Επίδραση οικογενειακής έντασης

Αν ως παιδί βιώνατε ένταση στην οικογένειά σας, είτε με άμεσο τρόπο (όπως ανταγωνιστικές σχέσεις και συγκρούσεις), είτε με έμμεσο τρόπο (όπως η αδυναμία συναισθηματικής σύνδεσης, έλλειψη επικοινωνίας ή αυθεντικότητας), τότε ενδεχομένως νιώθετε μια οικειότητα με την ασυνέχεια και την ένταση.

Οτιδήποτε σας προσφέρει την ευκαιρία να συνδεθείτε με τον εαυτό σας και να εξερευνήσετε την εσωτερική σας συνέχεια μπορεί να σας φαίνεται ξένο ή απειλητικό. Καθετί που σας περιλαμβάνει, που σας φέρνει πιο κοντά στην ολοκλήρωση, συχνά αντιμετωπίζεται με επιφυλακτικότητα, φόβο, άρνηση ή ακόμα και βαρεμάρα.

Στην προσπάθειά σας να αντιμετωπίσετε τα συναισθήματα του παρελθόντος, καταλήγετε να τα αναπαράγετε. Έτσι, συνδέεστε με ανθρώπους και καταστάσεις που συντηρούν αυτά τα παλιά συναισθήματα, χωρίς να είναι δημιουργικές. Ο νους σας κατακλύζεται από ερωτήματα που δεν έχουν απαντήσεις. Η ασυνέχεια έχει γίνει μέρος της ταυτότητάς σας, και παρόλο που αυτή η εικόνα μπορεί να μην είναι η πραγματική σας, την έχετε υιοθετήσει σαν να σας αντιπροσωπεύει.

Όταν έχεις ζήσει στην ένταση, νιώθεις τραυματισμένος, ίσως και ψυχικά. Όση ευφυΐα κι αν διαθέτεις, δυσκολεύεσαι να αποκρυπτογραφήσεις τι συμβαίνει γύρω σου. Επαναλαμβάνεις συνεχώς το ίδιο “έργο”, χωρίς να το καταλαβαίνεις. Τα πρόσωπα αλλάζουν, αλλά το σενάριο παραμένει το ίδιο, χωρίς καμία προοπτική διαφυγής.

Ο τρόπος που επεξεργάζεστε τα εξωτερικά ερεθίσματα έχει επηρεαστεί, όπως και ο τρόπος που αντιλαμβάνεστε την πραγματικότητα. Η ένταση σάς φαίνεται οικεία, ενώ η ηρεμία σας προκαλεί βαρεμάρα. Στην ένταση μένετε, στην ηρεμία απομακρύνεστε. Δυσκολεύεστε να δημιουργήσετε χώρο για την ηρεμία, γιατί νιώθετε ότι δεν είστε κύριοι του εαυτού σας. Αναζητάτε ασφάλεια σε ό,τι σας είναι γνώριμο, ακόμα κι αν αυτό είναι ανασφαλές, προσπαθώντας έτσι να ανακτήσετε τον έλεγχο σε μια επώδυνη κατάσταση. Νομίζετε ότι αυτή τη φορά θα καταφέρετε να την αντιμετωπίσετε. Κι όμως, ο πόνος, ο θυμός, η θλίψη επανέρχονται ξανά και ξανά.

Κάθε φορά που προσπαθείτε να ξεφύγετε, κάτι σας τραβάει πίσω. Νιώθετε συμπτώματα στέρησης και εξαρτάστε από ό,τι δεν σας ηρεμεί. Όταν όμως βιώνετε την ηρεμία, όταν δημιουργείτε σε ένα ήρεμο περιβάλλον, αναζητάτε λόγους να φέρετε την ένταση πίσω μέσα από σκέψεις και συναισθήματα που δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα.

Η ένταση έγινε κομμάτι της πραγματικότητάς σας όταν ήσασταν παιδί, και δεν είχατε την ευθύνη γι’ αυτό. Ωστόσο, επειδή ήσασταν παιδί, η ένταση απέκτησε αξία και έγινε η δική σας αλήθεια. Για παράδειγμα, αν δεν σας καταλάβαιναν τότε, σήμερα κάθε φορά που νιώθετε ότι δεν σας καταλαβαίνουν, αισθάνεστε οργή. Όταν επικοινωνείτε την επιθυμία σας και δεν την αντιλαμβάνονται, τα συναισθήματα που πυροδοτούνται είναι εκείνα του παρελθόντος. Αντί να μιλήσετε με επιχειρήματα και εμπιστοσύνη στον εαυτό σας, επαναλαμβάνετε το παλιό μοτίβο. Όταν μιλάτε στο παιδί σας και δεν καταλαβαίνει, αντί να εξηγήσετε καλύτερα, νιώθετε δυσανάλογο θυμό και πόνο, γιατί ζείτε ξανά τις πληγές του παρελθόντος.

Κάθε συναίσθημα είναι ιερό. Αποδεχόμενοι όλα τα συναισθήματά σας, αφυπνίζετε μέσα σας το αίσθημα της ασφάλειας. Η ενοχή μπορεί να μετουσιωθεί σε έγνοια και ενδιαφέρον. Καθώς συνειδητοποιείτε ότι το παρελθόν δεν μπορεί να σας βλάψει πλέον, γίνεται πιο εύκολο να ζήσετε το παρόν για αυτό που είναι.

Ακούστε τον εαυτό σας όπως δεν τον άκουσαν ποτέ, και θα μπορέσετε να νιώσετε τους ανθρώπους που μπορούν να σας ακούσουν πραγματικά. Η ένταση αποσυνδέει, δημιουργεί αμφιβολία και σας ωθεί να επιλέγετε περιβάλλοντα που δεν σας εμπιστεύονται. Στην ηρεμία όμως, μπορείτε να ακούσετε, να αγκαλιάσετε τις ανάγκες σας, καθώς και τις ανάγκες των άλλων, και να νιώσετε ευγνωμοσύνη για τους ανθρώπους που κάνουν το ίδιο μαζί σας.

Αγγελική Μπολουδάκη