Εκτίμηση, θαυμασμός, φθόνος

Η εκτίμηση είναι ένα ζεστό, σταθερό συναίσθημα που πηγάζει από την αναγνώριση του πόσο σημαντικός είναι ένας άνθρωπος στη ζωή σου. Όταν εκτιμάς κάποιον τον βλέπεις ως ξεχωριστό και μοναδικό, όχι μόνο για αυτά που κάνει αλλά για το ποιος είναι. Νιώθεις ότι υπάρχει αμοιβαίος σεβασμός και ότι ο ένας σέβεται και υποστηρίζει τον άλλον στη σχέση σας. Σε εμπνέει με τον τρόπο που ζει τη ζωή του, σε κάνει να θέλεις να γίνεις καλύτερος, αλλά χωρίς να νιώθεις ότι πρέπει να συγκριθείς μαζί του. Χαίρεσαι πραγματικά για τις επιτυχίες του και δεν νιώθεις καμία ανάγκη να αποδείξεις ότι είσαι καλύτερος ή να ανταγωνιστείς.

Ο θαυμασμός είναι επίσης θετικό συναίσθημα, αλλά διαφέρει από την εκτίμηση στο ότι μπορεί να είναι πιο έντονο και πιο εστιασμένο σε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά ή επιτεύγματα. Όταν θαυμάζεις κάποιον, τον θαυμάζεις για τις επιτυχίες του, τις ικανότητές του και ίσως να τον βλέπεις λίγο πιο “ανώτερο” σε κάποιον τομέα. Μπορεί και να τον εξιδανικεύεις, ίσως να τον βλέπεις ως πρότυπο και να θέλεις να του μοιάσεις. Δεν είναι απαραίτητο να συνδεθείς μαζί του, τον θαυμάζεις γιατί σε εμπνέει να δουλέψεις πάνω σε δικά σου όνειρα και στόχους.

Εάν όμως δεν νιώθεις καλά με τον εαυτό σου, αν δεν πιστεύεις σε σένα ή δεν σε εκτιμάς, ο θαυμασμός μπορεί να μετατραπεί σε πίεση να τον ανταγωνιστείς ή και να νιώσεις φθόνο, αν συγκρίνεις συνεχώς τον εαυτό σου με τους άλλους.

Ο φθόνος είναι ένα πιο δύσκολο συναίσθημα, γιατί κρύβει μέσα του την επιθυμία να έχεις κάτι που έχει κάποιος άλλος. Όταν νιώθεις φθόνο, συχνά νιώθεις ότι σου λείπει κάτι ή ότι δεν είσαι τόσο καλός όσο ο άλλος.  Η προσοχή σου δεν είναι στον εαυτό σου αλλά στην επιτυχία του άλλου και φοβάσαι ότι δεν είσαι ικανός ή ότι δεν αξίζεις να επιτύχεις και εσύ. Σκέφτεσαι συχνά με όρους σύγκρισης: “Γιατί αυτός έχει αυτό και εγώ όχι;”. Νιώθεις ότι η επιτυχία του άλλου σε κάνει να φαίνεσαι λιγότερο επιτυχημένος. Ο φθόνος μπορεί να σε απομακρύνει από ανθρώπους και να σε κάνει να νιώθεις άσχημα για τις δικές σου δυνατότητες, αντί να σε ενθαρρύνει να εξελιχθείς. Αν δεν το διαχειριστείς, μπορεί να σε οδηγήσει σε αρνητικές σκέψεις ή ακόμη και να θέλεις να δεις τον άλλον να αποτυγχάνει. Είναι σημαντικό να αναγνωρίσεις ότι ο φθόνος σου πηγάζει από τις δικές σου ανασφάλειες. Αντί να επικεντρώνεσαι σε αυτά που έχουν οι άλλοι, προσπάθησε να δεις τα δικά σου δυνατά σημεία και να δουλέψεις πάνω σε αυτά. Μπορείς να χρησιμοποιήσεις αυτό το συναίσθημα ως κινητήρια δύναμη για να βελτιώσεις τον εαυτό σου, αντί να σε κρατάει πίσω.

Όταν σε εκτιμούν, το καταλαβαίνεις από το ειλικρινές ενδιαφέρον για σένα που δείχνουν για σένα, σε στηρίζουν και σε νοιάζονται χωρίς να περιμένουν κάτι σε αντάλλαγμα. Σέβονται τις απόψεις σου, την δική σου πορεία στη ζωή.

Όταν σε θαυμάζουν, μπορεί να σου το δείχνουν με λόγια, να αναγνωρίζουν τα επιτεύγματά σου ή να σε βλέπουν ως πρότυπο για κάτι που κάνεις καλά. Συχνά μπορεί να ζητούν τη συμβουλή σου ή να μιλούν με θαυμασμό για σένα.

Όταν σε φθονούν, από ανασφάλεια, προσπαθούν να μειώσουν την επιτυχία σου ή να σε κάνουν να νιώθεις άσχημα γι’ αυτήν. Μπορεί να υπάρξει αρνητική κριτική ή χειραγώγηση ή αδιαφορία. Εάν νιώθεις ότι κάποιος σε φθονεί, μπορεί να είναι δύσκολο, αλλά προσπάθησε να διατηρήσεις την ψυχραιμία σου. Θέσε σαφή όρια και μην αφήνεις τον εαυτό σου να μπει σε μια αρνητική ανταγωνιστική σχέση. Προστάτεψε την ψυχική σου ηρεμία κρατώντας μια υγιή απόσταση αν χρειαστεί.

Όταν αναγνωρίζουμε αυτά τα συναισθήματα και τα κατανοούμε, αισθανόμαστε καλά με τον εαυτό μας. Όλα τα συναισθήματα είναι μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας, και οταν τα κατανοούμε προχωράμε μπροστά με αγάπη και κατανόηση, τόσο προς τον εαυτό μας όσο και προς τους άλλους.

Αγγελική Μπολουδάκη