Τα στάδια του πένθους

Η απώλεια αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ζωής μας. Προσπαθώντας να συμφιλιωθούμε με την αλλαγή, περνάμε από διάφορα στάδια επεξεργασίας του πένθους, όπως τα περιέγραψε η Elizabeth Kübler-Ross. Τα στάδια αυτά μας βοηθούν να κατανοήσουμε τη διαδικασία διαχείρισης του πόνου και της θλίψης που συνοδεύουν την απώλεια:

1. Άρνηση και απομόνωση: «Όχι, δεν μπορεί να είναι αλήθεια». Στην αρχή, αρνούμαστε να δεχτούμε το γεγονός, καθώς ο ψυχισμός μας δεν είναι έτοιμος να το αντιμετωπίσει. Η άρνηση λειτουργεί ως ένας μηχανισμός άμυνας, που μας προστατεύει από το να κατακλυστούμε από την οδύνη. Είναι ένας τρόπος να κερδίσουμε χρόνο για να προσαρμοστούμε σταδιακά στην αλήθεια.
2. Οργή: «Γιατί συνέβη αυτό;». Όσο η πραγματικότητα αρχίζει να γίνεται αντιληπτή, τα συναισθήματα ξεχειλίζουν. Ο φόβος ότι δεν θα μπορέσουμε να αντέξουμε τον πόνο μετατρέπεται σε θυμό, ο οποίος μπορεί να στραφεί τόσο προς τον εαυτό μας όσο και προς άλλους. Ο θυμός είναι ένα φυσικό επακόλουθο της απώλειας, καθώς χάνουμε τη σύνδεσή μας με κάτι που είχε μεγάλη σημασία για εμάς. Ωστόσο, αν μοιραστούμε αυτόν τον θυμό με ανθρώπους που εμπιστευόμαστε, μπορούμε να βρούμε ανακούφιση και κατανόηση. Μέσω του θυμού, σταδιακά συνδεόμαστε με την πραγματικότητα και αρχίζουμε να αποδεχόμαστε την οριστικότητα της απώλειας.
3. Διαπραγμάτευση – Παζάρεμα: «Μήπως, αν είχα κάνει κάτι διαφορετικό, θα είχε σωθεί;». Σε αυτό το στάδιο, προσπαθούμε να ανακτήσουμε τον έλεγχο, σκεπτόμενοι τι θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει για να αποτρέψουμε την απώλεια. Αναζητούμε τρόπους να επαναφέρουμε τη σταθερότητα στη ζωή μας. Σταδιακά, όμως, συνειδητοποιούμε ότι η απώλεια είναι αναπόφευκτη και ότι δεν έχουμε πάντα τη δυνατότητα να αλλάξουμε τα γεγονότα. Ορισμένα πράγματα απλώς συμβαίνουν, και η πρόκληση είναι να μάθουμε να τα αποδεχόμαστε.
4. Κατάθλιψη: «Αρχίζω να δέχομαι αυτό που συνέβη, αλλά νιώθω βαθιά θλίψη». Όταν αποδεχόμαστε την πραγματικότητα, η θλίψη γίνεται πιο έντονη. Νιώθουμε την απουσία, την απομόνωση, και καλούμαστε να διαχειριστούμε τα συναισθήματά μας. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, αλλάζουμε και αποχωριζόμαστε όχι μόνο ανθρώπους, αλλά και παλιές εκδοχές του εαυτού μας που δεν μας αντιπροσωπεύουν πια. Η κατάθλιψη μας φέρνει πιο κοντά στην αλήθεια μας και μας βοηθά να κατανοήσουμε ότι ό,τι έρχεται στη ζωή μας δεν έρχεται ως υποκατάστατο, αλλά ως κάτι που πρέπει να αποδεχτούμε επειδή το επιθυμούμε πραγματικά.
5. Αποδοχή: «Αποδέχομαι την πραγματικότητα και αναλαμβάνω την ευθύνη των συναισθημάτων μου». Σε αυτό το στάδιο, κατανοούμε ότι δεν μπορούμε να ελέγξουμε τα γεγονότα, αλλά μπορούμε να μάθουμε να διαχειριζόμαστε τα συναισθήματά μας. Αρχίζουμε να χαιρόμαστε για τις στιγμές χωρίς να ζητάμε από αυτές να μας δώσουν τα πάντα. Μαθαίνουμε να καλωσορίζουμε τις αλλαγές και να αποδεχόμαστε τον αποχωρισμό ως αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής. Μέσα από αυτή τη διαδικασία πένθους, γεννιόμαστε ξανά, ανακαλύπτοντας νέες πτυχές του εαυτού μας και καλωσορίζοντας τη δημιουργικότητα και την ευελιξία στις αλλαγές που έρχονται.

Η πορεία του πένθους είναι προσωπική και μοναδική για κάθε άτομο, αλλά μέσα από αυτήν, μπορούμε να βρούμε την αναγέννηση και τη δύναμη που χρειαζόμαστε για να προχωρήσουμε.

Αγγελική Μπολουδάκη