Όταν εκφράζουμε μια επιθυμία μας, είτε αφορά εμάς είτε μια σχέση μας με κάποιον άλλον, το βασικό ζητούμενο είναι να το κάνουμε με αυθεντικότητα. Αυτή η αυθεντικότητα πηγάζει από τη βαθιά γνώση και αποδοχή του εαυτού μας. Σημαίνει ότι αναγνωρίζουμε τι πραγματικά θέλουμε και το εκφράζουμε με σιγουριά, χωρίς να ζητούμε επιβεβαίωση ή βοήθεια για να νιώσουμε ασφάλεια.
Όταν διατυπώνουμε το αίτημά μας με αυτόν τον τρόπο, όχι μόνο προσφέρουμε στον άλλο άνθρωπο την ευκαιρία να συμμετάσχει στη ζωή μας με αληθινή ισοτιμία, αλλά και εμείς παραμένουμε πιστοί στον εαυτό μας. Η αυτοπεποίθηση και η ειλικρίνεια αυτής της προσέγγισης δημιουργεί μια ισορροπία στη σχέση, καθώς και οι δύο πλευρές μπορούν να κινηθούν ελεύθερα, χωρίς να πιέζονται ή να φοβούνται την απόρριψη.
Συχνά, οι άνθρωποι μπερδεύουν την επιθυμία με την ανάγκη. Η επιθυμία είναι αυτό που θέλουμε επειδή μας γεμίζει, μας κάνει να νιώθουμε ολοκληρωμένοι. Είναι η εσωτερική ώθηση για δράση και εξέλιξη. Αντίθετα, η ανάγκη γεννάται από ένα αίσθημα ανεπάρκειας. Όταν ζητάμε από τον άλλο να “κρατήσει το χέρι μας”, υποσυνείδητα του ζητάμε να καλύψει μια έλλειψη, να μας προστατέψει από φόβους ή ανασφάλειες.
Το να ζητάμε βοήθεια ή στήριξη δεν είναι απαραίτητα αρνητικό. Ωστόσο, όταν αυτό γίνεται με σκοπό να ανακουφιστούμε από το άγχος ή να κρυφτούμε πίσω από την επιβεβαίωση του άλλου, τότε χάνεται η ισορροπία στη σχέση. Γινόμαστε εξαρτώμενοι και, αντί να επιδιώκουμε μια σύνδεση ισότιμη, αποζητάμε μια επιβεβαίωση που προέρχεται από τον φόβο μας να προχωρήσουμε μόνοι.
Το πιο σημαντικό στοιχείο σε αυτή τη διαδικασία είναι η ανάληψη ευθύνης για τις επιθυμίες μας. Όταν λέμε “θέλω αυτό γιατί το επιθυμώ” και όχι “θέλω αυτό γιατί το χρειάζομαι”, αναλαμβάνουμε το ρίσκο της ευθύνης. Αν το αποτέλεσμα δεν είναι αυτό που περιμέναμε, δεν μας απογοητεύει βαθιά, γιατί δεν εξαρτήθηκε από την απάντηση του άλλου. Η δύναμη παραμένει σε εμάς.
Όταν εκφράζουμε την επιθυμία μας με αυτή τη συνειδητοποίηση, προσφέρουμε στον άλλο την ελευθερία να ανταποκριθεί ή όχι, χωρίς να δημιουργούμε πιέσεις ή ενοχές. Το αποτέλεσμα δεν μας καθορίζει. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι ήμασταν αυθεντικοί και τολμήσαμε να εκφράσουμε αυτό που θέλουμε. Έτσι, ακόμα και αν δεν υπάρξει ανταπόκριση, παραμένουμε ψυχικά ισορροπημένοι, γιατί η αυτοπεποίθησή μας δεν βασίζεται στο αποτέλεσμα αλλά στη διαδικασία.
Η προσδοκία είναι ο “εχθρός” της αυθεντικής επιθυμίας. Όταν επιθυμούμε κάτι, το κάνουμε γιατί μας γεμίζει, όχι επειδή περιμένουμε μια συγκεκριμένη αντίδραση ή αποτέλεσμα από τον άλλο. Αντίθετα, η προσδοκία είναι αυτή που συνήθως μας προκαλεί απογοήτευση, επειδή το μυαλό μας δημιουργεί μια προεικονισμένη εικόνα του τι “πρέπει” να συμβεί.
Αν μάθουμε να εκφράζουμε τις επιθυμίες μας χωρίς να περιμένουμε συγκεκριμένη ανταπόκριση, μπορούμε να νιώθουμε πλήρεις, ανεξάρτητα από το πώς θα αντιδράσει ο άλλος. Η χαρά μας προέρχεται από την αυθεντική έκφραση και την ανάληψη της ευθύνης να κυνηγήσουμε αυτό που θέλουμε. Η σύνδεση με τον άλλο γίνεται, τότε, πιο ουσιαστική, καθώς δεν φορτίζουμε τη σχέση με επιπλέον προσδοκίες που θα μπορούσαν να τη βαρύνουν.
Η ισοτιμία στη σχέση είναι το αποτέλεσμα της αυθεντικής έκφρασης και της απαλλαγής από τις ανάγκες και τις προσδοκίες. Όταν εκφράζουμε τις επιθυμίες μας με αληθινή πρόθεση να μοιραστούμε κάτι με τον άλλο, τότε δημιουργούμε ένα πεδίο αμοιβαίας ανταλλαγής και σεβασμού. Ο άλλος δεν νιώθει ότι τον χρειαζόμαστε για να καλύψει μια ανασφάλεια, αλλά αντίθετα, νιώθει ότι θέλουμε να τον έχουμε δίπλα μας γιατί τον εκτιμάμε για αυτό που είναι.
Αυτό το είδος σχέσης ενδυναμώνει και τους δύο, γιατί υπάρχει αληθινή επικοινωνία και κατανόηση. Ο ένας δεν επιβαρύνει τον άλλο, δεν δημιουργούνται εξαρτήσεις, και κάθε άνθρωπος μέσα στη σχέση νιώθει ελεύθερος να είναι ο εαυτός του. Έτσι, η σχέση παραμένει ισορροπημένη και υγιής, καθώς δεν υπάρχει εκμετάλλευση, ούτε συναισθηματική επιβάρυνση.
Η αυθεντική έκφραση των επιθυμιών μας, η ανάληψη της ευθύνης και η απουσία προσδοκιών είναι τα θεμέλια για να χτίσουμε σχέσεις που βασίζονται στην ισοτιμία και την ελευθερία. Το να πιστεύουμε στον εαυτό μας και να τολμάμε να μοιραζόμαστε τις επιθυμίες μας χωρίς να ζητάμε την επιβεβαίωση των άλλων, μας επιτρέπει να ζούμε με πληρότητα και να συνδεόμαστε με αληθινό τρόπο με τους ανθρώπους γύρω μας.
Αγγελική Μπολουδάκη – Ειδικός Ψυχικής Υγείας