποιος ένα πρόσωπο για δικό του όφελος, κυρίως επειδή υπακούει σε ανάγκες και για όσο υπακούει σε αυτές, η χρησιμότητα αφορά στο πως  πραγματικά είναι χρήσιμο ένα πρόσωπο για μας, γιατί αφενός η δραστηριότητά του είναι τέτοια που ωφελεί γενικότερα τους άλλους αλλά και γιατί τον νιώθουμε έτσι στη σχέση μας μαζί του.

Στην περίπτωση που προσεγγίζουμε χρηστικά τους άλλους, για λόγους διαφορετικούς για τον καθένα μας, δυσκολευόμαστε να αντιληφθούμε ότι η ύπαρξη και μόνο του άλλου μπορεί να μας προσφέρει χαρά και ότι το βίωμα μαζί του, πρόσκαιρο ή πιο μόνιμο, χαρίζει στην ύπαρξή μας. Για να απολαύσουμε όμως το δώρο από το κοινό βίωμα, χρειάζεται να μην έχουμε προσδοκίες αλλά  να είμαστε ανοιχτοί στην αγάπη μέσα μας, χρειάζεται να χαρίσουμε συναισθήματα, να δώσουμε για να λάβουμε αγάπη, επικοινωνώντας με τους συνανθρώπους μας.

Πολλοί άνθρωποι  συγχέουν την αγάπη με τη χρήση. Χρηστικά βλέπουμε τους άλλους όταν τους πιέζουμε να ανταποκριθούν σε ένα συγκεκριμένο καλούπι που έχουμε φτιάξει στο μυαλό μας για το πως σχετιζόμαστε, κυρίως για να ελέγχουμε τη στατικότητα μέσα μας και, όταν εκείνοι δεν το κάνουν, τους εκδικούμαστε με διάφορους τρόπους. Όταν δηλαδή επιμένουμε να έχουν ένα συγκεκριμένο ρόλο προς εμάς: του γονιού που θα κατανοεί την οποιαδήποτε ανώριμη συμπεριφορά μας, του δασκάλου που υπομονετικά θα μας μαθαίνει νέους τρόπους για να αποστηθίζουμε εμείς τα μαθήματά μας ώστε να ωριμάσουμε, του θεραπευτή που θα επουλώσει τις πληγές μας και εμείς παθητικά και χωρίς οδύνη θα μεταμορφωνόμαστε, του υπηρέτη που θα υπηρετεί τις οποιεσδήποτε ανάγκες μας, ακόμα κι αν αυτές τον βάζουν στη θέση του δούλου, που παραμερίζει τις ανάγκες του για να υπηρετήσει τις δικές μας. Και όταν δεν ανταποκρίνεται σε αυτές τις προσδοκίες, τον υποτιμάμε, τον κοροιδεύουμε, δίνουμε λανθασμένες ερμηνείες στις συμπεριφορές του, ενίοτε διαστροφικές, τον εξαναγκάζουμε να κάνει ό,τι θέλουμε εμείς για τον εαυτό μας, και άλλα “ηθικά” πράγματα που τονώνουν την “ηθική” μας φύση.

Σαν να βλέπουμε το φως, γοητευόμαστε από αυτό και με αρπαχτική ή με καταβροχθιστική ή και με φετιχιστική διάθεση ακόμα, προσπαθούμε να το οικειοποιηθούμε. Είτε προσπαθούμε να το αρπάξουμε με κάθε μέσο, είτε να το ενσωματώσουμε καταβροχθίζοντάς το, είτε προβάλουμε με επιδεικτικό τρόπο ή αυτό ή τα προσόντα μας για να το ελέγξουμε ή το μιμούμαστε αντιγράφοντάς το. Ενώ αυτό που χρειάζεται είναι να αγαπήσουμε, να είμαστε γενναιόδωροι και ανοιχτοί στην προσφορά μας, χαρίζοντας πρώτα από όλα εμείς, αγαπώντας τον εαυτό μας και τον συνάνθρωπό μας, σεβόμενοι τον εαυτό μας και τον συνάνθρωπό μας και πάντα βέβαια με ευγνωμοσύνη για το δώρο που κοινωνούμε και οι δυο.

Ο συνάνθρωπός μας δεν είναι Θεός να μας λύσει τα προσωπικά μας προβλήματα, δεν είναι μάντης να μαντεύει αυτό που εμείς έχουμε ή θέλουμε από τον εαυτό μας, δεν είναι ο σωτήρας μας για να μας σώζει από καταστάσεις που μπερδευόμαστε σε αυτές. Είναι απλά ο άνθρωπος, που στα δύσκολα γνωρίζουμε πως θα έχουμε ένα χέρι να μοιραστούμε, χωρίς να το πάρει πίσω με ένα εκδικητικό τρόπο όταν εμείς είμαστε απασχολημένοι με κάτι άλλο, όπως γνωρίζουμε, επίσης, ότι θα έχουμε μια καρδιά να χαίρεται μαζί μας όταν εμείς πετυχαίνουμε κάτι, χωρίς να φοβάται πως θα είναι αποκλεισμένος-η από αυτήν.

Απλά είναι τα μοιράσματα στην αγάπη, αλλά και τόσο δύσκολο συνάμα να τα πετύχουμε.

Δύσκολο γιατί θα πρέπει να ξεμάθουμε ό,τι μάθαμε πως είναι αγάπη, που δεν είναι. Δύσκολο γιατί θα πρέπει να αποποιηθούμε ρόλους και να εντρυφήσουμε σε καινούργιους. Δύσκολο γιατί θα πρέπει να τολμήσουμε να πούμε σε κάποιους ότι ο τρόπος αγάπης τους δεν ταιριάζει με το σεβασμό και την εκτίμηση του εαυτού μας. Προκειμένου να μην αλλοτριωθούμε και μεταλλαχτούμε σε κάτι το οποίο θα αντικρίζουμε και θα αποστρέφουμε το βλέμμα μας από μας, χρειάζεται να προστατευτούμε και να φύγουμε. Δύσκολο γιατί δεν έχουμε μάθει να ερχόμαστε σε επαφή με τα συναισθήματα μας και να παρατηρούμε που νιώθουμε πραγματικά καλά. Έχουμε συνηθίσει να περνάμε καλά, και να νομίζουμε πως αυτό είναι αρκετό, να το μπερδεύουμε μάλιστα και να λέμε ότι νιώθουμε καλά όπου περνάμε καλά, ενώ στην πραγματικότητα περνάμε καλά μοναχά όπου νιώθουμε καλά. Μπορεί, για παράδειγμα, να φάμε ένα πολύ ωραίο φαγητό με μια παρέα και να πούμε ότι απολαύσαμε το φαγητό, άρα περάσαμε καλά με την παρέα. Αν όμως παρατηρήσουμε τα συναισθήματα μας προσεκτικά, θα δούμε ότι περάσαμε καλά μόνο και μόνο γιατί φάγαμε ένα ωραίο φαγητό, όπου όμως δεν υπήρχε σεβασμός στην προσωπικότητά μας στους διαλόγους μας, δεν υπήρχε εκτίμηση θεωρώντας ότι σε αυτήν την συνάντηση θα έπρεπε να αφοσιωθεί ο ένας στον άλλον και όχι στο κινητό του, όπου δεν υπήρχε αποδοχή αλλά επίκριση με διάφορους έμμεσους τρόπους των διατροφικών μας επιλογών. Όταν δεν  κάνουμε εκπτώσεις σε αυτά που θέλουμε στις σχέσεις μας, όταν επιμένουμε στην αλήθεια των επιθυμιών μας και λέμε στους συνανθρώπους μας τι θέλουμε από τη σχέση μας για να νιώθουμε καλά, οι καλές σχέσεις, στις οποίες υπάρχει σεβασμός και κατανόηση, γίνονται ακόμα καλύτερες και πιο ουσιαστικές.

Αν παραμένετε μόνοι σας, με παράπονο, με γκρίνια, με θυμό για το ότι δεν έχετε τις σχέσεις που θέλετε, αναρωτηθείτε ειλικρινά μήπως κάνετε κάποιο σφάλμα σε αυτά που χρειάζεστε για τον εαυτό σας, σε αυτά που χρειάζεστε στις σχέσεις σας με τους άλλους. Μήπως δηλαδή διατηρείτε ένα εξιδανικευμένο ουτοπικό μοντέλο στη φαντασίωσή σας, όπου προσπαθείτε να προσαρμοστείτε σε αυτό, το οποίο όμως σας κρατά μακριά από την αλήθεια σας. Μήπως, χωρίς απαραίτητα να το συνειδητοποιείτε, προσπαθείτε να επιβάλετε στους άλλους ένα δικό σας τρόπο αγάπης που να ταιριάζει σε αυτό το μοντέλο και δεν ασχολείστε όπως χρειάζεται με τις δικές τους ανάγκες και τις επιθυμίες τους. Μήπως, για κάποιους λόγους, που χρειάζεται να τους διερευνήσετε, δεν είστε σε επαφή με τα αληθινά σας συναισθήματα, ώστε να αναρωτιέστε κάθε φορά “σέβομαι τον εαυτό μου σε αυτήν την συναναστροφή, εκτιμώ τον εαυτό μου στην κίνηση που κάνει ο άλλος άνθρωπος σε μένα;” αλλά νιώθετε ένοχος -η στην ιδέα να υποστηρίξετε το ότι δεν νιώθετε καλά.

Γενικότερα, όσο πιο εναρμονισμένοι είμαστε με τα συναισθήματά μας, όσο, δηλαδή, συνομιλούμε με τις ανασφάλειές μας και καθησυχάζουμε τις ενοχές μας, τόσο εκείνα μας οδηγούν στις καρδιές των ανθρώπων, έναν τόπο γόνιμο και δημιουργικό, βαθιά ζωογόνο και πολύτιμο και η επικοινωνία μαζί τους χαρακτηρίζεται από αυθεντικότητα, από ειλικρίνεια, από αγάπη.

Αγγελική Μπολουδάκη – Ειδικός Ψυχικής Υγείας