Τα περισσότερα προβλήματα στην ενήλικη ζωή μας προξενούνται κυρίως από τα αρνητικά μας βιώματα. Γιατί το παιδί που έχουμε μέσα μας κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του, ώστε να μην αναγκαστεί να ξαναβιώσει ό,τι το πλήγωσε και το τραυμάτισε στα παιδικά του χρόνια. Και συγρόνως προσπαθεί διακαώς να βρει την ασφάλεια και την αναγνώριση που στερήθηκε στην παιδική του ηλικία. Οι φόβοι και οι επιθυμίες δρουν στο βάθος της συνείδησής μας. Στο επίπεδο του συνειδητού, είμαστε ανεξάρτητοι ενήλικες που διαμορφώνουν ενεργά τη ζωή τους. Αλλά στο επίπεδο του ασυνείδητου, το εσωτερικό παιδί επηρεάζει καθοριστικά την αντίληψη, τα αισθήματα, τις σκέψεις και τις πράξεις μας. Και μάλιστα πολύ πιο έντονα από όσο το μυαλό μας. Έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι το υποσυνείδητό είναι ένα πανίσχυρο επίπεδο της συνείδησης, το οποίο ελέγχει την αντίληψη και τις πράξεις μας σε ποσοστό 80% -90%.
Ας το δούμε σε ένα παράδειγμα. Ο Μίχαελ γίνεται έξω φρενών κάθε φορά που η κοπέλα του αμελεί κάτι που εκείνος θεωρεί σημαντικό. Τις προάλλες, η Σαμπίνε ξέχασε να αγοράσει το αγαπημένο του σαλάμι κι εκείνος βγήκε κυριολεκτικά εκτός εαυτού. Η Σαμπίνε έμεινε αποσβολωμένη από την αντίδρασή του – στο δικό της μυαλό, έλειπε απλώς ένα σαλάμι. Αλλά ο Μίχαελ αντέδρασε σαν να γκρεμίστηκε ολόκληρος ο κόσμος του. Τι συμβαίνει εδώ;
Αυτό που δεν συνειδητοποιεί ο Μίχαελ είναι πως, όταν η Σαμπίνε ξεχνάει το σαλάμι του, το παιδί μέσα του νιώθει παραμελημένο και παραγκωνισμένο. Αγνοεί ότι η απίστευτη οργή του δεν οφείλεται στη Σαμπίνε και το σαλάμι του, αλλά σ’ ένα βαθύ τραύμα από το παρελθόν του – συγκεκριμένα, στο γεγονός ότι η μητέρα του δεν έπαιρνε σοβαρά τις επιθυμίες του όταν ήταν μικρός. Με την παράλειψή της, η Σαμπίνε απλώς έριξε αλάτι σε αυτή την παλιά πληγή. Αλλά επειδή ο Μίχαελ δεν συνειδητοποιεί ότι η αντίδράση του απέναντι στη Σαμπίνε απορρέει από τα βιώματα που έχει από την μητέρα του, ελάχιστα μπορεί να επηρεάσει τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά του. Ο καβγάς για το σαλάμι δεν είναι η μοναδική σύγκρουση αυτού του είδους στη σχέση τους. Ο Μίχαελ και η Σαμπίνε μαλώνουν συχνά για ασήμαντα θέματα, επειδή κανείς από τους δύο δεν συνειδητοποιεί ποιο είναι στ’ αλήθεια το πρόβλημά του. Γιατί, όπως ο Μίχαελ, έτσι και η Σαμπίνε καθοδηγείται από το παιδί μέσα της. Το δικό της εσωτερικό παιδί είναι πολύ ευαίσθητο στην κριτική, επειδή όταν ήταν μικρή ένιωθε ότι δεν μπορούσε με τίποτα να ικανοποιήσει τους γονείς της. Άρα οι εκρήξεις οργής του Μίχαελ ξυπνούν με τη σειρά τους και τα παιδικά βιώματα της Σαμπίνε. Νιώθει μικρή και ανίκανη∙ για αυτό θίγεται, προσβάλλεται, και αντιδρά αναλόγως. Οι δυο τους τσακώνονται διαρκώς για μικροπράγματα και πληγώνουν βαθιά ο ένας τον άλλον, με αποτέλεσμα συχνά να αναρωτιούνται μήπως είναι προτιμότερο να χωρίσουν.
Αν όμως είχαν επίγνωση των επιθυμιών και των τραυμάτων του εσωτερικού παιδιού τους, θα μπορούσαν να κάνουν μια ουσιαστική συζήτηση για αυτό το θέμα, αντί να μαλώνουν επειδή ο ένας ξέχασε το σαλάμι ή ο άλλος μίλησε λίγο πιο επικριτικά. Έτσι, θα κατανοούσαν ο ένας τον άλλον πολύ καλύτερα και θα έρχονταν πιο κοντά, αντί να τρώγονται συνέχεια.
Η άγνοιά μας για την ύπαρξη του εσωτερικού παιδιού δεν αποτελεί αιτία αντιπαράθεσης μόνο στα ζευγάρια. Σε πολλές αντιπαραθέσεις είναι εμφανές – για όποιον γνωρίζει τους συσχετισμούς – ότι δεν πρόκειται για ώριμους ενήλικες που λύνουν τις διαφορές τους, αλλά για εσωτερικά παιδιά που παλεύουν μεταξύ τους: όταν, για παράδειγμα, ένας υπάλληλος αντιδρά στην κριτική του προισταμένου του με παραίτηση, η όταν ένας αρχηγός κράτους αντιδρά σε μια ήσσονα παραβίαση των συνόρων με πολεμική σύρραξη. Η άγνοια των περισσότερων ανθρώπων για το εσωτερικό παιδί έχει ως αποτέλεσμα να νιώθουν δυσαρεστημένοι με τον εαυτό τους και τη ζωή τους∙ κι αυτή η δυσαρέσκεια γεννά διαμάχες, οι οποίες συχνά κλιμακώνονται, με ανεξέλεγκτες συνέπειες.
….
Υπάρχει ένας κανόνας που ισχύει για όλους σχεδόν τους ανθρώπους. Μόνο όταν γνωρίσουμε το εσωτερικό παιδί μας και γίνουμε φίλοι μαζί του θα μάθουμε ποιες μύχιες επιθυμίες και ποια τραύματα φέρουμε μέσα μας. Και αυτό το πληγωμένο κομμάτι της ψυχής μας μπορούμε να το αποδεχτούμε και, ως ένα βαθμό, να το θεραπεύσουμε. Έτσι, εμείς θα αποκτήσουμε μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση, και το παιδί μέσα μας θα βρει ένα γαλήνιο σπιτικό. Αυτή είναι η προυπόθεση για να αποκτήσουμε πιο ειρηνικές, πιο φιλικές και πιο επιτυχημένες σχέσεις με τους γύρω μας. Και είναι επίσης η προυπόθεση για να μπορέσουμε να απαγκιστρωθούμε από αρρωστημένες σκέψεις που μας βλάπτουν.
Stefanie Stahl, Το παιδί που κρύβουμε μέσα μας, διόπτρα