Αυτοκριτική με συμπόνια

Πόσες φορές έχουμε πιάσει τον εαυτό μας να μας κατηγορούμε και να μας επικρίνουμε για ένα λάθος,  πόσες φορές γυρίζουμε πίσω στο παρελθόν, διερωτώμενοι για εμάς; Και πόσες φορές αυτές οι σκέψεις προέρχονται όχι από την πραγματικότητα, αλλά από μια εσωτερική φωνή που μας ψιθυρίζει πως δεν είμαστε αρκετοί;

Αυτή η φωνή, πολλές φορές, δεν είναι τίποτα άλλο παρά ο αντίκτυπος μιας τελειοθηρίας που έχουμε καλλιεργήσει μέσα μας. Μιας επιθυμίας να τα κάνουμε όλα σωστά, να είμαστε πάντα τέλειοι, χωρίς λάθη και αποτυχίες. Όμως, αυτή η τελειότητα που κυνηγάμε είναι συχνά ένα ιδεατό κατασκεύασμα, κάτι που δεν υπάρχει πραγματικά. Και όταν δεν καταφέρνουμε να φτάσουμε αυτό το ανέφικτο, πέφτουμε στην παγίδα να κατηγορούμε και να απαξιώνουμε τον ίδιο μας τον εαυτό.

Πρέπει, όμως, να θυμηθούμε πως είμαστε άνθρωποι. Οι άνθρωποι κάνουν λάθη. Και αυτά τα λάθη είναι συχνά ευκαιρίες να μάθουμε, να μεγαλώσουμε, να γίνουμε πιο σοφοί και πιο συμπονετικοί – πρώτα από όλα με τον ίδιο μας τον εαυτό.

Αυτοκριτική με καλοσύνη
Ναι, η αυτοκριτική είναι σημαντική. Χωρίς αυτήν δεν μπορούμε να εξελιχθούμε. Όμως, η αυτοκριτική δεν πρέπει να είναι καταστροφική. Δεν είναι απαραίτητο να υπονομεύετε τον εαυτό σας κάθε φορά που αναγνωρίζετε μια ατέλεια ή ένα λάθος. Αντίθετα, σκεφτείτε πως μπορείτε να την κάνετε με αγάπη και κατανόηση. Όπως θα φερόσασταν σε έναν φίλο ή αγαπημένο πρόσωπο που έκανε το ίδιο λάθος.

Όταν μιλάμε στον εαυτό μας με συμπόνια, αντί να γινόμαστε τιμωρητικοί, του δίνουμε το δικαίωμα να αισθανθεί ασφαλής, ακόμα και όταν αποτυγχάνει. Και όταν νιώθουμε ασφαλείς, μπορούμε να κάνουμε αληθινή πρόοδο.

Αποδοχή χωρίς απόρριψη
Το να αποδεχτούμε τα λάθη μας δεν σημαίνει ότι απορρίπτουμε τον εαυτό μας. Αντιθέτως, σημαίνει ότι τον αγκαλιάζουμε όπως είναι. Η αληθινή δύναμη κρύβεται στο να αναγνωρίζουμε την ατέλειά μας και να τη δεχόμαστε χωρίς να την κρίνουμε σκληρά.

Κάθε φορά που νιώθετε ότι υπονομεύεστε, ρωτήστε τον εαυτό σας:

• Μήπως οι σκέψεις αυτές είναι δικές μου προβολές και όχι πραγματικότητα;
• Πώς θα μιλούσα σε έναν φίλο που νιώθει το ίδιο;
• Τι μπορώ να μάθω από αυτή την κατάσταση χωρίς να με τιμωρήσω;

Ο εαυτός μας αξίζει αγάπη

Η ανθρώπινη ύπαρξη είναι γεμάτη αντιφάσεις, ευαισθησίες και μεταπτώσεις. Οι αδυναμίες μας δεν είναι ελαττώματα που μας καθιστούν λιγότερο άξιους, αλλά κομμάτια της πορείας μας προς την αυτογνωσία. Στο παρελθόν, πολλές φορές λειτουργούσαμε με γνώμονα τις συνήθειες, τις κοινωνικές προσδοκίες ή τον φόβο της απόρριψης, χάνοντας την αυθεντικότητά μας. Η αναζήτηση αλήθειας έξω από εμάς ήταν ίσως ένδειξη αμφιβολίας προς την εσωτερική μας σοφία.

Όμως, η αληθινή αλλαγή έρχεται όταν επιτρέπουμε στον εαυτό μας να είναι ευάλωτος, όταν τον αντιμετωπίζουμε με καλοσύνη και συμπόνια. Όταν δεν μας κρίνουμε σκληρά αλλά μας αγκαλιάζουμε, σαν να είμαστε ένας αγαπημένος φίλος, τότε δίνουμε χώρο στην ανάπτυξη. Ο Πορτογάλος συγγραφέας Φερνάντο Πεσσόα λέει: «Έπρεπε να χάσω τον εαυτό μου για να τον βρω». Αυτή η φράση συμπυκνώνει τη βαθύτερη ουσία της προσωπικής μεταμόρφωσης: μόνο όταν χαθούμε από όσα θεωρούσαμε δεδομένα, όταν απογυμνωθούμε από παλιά μοτίβα, μπορούμε να φτάσουμε στην ουσία της ύπαρξής μας.

Έτσι, η απώλεια του γνώριμου μπορεί να είναι η αφετηρία της αυτογνωσίας. Μέσα από αυτήν, δεν βρίσκουμε έναν νέο εαυτό, αλλά επιστρέφουμε σε εκείνον που πάντα υπήρχε—αυθεντικό, ελεύθερο, φωτεινό.

Κλείνοντας, να θυμάστε πάντα πως η σχέση με τον εαυτό σας είναι η πιο σημαντική που θα έχετε ποτέ. Αγαπήστε τον, όπως θα αγαπούσατε κάποιον που σας χρειάζεται. Γιατί, στην πραγματικότητα, αυτός είστε. Ένας άνθρωπος που αξίζει κατανόηση, φροντίδα και συμπόνια.