Το δίλημμα του σκαντζόχοιρου

Μια κρύα μέρα του χειμώνα στο δάσος, μέσα στη ρουτίνα της καθημερινότητας, μια ομάδα σκαντζόχοιρων αφού είχαν εξαντλήσει όλους τους πιθανούς τρόπους προκειμένου να ζεσταθούν ο καθένας μόνος του, αποφάσισαν να έρθουν πιο κοντά. Το προηγούμενο βράδυ, ένας σκαντζόχοιρος είχε πεθάνει από το πολύ κρύο. Η δυσάρεστη αυτή είδηση τους τρόμαξε τόσο, που γρήγορα έσπευσαν να σμίξουν όλοι μαζί για να ζεσταθούν. Ωστόσο, με αυτή τους την

προσπάθεια, τραυμάτιζε ο ένας τον άλλο με τα αιχμηρά του αγκάθια και αμέσως απομακρύνθηκαν πριν τραυματιστούν περισσότερο. Όποτε η ανάγκη για ζεστασιά τους ξαναέφερνε κοντά, το πρόβλημα

με τ’ αγκάθια τους επαναλαμβανόταν. Παρέπαιαν λοιπόν ανάμεσα σε δύο κακά, ώσπου ανακάλυψαν τη σωστή απόσταση, από την οποία μπορούσαν ν’ ανεχτούν ο ένας τον άλλον

Αρθούρος Σοπενχάουερ

Η ιστορία με τους σκαντζόχοιρους μάς μιλάει βαθιά για την ανθρώπινη ανάγκη να ανήκουμε και να συνδεόμαστε, αλλά και για τη λεπτή, ευαίσθητη ισορροπία μεταξύ εγγύτητας και απόστασης. Όπως οι σκαντζόχοιροι, έτσι κι εμείς συχνά βρισκόμαστε σε αυτή την παράδοξη θέση: να επιζητούμε τη ζεστασιά της ανθρώπινης επαφής, αλλά να φοβόμαστε το ενδεχόμενο της απόρριψης, της παρεξήγησης ή ακόμη και της συναισθηματικής πληγής.

Μέσα από τις σχέσεις μας, προσπαθούμε να καλύψουμε την ανάγκη για συντροφικότητα και αμοιβαιότητα. Η συντροφικότητα μάς δίνει στήριγμα, αίσθηση ασφάλειας, έναν καθρέφτη του εαυτού μας. Κι όμως, αν προχωρήσουμε πολύ κοντά χωρίς επίγνωση των «αγκάθιών» μας – των δικών μας ανασφαλειών, των αδυναμιών και των προσωπικών μας ορίων – κινδυνεύουμε να τραυματίσουμε και να τραυματιστούμε.

Αυτό που θέλει να δείξει η παραβολή είναι ότι η αληθινή συντροφικότητα δεν απαιτεί την κατάργηση της αυτονομίας μας. Μάλλον, μας προσκαλεί να πλησιάσουμε με σεβασμό και κατανόηση, να αναγνωρίσουμε ότι και ο άλλος έχει τις δικές του ανάγκες, τα δικά του «αγκάθια». Η απόσταση που χρειάζεται να κρατήσουμε δεν είναι απόρριψη, αλλά είναι μία ένδειξη φροντίδας – ένας τρόπος να δίνουμε χώρο για να αναπνεύσει ο άλλος και να μπορούμε να είμαστε αυθεντικοί χωρίς να χάνουμε τον εαυτό μας.

Οι σκαντζόχοιροι μάς θυμίζουν ότι η ισορροπία στις σχέσεις είναι μια τέχνη, μια αλληλεπίδραση ανάμεσα στο “μαζί” και το “χώρια”. Δεν χρειάζεται να επιλέξουμε ανάμεσα στην οικειότητα και την ανεξαρτησία, αλλά να τις καλλιεργήσουμε ταυτόχρονα. Όταν χτίζουμε σχέσεις  κατανόηση, δίνουμε χώρο στους άλλους να είναι αυτοί που πραγματικά είναι, και ταυτόχρονα κρατάμε τον χώρο που χρειαζόμαστε κι εμείς για να είμαστε εμείς.

Τελικά, η ιστορία μάς δείχνει πως η εγγύτητα δεν είναι ούτε εύκολη ούτε δεδομένη – είναι μια συνεχής πράξη εξισορρόπησης και αλληλοσεβασμού. Όπως οι σκαντζόχοιροι προσαρμόζονται στο κρύο του χειμώνα, έτσι κι εμείς, μαθαίνοντας τα όριά μας και τα όρια των άλλων, μπορούμε να συνυπάρξουμε με αρμονία, βρίσκοντας ζεστασιά και αληθινή οικειότητα.

Αγγελική Μπολουδάκη