Δέσμευση και αποδέσμευση

“Ξέρεις τι λένε οι βουδιστές; Μη δένεσαι με τα πράγματα, γιατί τίποτα δεν είναι μόνιμο.”

“Για στάσου”, είπα. “Εσύ δε λες πάντα ότι πρέπει να έχουμε εμπειρίες στη ζωή; Να βιώνουμε όλα τα καλά συναισθήματα και όλα τα κακά;”

“Ναι”.

“Ε, πως μπορείς να το κάνεις αυτό όταν είσαι συγχρόνως αποστασιοποιημένος;”

“Α, Μιτς, βλέπω ότι ξέρεις να σκέφτεσαι. Όμως αποστασιοποίηση δεν σημαίνει να μην αφήσεις την εμπειρία να σε διαπερνά. Αντίθετα την αφήνεις να σε διαποτίζει απόλυτα. Έτσι γίνεσαι ικανός να την αφήσεις πίσω σου.”

“Με μπέρδεψες”.

“Πάρε για παράδειγμα οποιοδήποτε συναίσθημα. Την αγάπη για μια γυναίκα ή την οδύνη για την απώλεια κάποιου αγαπημένου, (…) . Αν είσαι συγκρατημένος απέναντι στα συναισθήματα, αν δεν επιτρέπεις στον εαυτό σου να τα ζήσει ολοκληρωτικά, δεν θα φτάσεις ποτέ στο σημείο να μπορείς να αποστασιοποιηθείς, γιατί θα είσαι απορροφημένος από τον φόβο σου. Φοβάσαι τον πόνο, φοβάσαι την οδύνη. Φοβάσαι το ότι η αγάπη σου σε κάνει ευάλωτο.

Αν όμως ριχτείς ολόψυχα σ’ αυτά τα συναισθήματα, αν αφήσεις τον εαυτό σου να βουτηχτεί ολοκληρωτικά μέσα τους, βιώνεις την εμπειρία τους πλήρως και απόλυτα. Έτσι ξέρεις τι είναι ο πόνος. Ξέρεις τι είναι η αγάπη. Και τότε μόνο μπορείς να πεις: “Εντάξει, έχω την εμπειρία αυτού του συναισθήματος. Το αναγνωρίζω αυτό το συναίσθημα. Και τώρα έχω ανάγκη να αποδεσμευτώ για μια στιγμή από αυτό το συναίσθημα”.

(…)

Τότε σκέφτηκα πόσο συχνά χρειάζεται κάτι τέτοιο στην καθημερινή ζωή. Πως, ας πούμε, καμιά φορά νιώθουμε μοναξιά μέχρι δακρύων, αλλά δεν αφήνουμε τα δάκρυά μας να κυλήσουν, επειδή υποτίθεται ότι δεν κάνει να κλαίμε. Ή πως νιώθουμε ένα κύμα αγάπης για το ταίρι μας, αλλά δεν λέμε τίποτα, επειδή παγώνουμε από τον φόβο μας για το πως μπορεί να επηρεάσουν τη σχέση μας τα λόγια μας.

Η προσέγγιση του Μόρι ήταν ακριβώς το αντίθετο. Άνοιξε τον κρουνό. Βούτηξε στο συναίσθημα. Δεν θα σε βλάψει. Απλώς θα σε βοηθήσει. Αν αφήσεις τον φόβο να μπει μέσα σου, αν τον φορέσεις σαν παλιό πουκάμισο, τότε θα μπορέσεις να πεις στον εαυτό σου. “Εντάξει, φόβος είναι. Δεν υπάρχει ανάγκη να τον αφήσω να με ελέγχει. Θα τον δω στις πραγματικές του διαστάσεις”.

Το ίδιο ισχύει και για τη μοναξιά. Αφέσου, άφησε τα δάκρυά σου να τρέξουν, νιώσε την απόλυτα – και τελικά γίνε ικανός να πεις: “Εντάξει, την ένιωσα τη μοναξιά. Δεν φοβάμαι να νιώθω μόνος, αλλά τώρα θα παραμερίσω τη μοναξιά και θα μάθω ότι υπάρχουν κι άλλα συναισθήματα στον κόσμο, και θα τα βιώσω κι αυτά”.

Mitch Albom, Κάθε Τρίτη με τον Μόρι, διόπτρα