Αυθεντικότητα και σχέσεις

Η αυθεντικότητα είναι η βάση για την υγεία μας. Όταν είμαστε αυθεντικοί, εκφράζουμε ελεύθερα τις ανάγκες, τις επιθυμίες, τις απόψεις και τις διαφωνίες μας, χωρίς να νιώθουμε ότι πρέπει να αλλάξουμε για να γίνουμε αποδεκτοί. Αυτό σημαίνει να έχουμε το θάρρος να δείξουμε τον πραγματικό μας εαυτό, με τα θετικά και τα αρνητικά μας, χωρίς να φοβόμαστε την κριτική ή την απόρριψη. Η αποδοχή του αυθεντικού μας εαυτού είναι μια διαδικασία που μας επιτρέπει να συνδεθούμε σε βαθύτερο επίπεδο με τους άλλους, δημιουργώντας σχέσεις που στηρίζονται στην αλήθεια και την αμοιβαία εκτίμηση.

Ωστόσο, όταν φοβόμαστε την απόρριψη ή την κρίση από τους άλλους, πολλές φορές καταλήγουμε να καταπιέζουμε τα πραγματικά μας συναισθήματα και να υποκρινόμαστε, προκειμένου να διατηρήσουμε μια σχέση. Αυτό όμως έχει το αντίθετο αποτέλεσμα: η σχέση γίνεται επιφανειακή, μη ικανοποιητική, και η αληθινή σύνδεση απουσιάζει. Σε τέτοιες περιπτώσεις, χάνουμε την επαφή με τον εαυτό μας και τα συναισθήματά μας, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε συναισθηματική αποξένωση και ανασφάλεια.

Εάν η οικογένειά μας δεν καλλιέργησε την αίσθηση της αυτονομίας και της ατομικής έκφρασης, και λειτουργούσε συγχωνευτικά –δηλαδή με τρόπο που τα όρια ανάμεσα στα μέλη ήταν ασαφή–, τότε υπάρχει η τάση να υιοθετούμε προσκολλητικές συμπεριφορές στις σχέσεις μας. Σε αυτές τις καταστάσεις, προκειμένου να “ανήκουμε”, κρύβουμε τις πλευρές του εαυτού μας που θεωρούμε ότι δεν θα είναι αποδεκτές. Αυτή η συμπεριφορά οδηγεί στην εξάρτηση από τους άλλους και στην αποξένωση από τον αυθεντικό μας εαυτό.

Όσο περισσότερο προσκολλόμαστε στους άλλους, τόσο μεγαλώνει ο φόβος της μοναξιάς, αφού η ίδια μας η ύπαρξη εξαρτάται από την αποδοχή των άλλων. Ταυτόχρονα, μέσα μας μεγαλώνει η ανάγκη να εκφραστούμε όπως πραγματικά είμαστε, να ζήσουμε με τρόπο που μας εκφράζει. Αυτή η σύγκρουση, μεταξύ της ανάγκης για αποδοχή και της ανάγκης για αυθεντική έκφραση, δημιουργεί άγχος και εσωτερική σύγκρουση. Φοβόμαστε να εκφράσουμε τις ανάγκες και τα συναισθήματά μας, νιώθοντας ευάλωτοι, αλλά χωρίς αυτήν την επικοινωνία, μένουμε στάσιμοι και δεν δίνουμε χώρο στον εαυτό μας να αναπτυχθεί και να εξελιχθεί.

Πολλοί άνθρωποι, για να αποφύγουν την απόρριψη, παρουσιάζουν μια ιδανική εκδοχή του εαυτού τους, κρύβοντας τις ευαισθησίες και τις αδυναμίες τους. Όμως, αυτή η προσέγγιση δεν επιτρέπει την ανάπτυξη αληθινών και βαθιών σχέσεων. Η αλήθεια είναι ότι οι ευαισθησίες μας, οι αδυναμίες μας, είναι μέρος της αυθεντικότητάς μας, και όταν τις αποδεχόμαστε, αναγνωρίζουμε και τη δύναμή μας. Είναι σημαντικό να μάθουμε να διακρίνουμε τους ανθρώπους που, όταν μοιραζόμαστε τις αδυναμίες μας, τις βλέπουν ως ευκαιρία για ανάπτυξη και εξέλιξη, από εκείνους που τις αποδοκιμάζουν. Μέσα από αυτήν τη διάκριση, μπορούμε να επιλέξουμε καλύτερα τους ανθρώπους με τους οποίους θα συνδεθούμε.

Όσο περισσότερο σέβεστε τον εαυτό σας, τόσο περισσότερο σέβεστε και τους άλλους. Όταν σέβεστε την αυτονομία και την ανεξαρτησία σας, αναγνωρίζετε και σέβεστε την ανεξαρτησία των άλλων. Αυτή η ισορροπία επιτρέπει τη δημιουργία σχέσεων αμοιβαίου σεβασμού και ελευθερίας. Επιπλέον, όταν δεσμεύεστε με τον εαυτό σας, μαθαίνετε να εκτιμάτε και να αναγνωρίζετε την ικανότητα των άλλων να δεσμευτούν σε σχέσεις με βάση την ειλικρίνεια, την προτεραιότητα, την πίστη, την αφοσίωση.

Αν δεν είστε ο αυθεντικός εαυτός σας, υπάρχει ο κίνδυνος να χειραγωγηθείτε ή να ελεγχθείτε από άλλους. Οι άνθρωποι που λειτουργούν χειριστικά μπορεί να εκμεταλλευτούν τα συναισθήματα ενοχής, ανασφάλειας ή φόβου σας, δημιουργώντας μια αίσθηση εξάρτησης. Μπορεί να σας κάνουν να αισθανθείτε υπεύθυνοι για τα προβλήματά τους, ενώ οι ίδιοι αποφεύγουν να αναγνωρίσουν τα δικά τους λάθη ή ελλείψεις. Με αυτόν τον τρόπο, αδιαφορούν για τις δικές σας ανάγκες, ενώ ταυτόχρονα σας φορτώνουν με ευθύνες που δεν σας ανήκουν.

Αν οι σχέσεις στην οικογένειά σας ήταν συγχωνευτικές, η πρόκληση να λειτουργήσετε αυθεντικά φέρνει μαζί της τον φόβο της ανεξαρτησίας. Η αυθεντική φωνή του καθενός είναι μοναδική και πολύτιμη, αλλά πολλές φορές ο φόβος της απόρριψης μας αποτρέπει από το να την εκφράσουμε. Ωστόσο, η δύναμη να αποδεχόμαστε την πιθανότητα της απόρριψης αποτελεί σημαντικό βήμα προς την εσωτερική ελευθερία και την αυτοεκτίμηση.

Όταν συνειδητοποιούμε ότι η αξία μας δεν εξαρτάται από τη γνώμη ή την αποδοχή των άλλων, τότε αρχίζουμε να ζούμε με αλήθεια. Αυτό δεν σημαίνει ότι η απόρριψη είναι εύκολη ή ανώδυνη, αλλά ότι γίνεται ανεκτή και αποδεκτή, γιατί η επιδίωξη της αλήθειας μας είναι πιο σημαντική από την επιθυμία να είμαστε αρεστοί. Με την πάροδο του χρόνου, αντιλαμβανόμαστε ότι αξίζει να εκτιμάμε και να αγαπάμε τον εαυτό μας για αυτό που είμαστε, αντί να προσπαθούμε να προσαρμοστούμε στα πρότυπα και τις προσδοκίες των άλλων. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε απώλειες – είτε αυτές αφορούν σχέσεις, κοινωνικές επαφές ή και παλιές ταυτότητες. Μην φοβάστε τις απώλειες και να εκτιμάτε τη μοναχικότητά σας. Η μοναχικότητα συχνά συγχέεται με τη μοναξιά, αλλά στην πραγματικότητα, μπορεί να είναι πηγή δύναμης και αυτογνωσίας. Όταν αποδεχόμαστε τη μοναχικότητά μας και μαθαίνουμε να την εκτιμούμε, βρίσκουμε τον χώρο και τον χρόνο να εξετάσουμε τον εαυτό μας βαθύτερα, να συνειδητοποιήσουμε τι πραγματικά θέλουμε και ποιοι είμαστε. Εκφράζουμε αυτό που πραγματικά είμαστε και θέλουμε,  σεβόμενοι και εκτιμώντας τον εαυτό μας, επιλέγοντας ανθρώπους που μας εκτιμούν και μας επιλέγουν για αυτό που είμαστε.

Αγγελική Μπολουδάκη