Η φροντίδα των συναισθημάτων μας είναι μια πράξη αυτοφροντίδας και αγάπης προς τον εαυτό μας. Δεν πρόκειται απλώς για το να «νιώθουμε καλά» ή να αποφεύγουμε τις δυσκολίες, αλλά για το να αγκαλιάζουμε όλα τα συναισθήματα που αναδύονται μέσα μας, ανεξάρτητα από το αν είναι ευχάριστα ή δυσάρεστα. Κάθε συναίσθημα έχει τη δική του αξία και ένα μήνυμα που αξίζει να ακούσουμε. Όπως ένα παιδί που ζητά προσοχή, έτσι και τα συναισθήματά μας απαιτούν να τα αφουγκραστούμε, να τους δώσουμε χώρο να μας δείξουν τι χρειαζόμαστε και πώς να προχωρήσουμε.
Σκεφτείτε τα συναισθήματα σαν μικρά παιδιά που ζητούν την προσοχή μας. Η χαρά είναι σαν το παιδί που χοροπηδάει χαρούμενο, και εύκολα του δίνουμε την προσοχή μας. Όμως, η λύπη ή ο θυμός είναι σαν τα παιδιά που κλαίνε ή φωνάζουν, και συχνά μας δυσκολεύουν. Όμως και αυτά έχουν ανάγκη από τη φροντίδα μας, να τα αγκαλιάσουμε και να τα ακούσουμε χωρίς να τα απορρίπτουμε. Όταν ακούμε προσεκτικά τα συναισθήματά μας, μας δείχνουν τι πραγματικά χρειαζόμαστε και πώς μπορούμε να φροντίσουμε καλύτερα τον εαυτό μας.
Η χαρά είναι ένα συναίσθημα που μας γεμίζει ενέργεια και μας δίνει ζωή. Συχνά πιστεύουμε πως η χαρά είναι στιγμιαία, κάτι που έρχεται και φεύγει, αλλά όταν την καλλιεργούμε, μπορούμε να τη νιώθουμε πιο συχνά. Δεν χρειάζεται να είναι έντονη ή θορυβώδης για να έχει αξία. Μπορεί να είναι η ηρεμία που νιώθουμε όταν απολαμβάνουμε μια όμορφη στιγμή, όταν είμαστε παρόντες στο τώρα. Φροντίζοντας τη χαρά μας, μαθαίνουμε να τη βιώνουμε με πιο διαρκή τρόπο, γεμίζοντας την καθημερινότητά μας με νόημα.
Η λύπη είναι ένα από τα πιο παρεξηγημένα συναισθήματα. Συχνά την αποφεύγουμε γιατί μας προκαλεί πόνο, όμως η λύπη είναι φυσικό μέρος της ζωής μας. Κάθε φορά που βιώνουμε λύπη, αυτό μπορεί να είναι ένα σημάδι πως κάτι έχει αλλάξει ή πως χρειαζόμαστε περισσότερο χρόνο για να κατανοήσουμε μια κατάσταση. Όταν φροντίζουμε τη λύπη μας, την αφήνουμε να εκφραστεί, χωρίς να την καταπιέζουμε ή να τη θεωρούμε αδυναμία. Όταν αγκαλιάζουμε τη λύπη, τη φροντίζουμε με την αποδοχή της και την κατανόηση ότι χρειάζεται τον χρόνο και τον χώρο της για να ολοκληρώσει τον κύκλο της. Μέσα από αυτήν τη διαδικασία, η λύπη μπορεί να γίνει πηγή σοφίας και βαθιάς κατανόησης για το τι είναι σημαντικό για εμάς.
Ο θυμός είναι ένα δυνατό συναίσθημα που μας δείχνει ότι κάτι δεν πάει καλά. Μπορεί να προκύψει όταν νιώθουμε πως οι ανάγκες ή τα όριά μας δεν γίνονται σεβαστά. Αντί να τον καταπιέζουμε ή να εκρήγνυται ανεξέλεγκτα, ο θυμός χρειάζεται να αντιμετωπιστεί με προσοχή, χωρίς να παρασυρθούμε από αυτόν. Όταν φροντίζουμε τον θυμό μας, του επιτρέπουμε να μας δείξει τι χρειαζόμαστε – ίσως να τοποθετήσουμε καλύτερα όρια ή να εκφράσουμε τις ανάγκες μας με πιο ξεκάθαρο τρόπο. Μέσα από την παρατήρησή του, μπορούμε να διακρίνουμε αν είναι ένα φυσικό κάλεσμα να προστατευτούμε ή αν εκφράζει ανεκπλήρωτες ανάγκες του παρελθόντος. Στη μια περίπτωση τον αξιοποιούμε για να οριοθετήσουμε καλύτερα τις σχέσεις μας με τους άλλους, στην άλλη συνειδητοποιούμε ότι είναι ο πόνος μας που μας καλεί να τον ακούσουμε και να τον κατανοήσουμε.
Ο φόβος συχνά μας κρατάει πίσω, μας κάνει να νιώθουμε ανήμποροι ή διστακτικοί να προχωρήσουμε. Όταν φροντίζουμε τον φόβο μας, τον αναγνωρίζουμε ως έναν μηχανισμό που μας προστατεύει από τον κίνδυνο, αλλά ταυτόχρονα τον ελέγχουμε για να μην περιορίζει τις δυνατότητές μας. Αντί να αφήνουμε τον φόβο να μας παραλύει, μπορούμε να τον χρησιμοποιήσουμε για να σκεφτούμε προσεκτικά πριν πάρουμε μια απόφαση, αλλά και για να μάθουμε να ξεπερνάμε τους περιορισμούς που ίσως βάζουμε στον εαυτό μας.
Η φροντίδα των συναισθημάτων μας σημαίνει να είμαστε παρόντες σε αυτά, χωρίς να προσπαθούμε να τα αποφεύγουμε ή να τα καταπιέζουμε. Δεν είναι πάντα εύκολο, και συχνά απαιτεί υπομονή και κατανόηση προς τον εαυτό μας. Αντί να κρίνουμε τα συναισθήματά μας ως “καλά” ή “κακά”, μπορούμε να τα δούμε ως μηνύματα από τον εσωτερικό μας κόσμο, που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τις ανάγκες και τις επιθυμίες μας καλύτερα. Αυτό είναι μια πράξη σεβασμού όχι μόνο προς τα συναισθήματά μας, αλλά και προς τον εαυτό μας συνολικά.
Όταν αφιερώνουμε χρόνο για να κατανοήσουμε τα πραγματικά μας συναισθήματα, αποκτούμε τη δυνατότητα να ζούμε με περισσότερη αυθεντικότητα. Ερχόμενοι σε επαφή με τα συναισθήματά μας, σεβόμαστε τις ανάγκες μας και δίνουμε προτεραιότητα στον εαυτό μας. Για παράδειγμα, μπορεί να έχεις μάθει να αισθάνεσαι ενοχές όταν βιώνεις χαρά, κάτι που σε εμποδίζει να αφεθείς σε αυτήν. Αν όμως μετατρέψεις την ενοχή σε φροντίδα για τον εαυτό σου και τα δικαιώματά σου, μπορείς να επιτρέψεις στη χαρά να εκφραστεί ελεύθερα. Ίσως να έχεις διδαχθεί πως η λύπη δεν πρέπει να εκφράζεται, γιατί θεωρείται αδυναμία. Όταν όμως αποδεχθείς πως η λύπη σε φέρνει πιο κοντά σε ό,τι πιο ανθρώπινο διαθέτεις, της επιτρέπεις να εκδηλωθεί και να μοιραστεί. Αν έχεις μάθει πως ο θυμός δεν πρέπει να εκφράζεται και αποφεύγεις να βάζεις όρια στις σχέσεις σου, μπορεί να νιώθεις άβολα ή να αντιδράς δυσανάλογα. Ωστόσο, όταν αποδεχτείς τον θυμό ως φυσική αντίδραση, μπορείς να τον εκφράσεις με υγιή τρόπο, διατηρώντας το δίκιο σου.
Η καθημερινή φροντίδα των συναισθημάτων μας είναι μια πράξη σεβασμού προς τον εαυτό μας. Είναι ένας τρόπος να ζούμε με συνειδητότητα και αυθεντικότητα, αναγνωρίζοντας τις αληθινές μας ανάγκες και αποδεχόμενοι τον εαυτό μας με όλες του τις πτυχές. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούμε να καλλιεργήσουμε τη συναισθηματική μας υγεία και να προχωρήσουμε στη ζωή μας με περισσότερη αρμονία και πληρότητα.
Αγγελική Μπολουδάκη