Ανάγκη ή πληρότητα;

Κάθε φορά που στρεφόμαστε προς τον εαυτό μας με εκτίμηση, συμπόνια, κατανόηση και φροντίδα, ανοίγουμε έναν δρόμο προς την εσωτερική μας σταθερότητα. Είναι σαν να αγκαλιάζουμε τον πυρήνα μας, να αναγνωρίζουμε την αξία μας και να νιώθουμε ότι, ακόμα και στις δυσκολίες, έχουμε μια σταθερή βάση. Αυτή η φροντίδα προς τον εαυτό μας μειώνει την εξάρτηση από την εξωτερική επιβεβαίωση. Δεν χρειαζόμαστε πια την αποδοχή ή την παρουσία του “άλλου” ως μέσο για να νιώσουμε ολόκληροι. Η αυτοεκτίμησή μας παραμένει άθικτη, γιατί στηρίζεται σε θεμέλια που έχουμε οι ίδιοι οικοδομήσει.

Αντίθετα, όταν ακυρώνουμε τον εαυτό μας, όταν τον επικρίνουμε σκληρά ή τον υποτιμάμε, το εσωτερικό μας τοπίο γεμίζει με κενό και ανασφάλεια. Νιώθουμε άδειοι, χαμένοι – και τότε αναζητάμε απεγνωσμένα την παρουσία του άλλου. Θέλουμε εκείνος να καλύψει το κενό που νιώθουμε μέσα μας, να επαναφέρει την αίσθηση αξίας που έχουμε χάσει. Είναι σαν να του ζητάμε να γίνει καθρέφτης της εικόνας μας – ένας καθρέφτης που μας λέει ότι αξίζουμε, ότι είμαστε αγαπητοί.

Αυτή η αναζήτηση, όμως, σπάνια είναι χωρίς κόστος. Όταν προσδοκούμε από τον άλλον να μας δώσει ό,τι χρειαζόμαστε για να νιώσουμε πλήρεις, η αγάπη μετατρέπεται σε απαίτηση. Περιμένουμε από εκείνον να γεμίσει τα κενά μας, να μας προσφέρει αδιάκοπα την επιβεβαίωση που δεν μπορούμε να δώσουμε οι ίδιοι στον εαυτό μας. Και όταν εκείνος δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες μας, όταν δεν μας δίνει ό,τι περιμένουμε, αισθανόμαστε προδομένοι, εγκαταλελειμμένοι, ανίκανοι να πιστέψουμε ότι αξίζουμε την αγάπη του.

Ακόμα και όταν ο άλλος μας δίνει αυτό που θέλουμε, υπάρχει ο φόβος ότι αυτό θα είναι προσωρινό. Η ανασφάλεια μας ψιθυρίζει ότι η προσφορά του δεν είναι αρκετή ή ότι σύντομα θα σταματήσει. Ζούμε σε μια διαρκή κατάσταση φόβου και προσκόλλησης. Τον βλέπουμε όχι όπως είναι, αλλά μέσα από το φίλτρο της ανάγκης μας. Δεν αναγνωρίζουμε τον άνθρωπο μπροστά μας, αλλά βλέπουμε σε αυτόν μια προσωρινή λύση στο εσωτερικό μας κενό.

Μα πόσο διαφορετική μπορεί να είναι η αγάπη, όταν ερχόμαστε σε επαφή με τον άλλον χωρίς να κουβαλάμε αυτή την ανάγκη! Όταν η σχέση μας μαζί του δεν χτίζεται στην εξάρτηση αλλά στη σύνδεση. Τον βλέπουμε τότε πραγματικά – για την προσωπικότητά του, για τον τρόπο που ζει, για την ευθύνη που αναλαμβάνει, για τη γενναιοδωρία του, για το ενδιαφέρον που δείχνει για τη ζωή και τους άλλους. Τον αγαπάμε, όχι επειδή χρειαζόμαστε κάτι από αυτόν, αλλά επειδή μας εμπνέει ο ίδιος ο τρόπος ύπαρξής του.

Η ανάγκη θολώνει την κρίση μας. Μας τυφλώνει, γιατί μας οδηγεί να επιλέγουμε ανθρώπους με βάση την επιφανειακή τους ικανότητα να καλύψουν τα δικά μας ελλείμματα. Η αγάπη, όμως, δεν είναι ανάγκη. Είναι σύνδεση. Είναι ελευθερία.

Όταν φροντίζουμε τον εαυτό μας, όταν τον αποδεχόμαστε όπως είναι – με τα λάθη, τις αδυναμίες και τα χαρίσματά του – τότε αποκτούμε μια αίσθηση πληρότητας. Η συμπόνια προς τον εαυτό μας γίνεται φως. Ένα φως που φωτίζει τη σχέση μας με εμάς τους ίδιους και τον κόσμο γύρω μας. Δεν αναζητάμε πια την επιβεβαίωση απεγνωσμένα, γιατί ξέρουμε ότι η αξία μας δεν εξαρτάται από την εξωτερική αποδοχή. Και μέσα από αυτή τη σταθερότητα, μπορούμε να σχετιζόμαστε με τους άλλους από θέση δύναμης και αγάπης – όχι από φόβο και ανάγκη.

Η αγάπη προς τον εαυτό μας δεν είναι εγωισμός. Είναι το θεμέλιο πάνω στο οποίο χτίζονται υγιείς σχέσεις, σχέσεις που βασίζονται στην αμοιβαία εκτίμηση, τον σεβασμό και την πραγματική σύνδεση. Όταν αγαπάμε τον εαυτό μας, ανοίγουμε χώρο για να αγαπήσουμε αληθινά και τους άλλους – όχι για αυτό που μπορούν να μας δώσουν, αλλά για αυτό που είναι.

Αγγελική Μπολουδάκη