Αντίδραση και συναισθηματική σύνδεση

Ο τρόπος που αντιδρούμε στις καταστάσεις της ζωής μας συχνά καθορίζεται περισσότερο από τα τραύματα που φέρουμε μέσα μας και λιγότερο από τη συμπεριφορά του άλλου ανθρώπου. Οι υπερβολικές αντιδράσεις μας αποτελούν, κατά κανόνα, αντανάκλαση παλιών συναισθημάτων και πληγών που κουβαλάμε από το παρελθόν. Αυτά τα συναισθήματα έρχονται στην επιφάνεια, ανεξάρτητα από το πραγματικό πλαίσιο της κατάστασης, και διαμορφώνουν την αντίδρασή μας.

Όταν το συνειδητοποιήσουμε, ανοίγεται μπροστά μας η δυνατότητα να δούμε τον άλλον όπως είναι, πέρα από τις προβολές του δικού μας πόνου. Μπορούμε να επικοινωνήσουμε τα συναισθήματά μας και τις ανάγκες μας με στόχο όχι την αντιπαράθεση ή την απόσταση, αλλά τη σύνδεση. Αντί να απομονωνόμαστε μέσα στις φαντασιώσεις μας, μπορούμε να πλησιάσουμε τον άλλον, δημιουργώντας χώρο για κατανόηση και αποδοχή.

Οι υπερβολικές αντιδράσεις συχνά οδηγούν σε συναισθηματική αποσύνδεση. Μας απομονώνουν, μας εγκλωβίζουν, μας κλείνουν σε έναν κόσμο όπου κυριαρχούν οι δικές μας ερμηνείες και φόβοι. Αλλά όταν κάνουμε το βήμα να διαχωρίσουμε τα γεγονότα από τις προσωπικές μας πληγές, αρχίζουμε να κατανοούμε ότι ο άλλος άνθρωπος φέρει επίσης τα δικά του τραύματα. Βλέπουμε πώς κι εκείνος μπορεί να παρερμηνεύει τα λόγια μας, να αντιδρά μέσα από τον δικό του πόνο, τους δικούς του φόβους και ανασφάλειες.

Για παράδειγμα, όταν κάποιος εκφράζεται αρνητικά για εμάς, πολύ συχνά αυτό αντικατοπτρίζει τα δικά του εσωτερικά βάρη – τις αμφιβολίες, τις ανασφάλειες, και τον τρόπο που έχει δεχθεί κριτική στο παρελθόν. Αν ήθελε πραγματικά να μας επικοινωνήσει κάτι για εμάς, θα μιλούσε με ειλικρίνεια για τη συμπεριφορά μας. Όταν όμως βλέπει εμάς μέσα από το πρίσμα των δικών του τραυμάτων, η αρνητική στάση του γίνεται περισσότερο μια αντανάκλαση του εαυτού του παρά μια αληθινή κριτική για εμάς.

Αν το δικό μας τραύμα, για παράδειγμα, είναι η απόρριψη, ίσως νιώσουμε έντονο θυμό, απογοήτευση ή πόνο, πιστεύοντας ότι μας απορρίπτει. Ωστόσο, μιλάει το τραύμα μας. Οι αντιδράσεις αυτές είναι ενδείξεις του εσωτερικού μας πόνου. Όταν το κατανοήσουμε αυτό, αποκτούμε τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση με ηρεμία και να εκφράσουμε τα συναισθήματά μας – όχι με επίθεση ή άμυνα, αλλά με στόχο τη σύνδεση. Μπορούμε να πούμε: “Αυτό που συνέβη με έκανε να νιώσω έτσι. Έχω την ανάγκη να καταλάβω τι εννοείς και πώς αισθάνεσαι”. Αυτή η ειλικρίνεια ανοίγει τον δρόμο για επικοινωνία και κατανόηση και από τις δύο πλευρές.

Μέσα από αυτή τη διαδικασία, δημιουργούμε πιο βαθιές και αυθεντικές σχέσεις. Δεν παρασυρόμαστε από τους παλιούς μας φόβους, αλλά αγκαλιάζουμε την ευκαιρία να δούμε τον εαυτό μας και τους άλλους μέσα από το φως της ενσυναίσθησης. Καθώς αναγνωρίζουμε τα τραύματά μας και μαθαίνουμε να τα διαχειριζόμαστε, προσφέρουμε και στους άλλους τη δυνατότητα να κάνουν το ίδιο. Έτσι, αντί να απομακρυνόμαστε, χτίζουμε γέφυρες αλληλοκατανόησης και αγάπης.

Αγγελική Μπολουδάκη